«Մարդու իրավունքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

1776 թ. Ամերիկյան անկախության<ref>{{Cite web|url=https://www.loc.gov/item/uscode1970-001000008/|title=United States Code: The Declaration of Independence - 1776 (1970)|website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA|accessdate=2019-01-27}}</ref> հռչակագրով սահմանվեց, որ բոլոր մարդիկ ստեղծված են հավասար, որոնց Աստված օժտել է որոշակի անօտարելի իրավունքներով: Դրանց թվում են կյանքի, ազատության և երջանկության ձգտման իրավունքները: 1789 թ. Մարդու և քաղաքացու իրավունքների ֆրանսիական հռչակագիրը նույնպես արձանագրեց, որ մարդիկ ծնվում են ազատ և ունեն հավասար իրավունքներ, որ յուրաքանչյուր քաղաքական կազմակերպության նպատակը մարդու բնական և անօտարելի` ազատության, սեփականության, անվտանգության և բռնություններին դիմադրելու իրավունքների պաշտպանությունն ու պահպանությունն է։

 

18-րդ և 19-րդ դարերի ընթացքում շատ փիլիսոփաներ, ինչպիսիք են Թոմաս Պաինը<ref>{{Cite journal|date=2019-01-31|title=Thomas Paine|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Paine&oldid=881063559|language=en}}</ref>, Ջոն Սթյուարտ Ֆիլը<ref>{{Cite journal|date=2019-01-26|title=John Stuart Mill|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Stuart_Mill&oldid=880293690|language=en}}</ref> և Հեգելը<ref>{{Cite journal|date=2019-01-26|title=Georg Wilhelm Friedrich Hegel|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Georg_Wilhelm_Friedrich_Hegel&oldid=880296727|language=en}}</ref> հետազոտել և ներկայացրել են իրենց դիրքորոշումները տարբեր համընդհանուր թեմաներով։ XIX<ref>{{Cite journal|date=2019-01-26|title=19th century|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=19th_century&oldid=880264392|language=en}}</ref> դարի սկզբներին մարդու իրավունքների հետազոտությունների ուսումնասիրության կենտրոնում էր [[Ստրկություն|ստրության]] վերացումը։ Մի շարք հեղափոխականների թվում հիշատակման արժանի Բրիտանիայի խորհրդարանի անդամ Վիլիամ Վիլբերֆորսը աշխատել է [[Ստրկություն|ստրկության]] և ստրուկների Ատլանտյան առևտրի վերացման համար։ Այս նպատակն իրագործվեց [[Բրիտանական կայսրություն|Բրիտանական կայսրությունում]] Ստրուկների առևտրի մասին ընդունված 1807-րդ ակտով, որը միջազգայնորեն ուժի մեջ մտավ Արքայական նավատորմի կողմից այլ երկրների հետ համագործակցության պայմանագրերով և Ստրկության վերացման 1833-րդ ակտով։ ԱՄՆ-ում 1777-1804 թվականների ընթացքում բոլոր հյուսիսային երկրները վերացրին ստրկության ինստիտուտը, մինչդեռ հարավայինները դեռ սերտորեն կապված էին այս «յուրահատուկ» ինստիտուտին։ Նոր տարածքներում ստրկության ընդլայնման վերաբերյալ կոնֆլիկտներն ու բանավեճերը հարավային երկրների միջև պառակտումների և Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի պատճառերից մեկն էին։ Պատերազմին միանգամից հաջորդող Վերածննդի շրջանում [[ԱՄՆ Սահմանադրություն|ԱՄՆ Սահմանադրության]] մեջ մի քանի փոփոխություններ ընդունվեցին։ Դրանք ներառում էին 13-րդ փոփոխությունը՝ ստրկության արգելում, 14-րդ փոփոխությունը ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում ծնված բոլոր մարդկանց լիարժեք քաղաքացիության և քաղաքացիական իրավունքների երաշխավորում և 15-րդ փոփոխությունը՝ բոլոր աֆրիկյան ամերիկացիներին ընտրելու իրավունքի շնորհում։ 1861 թվականին [[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]] հեղափոխական [[Ալեքսանդր II]]-ը վերացնում է ճորտատիրությունը , չնայած ազատված ճորտերը հաճախ իրենց երկրի ներսում հանդիպում էին տեղաշարժման հետ կապված սահմանափակումների։1831 թ.-ին Վիլյամ Լլոյդ Հարիսոնը գրում է The Liberator<ref>{{Cite journal|date=2018-12-28|title=The Liberator (newspaper)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Liberator_(newspaper)&oldid=875676196|language=en}}</ref> թերթում, որ ինքը փորձում է իր ընթերցողներին ներգրավել «մարդու իրավունքների մեծագույն գործին» , ուստի «մարդու իրավունքներ» տերմինը , հավանաբար գործածության մեջ է մտել Թոմաս Փեյնի «Մարդու իրավունքներ» և Վիլիամ Լլոյդ Գաիսոնի «Ազատարարը» աշխատություններին զուգահեռ։ 1849 թ. ժամանակակից գրող Հենրի Դեվիդ Տորոյը<ref>{{Cite journal|date=2019-01-29|title=Henry David Thoreau|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Henry_David_Thoreau&oldid=880843072|language=en}}</ref> գրել է մարդու իրավունքների մասին шր աշխատությունը «''On the Duty of Civil Disobedience''»<ref>{{Cite journal|date=2019-01-17|title=Civil Disobedience (Thoreau)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Civil_Disobedience_(Thoreau)&oldid=878882008|language=en}}</ref> , ինչը հետագայում մեծ դեր է խաղացել մարդու իրավունքների եւ քաղաքացիական իրավունքների ոլորտում մտածողների դիրքորոշումների հարցում։ Միացյալ Նահանգների Գերագույն դատարանի դատավոր Դեյվիդ Դևիսը, 1867 թվականին իր կարծիքն է գրել Ex Parte Milligan<ref>{{Cite journal|date=2018-12-21|title=Ex parte Milligan|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ex_parte_Milligan&oldid=874817164|language=en}}</ref>-ում. «Օրենքը պաշտպանելու միջոցով մարդու իրավունքները երաշխավորվում են, վերացրեք այս պաշտպանությունը, եւ նրանք գտնվում են պռովակատորների իշխանությունների ներքո»: