«Մասնակից:AniSargsyan04/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 18.
Մաշկի քաղցկեղը՝ քաղցկեղների ամենատարածված տեսակն է, ընդհանուր հաշվարկով՝ դեպքերի առնվազն 40%-ը<ref name=Cak2012>{{cite journal|last1=Cakir|first1=BÖ|last2=Adamson|first2=P|last3=Cingi|first3=C|title=Epidemiology and economic burden of nonmelanoma skin cancer.|journal=Facial plastic surgery clinics of North America|date=November 2012|volume=20|issue=4|pages=419–22|pmid=23084294|doi=10.1016/j.fsc.2012.07.004}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Dubas|first1=LE|last2=Ingraffea|first2=A|title=Nonmelanoma skin cancer.|journal=Facial plastic surgery clinics of North America|date=February 2013|volume=21|issue=1|pages=43–53|pmid=23369588|doi=10.1016/j.fsc.2012.10.003}}</ref>: Ամենատարածված տեսակն է ոչ մելանոմային մաշկի քաղցկեղը, որը հանդիպում է տարեկան առնվազն երկուսից երեք միլիոն մարդու մոտ<ref name=NCI2013TxPro/><ref name=WCR2014/><ref>{{cite web|title=How common is skin cancer?|url=http://www.who.int/uv/faq/skincancer/en/index1.html|website=World Health Organization|accessdate=30 June 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100927065836/http://www.who.int/uv/faq/skincancer/en/index1.html|archivedate=27 September 2010|df=dmy-all}}</ref>: Ոչ մելնանոմայի մաշկի քաղցկեղների մոտ 80%-ը հիմային բջջային քաղցկեղն է, 20%-ը՝ տափակ բջջային քաղցկեղը<ref name=ABC2008/> : Հիմային բջջային և տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղները հազվադեպ են հանգեցնում մահվան<ref name=WCR2014/>: Միացյալ Նահանգներում դրանք քաղցկեղի բոլոր մահացությունների 0.1%-ից պակաս են պատճառ հանդիսանում<ref name=NCI2013TxPro/> : 2012 թվականին մելանոման աշխարհում հայտնվել է 232.000 մարդու մոտ և հանգեցրել է 55.000 մարդու մահվան<ref name=WCR2014/> : Եվրոպոիդ ռասան Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում և Հարավային Աֆրիկայում ունեն աշխարհում մելանոմայի ամենաբարձր ցուցանիշները<ref name=WCR2014/><ref>{{cite book |last1=Harris |first1=Randall E. |title=Epidemiology of Chronic Disease |date=2013 |publisher=Jones & Bartlett Publishers |isbn=9780763780470 |page=271 |url=https://books.google.ca/books?id=KJLEIvX4wzoC&pg=PA271 |language=en}}</ref>: Մաշկի քաղցկեղի երեք հիմնական տեսակները վերջին քսանից քառասուն տարիների ընթացքում առավել տարածված են դարձել հատկապես կովկասյան երկրներում<ref name=Cak2012/><ref name=WCR2014>{{cite book|title=World Cancer Report 2014.|date=2014|publisher=World Health Organization|isbn=9283204298|pages=Chapter 5.14}}</ref>:
== Առաջացման պատճառներ ==
Արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները մաշկի քաղցկեղի առաջացման գլխավոր շրջակա գործոնն են: Ռիսկի այլ գործոնները ներառում են՝
*Ծխախոտ ծխախոտ
*Մարդու պապիլլոմայի վիրուսը տափակ բջջային քաղցկեղի ռիսկի գործոն է
*Որոշ գենետիկական համախտանիշներ, ներառյալ բնածին մելանոցիտիկ խալը, որը բնութագրվում է տարբեր փոփոխված չափերով խալերի բնածին առկայությությամբկամ առաջին վեց ամսվա ընթացքում դրա առաջացմամբ: Խալերը 20 մմ-ից մեծ են, երեք չորրորդը այն չափի, որը ռիսկային է քաղցկեղային դառնալու համար:
*Քրոնիկ ոչ բուժիչ վերքեր: Դրանք կոչվում են Մարջոլինի խոցեր՝ հիմնվելով արտաքին տեսքին, և կարող են զարգանալ տափակ բջջային քաղցկեղի ժամանակ:
*Իոնացնող ճառագայթներ, ինչպիսիք են ռենտգենյան ճառագայթները, շրջակա միջավայրի քաղցկեղածին գործոններ, արհեստական ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ(օրինակ՝ սոլյարիումները), ծերացումը, և մաշկի բաց գույնը: Ենթադրվում է, որ սոլյարիումները հարյուր հազարավոր հիմային և տափակ բջջային քաղցկեղնրի առաջացման պատճառ են: The World Health Organization now places people who use artificial tanning beds in its highest risk category for skin cancer: Ալկոհոլի օգտագործումը, հատկապես դրա չարաշահումը, արևահարման ռիսկի գործոն է:
*Շատ իմունասուպրեսոր դեղամիջոցներ մեծացնում են մաշկի քաղցկեղի առաջացման վտանգը: Օրինակ ցիկլոսպորինը՝ կալցինեվրինի ինհիբիտորը, մեծացնում է երկու հարյուր անգամ, իսկ ազաթիոպրինը՝ վաթսուն անգամ:
== Ախտաֆիզիոլոգիա ==
Չարորակ էպիթելային շերտը, որը հիմնականում առաջանում է էպիդերմիսում, քաղցկեղի լորձաթաղանթում կամ քրոմոսոմային մետապլազիայի շրջանում, կոչվում է տափակ բջջային քաղցկեղ:
Մակրոսկոպիկորեն ուռուցքը արագ բարձրանում է, սնկի նման աճում, առաջացնում է խոցեր անկանոն սահմաններով: Ուռուցքային բջիջները ոչնչացնում են հիմային թաղանթը և ձևավորվում շերտեր կամ կոմպակտ զանգվածներ, որոնք անցնում են բուն մաշկ: Լավ տարբերակված քաղցկեղի դեպքում ուռուցքային բջիջները պլեոմորֆիկ ատիպիկ են, բայց նմանվում են նորմալ կերատինոցիտներին from prickle layer(խոշոր, բազմանկյուն, առատ էլոզինոֆիլ(վարդագույն) ցիտոպլազմով և կենտրոնական դասավորությամբ կորիզով):
Նրանց դասավորությունը նման է նորմալ էպիդերմիսում բջիջների դասավորությանը. ծայրամասում չհասունացած բջիջներն են, իսկ կենտրոնում՝ հասուն: Ուռուցքի բջիջները վերածվում են կերատինացված քաղցկեղային բջիջների և համախմբվում են գեղձերի շուրջը համակենտրոն, թիթեղաձև շերտերով, որոնք կոչվում են «բջջային բներ» կամ «էպիթել-կերատինային մարգարիտներ»: Շրջապատող ստրոման կրճատվում է և պարունակում է բորբոքային ներսփռանք (լիմֆոցիտներ): Վատ տարբերակված տափակ բջջային քաղցկեղը պարունակում են ավելի շատ պլեոմորֆիկ բջիջներ և չեն պարունակում կերատին:
Հիվանդության մեջ ընդգրկված մոլեկուլային գործոնը PTCH1 գենի մուտացիան է, որը կարևոր դեր է խաղում Sonic hedgehog ազդանշանային ուղու համար:
== Ախտորոշում ==
Ախտորոշումը կատարվում է բիոպսիայի և ախտահյուսվածաբանական հետազոտության միջոցով:
Մաշկի ոչ ինվազիվ քաղցկեղի հայտնաբերման մեթոդները ներառում են լուսանկարումը, դերմոսկոպիան, սոնոգրաֆիան, միկրոսկոպիան, սպեկտրոսկոպիան, ֆլուորեսցենցիալ սպեկտրոսկոպիան, տերահերցային սպեկտրոսկոպիան, օպտիկական կապերի տոմոգրաֆիան, տեսողական բազմատեսակ տեխնիկան, ջերմատեխնիկան, էլեկտրական դիմադրությունը, ժապավենագրությունը և համակարգչային վերլուծությունը:
== Դասակարգում ==
| |||