«Միջագետք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակից սկսած մինչև մ.թ.ա. 6-րդ դարում [[Աքեմենյան պետություն|Աքեմենյան կայսրության]] կողմից տարածաշրջանի գրավումը Միջագետքի մշակույթը մրցակցել է [[Հին Եգիպտոս|Հին Եգիպտոսի]] մշակույթի հետ՝ իբրև ամենշքեղամենաշքեղ, բարդ և հարուստ մշակույթ: Հիմնական շեշտը դրվում էր քարից և կավից քանդակագործության զանազան և ամուր ձևերի վրա: Պահպանվել են շատ քիչ նկարները, որոնք ցույց են տալիս, որ ներկերը օգտագործվել են հիմնականում երկրաչափական պատկերների և բուսյերով զարդարանքների համար, չնայած որ քանդակների մեծ մասը նույնպես ներկված է եղել: [[File:Mesopotamian - Pair of Basket-Shaped Hair Ornaments - Walters 572064, 572065.jpg|thumb|Մազակալներ, մ.թ.ա. մոտ 2000 թվական"]]

Ուրուկի շրջանում ստեղծվել են այնպիսի բարդ աշխատանքներ, ինչպիսիք են Վարկայի ծաղկամանը և [[Գլանաձև կնիք|Գլանաձև կնիքը]]: [[Guennol Lioness]]-ը [[Կրաքար|կրաքարե]] փոքրիկ արձանիկ է մ.թ.ա. մոտ 3000-2800 թվականների [[Էլամ|Էլամից]]: Այն իրենից ներկայացնում է կես մարդ կես առյուծ<ref name=":0">Frankfort, 24–37</ref>: Ավելի ուշ շրջանից պահպանվել են մեծ աչքերով հոգևորակնների և երկրպագուների արձանիկներ՝ մոտ 30 մետր բարձրությամբ և [[Ալեբաստր|ալաբաստրից]] պատրաստված, ովքեր այցելել են որևէ աստվածության [[Կուռք|կուռքերին]]. պետք է նշել նաև, որ դրանցից շատ քչերն են պահպանվել<ref name=":1">Frankfort, 45–59</ref>: Շումերական և աքքադական շրջանի քանդակագործություններըքանդակները ընդհանուր առմամբ ունեին մեծ և սևեռուն նայող աչքեր և տղամարդկանց դեպքում երկար մորուք: Ուրի արքունական գերեզմանոցում (մ.թ.ա. 2650 թվական) հայտնաբերվել են արվեստի գլուխգործոցներ՝ «Խոյը եղեգնուտում» երկու արձանիկներ, Պղնձից ցուլ և Ուրի քնարներից մեկի վրա արված ցուլի գլուխ<ref>Frankfort, 61–66</ref>:

Մինչև Նեոասորական կայսրության ստեղծումը միջագետքյան արվեստը ունեցել մի շարք ձևեր՝ գլանաձև կնիքներ, կլոր բավականին փոքր արձանիկներ, տարբեր չափերի ցայտաքանդակներ, այդ թվում նաև տան համար պատրաստված ափսեներ և խեցեղեն, որոշ մասը կրոնական նշանակությամբ, որոշները՝ ոչ<ref name=":2">Frankfort, Chapters 2–5</ref>: Բուրնեյի ցայտաքանդակը բավականին անսովոր, բարդ և մեծ [[տերակոտա]] ափսե է՝ թռչունի ոտքերով աստվածուհու պատկերով: Այն պահպանվել է մ.թ.ա. 19-18-րդ դարերից և հավանաբար քայքայվել է<ref name=":3">Frankfort, 110–112</ref>: Տաճարներից հայտնաբերվել են նաև քարե ստելաներ, երկրպագուների կողմից թողնված առարկաներ, որոնք հավանաբար հիշատակում են հաղթանակները, սակայն սրանք, ի տարբերություն պաշտոնական առարկաների, չունեն մակագրություններ, որոնք կպատմեն դրանց նշանակության մասին<ref name=":4">Frankfort, 66–74</ref>: Անգղի ստելան վաղ շրջանի մակագրված առարկաների օրինակներից է<ref name=":5">Frankfort, 71–73</ref>, իսկ ավելի ուշ շրջանի օրինակներից է Սալմանասար III-ի սև [[Կոթող|կոթողը]]<ref>Frankfort, 66–74; 167</ref>:

Ասորեստանի կողմից Միջագետքի նվաճումից հետո ստեղծվեց ավելի հարուստ, մեծ պետություն և այնպիսին, ինչպիսին տարածաշրջանը դեռ չէր տեսել: Հենց այս շրջանում էլ սկսեցին ստեղծվել փառահեղ պալատներ և հանրային վայրերը, և կասկած չկա, որ այս ամենը արվում էր հարևան Եգիպտական կայսրության հետ մրցելու համար: Ասորիները զարգարելզարգացրել են պալատների ստորին ցայտաքանդակների մի տեսակ, որտեղ պատմվում է պատերազմների կամ որսորդության մասին: Սրանց հարուստ հավաքածուներից կարելի է հանդիպել [[Բրիտանական թանգարան|Բրիտանական թանգարանում]]: ԱորիներըԱսորիները ստեղծել են շատ քիչ կլոր քանդակներ, բացիբացառություն են պահապանների վիթխարի արձաններիցարձանները և մարդու գլխով [[Լամասու|լամասուներիցլամասուները]], որոնք քանդակվել են ուղղանկյուն բլոկի երկու կողմում բարձր ցայտաքանդակի տեսքով: Նույնիսկ նախքան տարածաշրջանում գերիշխանության հաստատումը նրանքասորիները շարունակել են գլանաձև կնիքների ավանդույթը<ref>Frankfort, 141–193</ref>: