Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Սոնա Մինասյան/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 724.
 
9-րդ և 10-րդ դարերում ունիկալ գրքերը փոխարինվեցին նոր առավել սեղմ վաղ արագագիր տարբերակին մասամբ հարմարված գրային ձևով<ref name="thompson" />։ Փոքրատառ ձևը մինչև ժամանակակից դարաշրջանը դոմինանտ է եղել հունարենում։ Վերածննդի դարաշրջանի ընթացքում արևմտյան տպագիրները հարմարեցրել են փաքրատառերը տպագիր մեծատառ տառատեսակների համար։ Տառերի մեծատառ-փոքրատառ տարբերակման ուղղագրական պրակտիկան զարգացավ լատիներենին և այլ արևմտյան լեզուներին զուգահեռ։
== Հունարենի այբուբենից սերված այբուբեններ ==
== Derived alphabets ==
[[File:Masiliana tablet.svg|thumb|right|upright=1.35|The earliest Etruscan [[abecedarium]], from Marsiliana d'Albegna, still almost identical with contemporaneous archaic Greek alphabets]]
[[File:Wulfila bibel.jpg|thumb|right|A page from the [[Codex Argenteus]], a 6th-century Bible manuscript in Gothic]]
 
TheՀունարենի Greekայբուբենը alphabetօրինակ wasէ theեղել modelմի forշարք variousայլ others:այբուբենների համար{{sfn|Coulmas|1996|p=}}։
* Լատինական այբուբենը, իտալական հին գրերի մի շարք տարբերակների հետ միասին, հարմարեցվելով հին հունական այբուբենին Իտալիա է բերվել հույն գաղութարարների կողմից մ․թ․ա․ 8-րդ դարավերջին։
* The [[Latin alphabet]], together with various other [[Old Italic script|ancient scripts in Italy]], adopted from an archaic form of the Greek alphabet brought to Italy by Greek colonists in the late 8th century BC, via [[Etruscan language|Etruscan]]
* Գոթական այբուբենը մշակվել է 4-րդ դարում՝ հիմնվելով հունական և լատինական այբուբենների համադրության վրա<ref>{{harvnb|Murdoch|2004|p=156}}</ref>։
* The [[Gothic alphabet]], devised in the 4th century AD to write the [[Gothic language]], based on a combination of Greek and Latin uncial models<ref>{{harvnb|Murdoch|2004|p=156}}</ref>
* Գլագոլյան այբուբենը մշակվել է 9-րդ դարում հին եկեղեցական սլավոներենի գրության համար։
* The [[Glagolitic alphabet]], devised in the 9th century AD for writing [[Old Church Slavonic]]
* Կյուրեղագիր (կիրիլյան) այբուբենը շատ կարճ ժամանակ անց փոխարինել է գլագոլյան այբուբենին։
* The [[Cyrillic script]], which replaced the Glagolitic alphabet shortly afterwards
 
Հունական այբուբենը համարվում է նաև հայկական այբուբենի հավանական նախնի, որն էլ իր հերթին ազդել է վրացական այբուբենի զարգացման վրա<ref>{{harvnb|Stevenson|2007|p=1158}}</ref>։
It is also considered a possible ancestor of the [[Armenian alphabet]], which in turn influenced the development of the [[Georgian alphabet]].<ref>{{harvnb|Stevenson|2007|p=1158}}</ref>
 
== Այլ կիրառություններ ==
== Other uses ==
 
=== Այլ լեզուների համար կիրառություն ===
=== Use for other languages ===
Բացի վերոնշյալ եղբայրական այբուբենների ցուցակից, որ ազդվելով հունական այբուբենից զարգացել են տարբեր գրային համակարգերի համար, հունական այբուբենը տարբեր ժամանակներում և տարբեր տեղերում մշակվել է այլ լեզուների գրության համար{{sfn|Macrakis|1996|p=}}։ Դրանցից մի քանիսի համար ստեղծվել են լրացուցիչ տառեր։
Apart from the daughter alphabets listed above, which were adapted from Greek but developed into separate writing systems, the Greek alphabet has also been adopted at various times and in various places to write other languages.{{sfn|Macrakis|1996|p=}} For some of them, additional letters were introduced.
 
==== AntiquityՀին ժամականեր ====
* Փոքր Ասիայի մի շարք այբուբեններ, որոնք գործածվել են մ․թ․ա․ 800-300 թվականների ընթացքում այնպիսի լեզուների գրության համար, ինչպիսիք են [[Լիդիերեն|լիդիերենը]] և [[Փռյուգերեն|փռյուգերենը]], իրականում եղել են վաղ հունական այբուբենի աննշան փոփոխություններով տարբերակները։
* Most of the [[alphabets of Asia Minor]], in use c. 800–300 BC to write languages like [[Lydian language|Lydian]] and [[Phrygian language|Phrygian]], were the early Greek alphabet with only slight modifications – as were the original [[Old Italic script|Old Italic alphabets]].
* Որոշ պալեո-բալկանյան լեզուներ, ներառյալ թրակերենը։ Այլ հարևան լեզուների և բարբառների համար, ինչպես օրինակ հին մակեդոներենը, պահպանվել են հունական տեքստերի առանձին բառեր, բայց շարունակական տեքստեր չկան։
* Some [[Paleo-Balkan languages]], including [[Thracian language|Thracian]]. For other neighboring languages or dialects, such as [[Ancient Macedonian language|Ancient Macedonian]], isolated words are preserved in Greek texts, but no continuous texts are preserved.
* Հունա-իբերական այբուբենը կիրառվել է հին իբերական լեզվի գրության համար։
* The [[Greco-Iberian alphabet]] was used for writing the ancient [[Iberian language]] in parts of modern Spain.
* Գալլերեն արձանագրություններում (ժամանակակից ֆրանսիա) կիրառվել է հունական այբուբենը մինչ հռոմեական նվաճումները։
* [[Gaulish language|Gaulish]] inscriptions (in modern France) used the Greek alphabet until the Roman conquest
* The [[Hebrew language|Hebrew]] and [[Aramaic language|Aramaic]] text of the [[Bible]] was written in Greek letters in [[Origen]]'s [[Hexapla]].
* The [[Bactrian language]], an [[Iranian languages|Iranian language]] spoken in what is now [[Afghanistan]], was written in the Greek alphabet during the [[Kushan Empire]] (65–250 AD). It adds an extra letter {{angle bracket|[[Sho (letter)|þ]]}} for the ''sh'' sound {{IPAblink|ʃ}}.{{sfn|Sims-Williams|1997|p=}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Սոնա_Մինասյան/Ավազարկղ» էջից