«Հայաստանի Սահմանադրական դատարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 3.
[[Պատկեր:Սահմանադրական դատարան.jpg|աջից|300px|ՀՀ Սահմանադրական դատարանի շենքը|thumb]]
{{Հայաստանի քաղաքականություն}}
'''ՀՀ Սահմանադրական դատարան''' - [[ՀՀ սահմանադրություն|ՀՀ սահմանադրությամբ]] Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանադրական արդարադատությունն իրականացնող դատական ատյան։ Սահմանադրական դատարանը կազմված է ինն անդամից։
'''ՀՀ Սահմանադրական դատարան''' - Սահմանադրական արդարադատության բարձրագույն մարմինն է, որն ապահովում է Սահմանադրության գերակայությունը: Արդարադատություն իրականացնելիս Սահմանադրական դատարանն անկախ է և ենթարկվում է միայն Սահմանադրությանը:
{{Բազմապատիկ պատկերներ
 
ՀՀ Սահմանադրական դատարանը հիմնադրվել է 1996թ-ին և առաջին իսկ տարվանից անդամակցել Եվրախորհրդի '''«Ժողովրդավարություն`  իրավունքի  միջոցով»''' եվրոպական հանձնաժողովին (Վենետիկի հանձնաժողով): ՍԴ-ն համակարգում է 1997թ-ին հիմնադրված '''«Երիտասարդ ժողովրդավարության երկրների սահմանադրական դատարանների կոնֆերանս»''' միջազգային կազմակերպության աշխատանքները: 2000թ-ին, երբ Հայաստանը դեռ Եվրախորհրդի անդամ չէր,  ՍԴ-ն ընտրվել է «Եվրոպական երկրների սահմանադրական դատարանների միջազգային կոնֆերանս» կազմակերպության լիիրավ անդամ:
 
Սահմանադրական դատարանում գործերի դատաքննությունն իրականացվում է Սահմանադրական դատարանի նիստերում: Սահմանադրական դատարանի նիստը հրավիրում և նախագահում է Սահմանադրական դատարանի նախագահը: Սահմանադրական դատարանում գործերի դատաքննությունն իրականացվում է ինչպես բանավոր, այնպես էլ գրավոր ընթացակարգով: Մինչև դատաքննությունն սկսվելը Սահմանադրական դատարանի աշխատակարգային որոշմամբ կարող են միավորվել և դատարանի նույն նիստում քննվել միայն նույն հարցին վերաբերող գործերը:Սահմանադրական դատարանը գործով որոշում կամ եզրակացություն է ընդունում դատարանի դռնփակ խորհրդակցությունում, որին ներկա են լինում միայն Սահմանադրական դատարանի` տվյալ գործով դատաքննությանը մասնակցած դատավորները։ Սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են:
 
Սահմանադրական դատարանի մասին նախկին օրենքով նախագահին նշանակում էր Ազգային ժողովը, Ազգային ժողովի նախագահի առաջարկությամբ սահմանադրական դատարանի կազմից: 2015թ-ի փոփոխված օրենքով սահմանվում է՝ Սահմանադրական դատարանի կազմից նախագահ կարող է ընտրվել Սահմանադրական դատարանի դատավորների առաջադրած կամ ինքնաառաջադրված այն թեկնածուն, որն ստացել է Սահմանադրական դատարանի դատավորների ընդհանուր թվի ձայների երկու երրորդը, իսկ այն դեպքում, երբ առաջադրվել է մեկ թեկնածու, ապա նա ընտրվում է Սահմանադրական դատարանի դատավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ:
 
 
 
'''Սահմանադրական դատարանը կազմված է ինն անդամից'''։ Այս պահին սահմանադրական դատարանն ունի 8 դատավոր: Դատարանի նախագահը դատավոր է և ունի հետևյալ լիազորությունները՝
 
1) գործով զեկուցողի հետ համատեղ նախապատրաստում է Սահմանադրական դատարանի նիստերը
 
2) Սահմանադրական դատարանի նիստերում հարցերի քննարկումների կազմակերպմանն ուղղված անհրաժեշտ նախապատրաստական աշխատանքները բաշխում է Սահմանադրական դատարանի դատավորների միջև
 
3) հրավիրում և նախագահում է Սահմանադրական դատարանի նիստերը
 
4) Սահմանադրական դատարանում գործերի քննության կանոնների պահպանման վերաբերյալ դիտողություններ է անում, պահանջներ ներկայացնում դատավարության մասնակիցներին, հրավիրված անձանց, նիստի ներկաներին, որոնք պարտադիր են կատարման
 
5) ներկայացնում է Սահմանադրական դատարանն այլ մարմինների և կազմակերպությունների հետ փոխհարաբերություններում
 
6) իրականացնում է Սահմանադրական դատարանի աշխատակազմի ընդհանուր ղեկավարումը, հաստատում է աշխատակազմի կառուցվածքը և հաստիքացուցակը{{Բազմապատիկ պատկերներ
| նկարագրություն = ՀՀ Սահմանադրական դատարանի 20-ամյակին նվիրված [[Հայաստանի Հանրապետության հուշադրամներ|հայկական հուշադրամ]]ը, [[2015]]
| լայնություն = 147
Տող 31 ⟶ 10՝
| պատկեր2 = ՀՀ հուշադրամ, «ՍԴ 20-ամյակ», 1000 դրամ, 2015, դարձերես.png
}}
== ՀՀ սահմանադրական դատարանի դատավորներանդամներ ==
 
[[Հարությունյան Գագիկ]] - ՀՀ ՍԴ նախագահ
'''ՀՀ ՍԴ նախագահ (2018 թվականի մարտի 21-ից մինչև 2019 թ․) [http://concourt.am/armenian/structure/members/tovmasyan.htm ՀՐԱՅՐ ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ]'''
 
[[Հրայր Թովմասյան]]
'''[http://concourt.am/armenian/structure/members/index.htm ՀՀ սահմանադրական դատարանի դատավորներ]'''
 
[[Ալվինա Գյուլումյան|Գյուլումյան Ալվինա]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/gyulumyan.htm ԱԼՎԻՆԱ ԳՅՈՒԼՈՒՄՅԱՆ]
 
[[Ֆելիքս Թոխյան|Թոխյան Ֆելիքս]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/tokhyan.htm ՖԵԼԻՔՍ ԹՈԽՅԱՆ]
 
[[Արայիկ Թունյան|Թունյան Արայիկ]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/tunyan.htm ԱՐԱՅԻԿ ԹՈՒՆՅԱՆ]
 
[[Աշոտ Խաչատրյան]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/khachatryan.htm ԱՇՈՏ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ]
 
[[Վոլոդյա Հովհաննիսյան]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/nazaryan.htm ՀՐԱՆՏ ՆԱԶԱՐՅԱՆ]
 
[[Նազարյան Հրանտ]]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/dilanyan.htm ԱՐՄԱՆ ԴԻԼԱՆՅԱՆ]
[http://concourt.am/armenian/structure/members/petrosyan.htm ԱՐԵՎԻԿ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ]
 
[[Արևիկ Պետրոսյան]]
 
==== ՀՀ սահմանադրական դատարանի նախկին անդամներ ====
 
'''ՀՀ ՍԴ նախագահ''' [[Գագիկ Հարությունյան (իրավաբան)|Գագիկ Հարությունյան]] (1996-2018)
====[http://concourt.am/armenian/structure/members/index-ex.htm ՀՀ սահմանադրական դատարանի նախկին դատավորներ]====
 
[[Հենրիկ Դանիելյան]]
 
[[Կիմ Բալայան|Բալայան Կիմ]]
 
[[Մանուկ Թոփուզյան]]
 
Տող 76 ⟶ 51՝
[[Վահե Ստեփանյան]]
 
==Սահմանադրական դատարանն օրենքով սահմանված կարգով՝==
[[Վոլոդյա Հովհաննիսյան]]
<br> 1) որոշում է օրենքների, Ազգային ժողովի որոշումների, Հանրապետության Նախագահի հրամանագրերի, կառավարության, վարչապետի, տեղական ինքնակառավարման մարմինների որոշումների համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
 
<br>2) մինչև միջազգային պայմանագրի վավերացումը որոշում է նրանում ամրագրված պարտավորությունների համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
<br />
<br>3) լուծում է հանրաքվեների արդյունքների հետ կապված վեճերը.
 
<br>3.1) լուծում է Հանրապետության Նախագահի և պատգամավորների ընտրությունների արդյունքներով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերը.
== ՀՀ սահմանադրական դատարանի աշխատակազմ ==
<br>4) անհաղթահարելի կամ վերացած է ճանաչում Հանրապետության Նախագահի թեկնածուի համար առաջացած խոչընդոտները.
 
<br>5) եզրակացություն է տալիս Հանրապետության Նախագահին պաշտոնանկ անելու հիմքերի առկայության մասին.
 
<br>6) եզրակացություն է տալիս Հանրապետության Նախագահի՝ իր լիազորությունների կատարման անհնարինության մասին.
 
<br>7) եզրակացություն է տալիս սահմանադրական դատարանի անդամի լիազորությունները դադարեցնելու, նրան կալանավորելու, որպես մեղադրյալ ներգրավելու, ինչպես նաև նրա նկատմամբ դատական կարգով վարչական պատասխանատվության ենթարկելու հարց հարուցելու վերաբերյալ.
Աշխատակազմի ղեկավար [http://concourt.am/armenian/structure/staff_head.htm ԷԴԳԱՐ ՂԱԶԱՐՅԱՆ]
<br>8) եզրակացություն է տալիս համայնքի ղեկավարին պաշտոնանկ անելու հիմքերի մասին.
 
<br>9) օրենքով նախատեսված դեպքերում որոշում է կայացնում կուսակցության գործունեությունը կասեցնելու կամ արգելելու մասին։
[http://concourt.am/armenian/structure/advisers.htm ՍԴ խորհրդականներ]
 
[http://concourt.am/armenian/structure/legal_consulting.htm Իրավախորհրդատվական վարչություն]
 
- Փորձագիտական-վերլուծական բաժին
 
- Անհատական դիմումների վերլուծության բաժին
 
- Միջազգային պայմանագրերի բաժին
 
[http://concourt.am/armenian/structure/finance_dep.htm Հաշվապահական հաշվառման եւ ֆինանսական վարչություն]
 
[http://concourt.am/armenian/structure/protocol_dep.htm Արձանագրային բաժին]
 
[http://concourt.am/armenian/structure/int_rel_dep.htm Արտաքին կապերի բաժին]
 
[http://concourt.am/armenian/structure/apply_dep.htm Ընդհանուր բաժին]
 
Թարգմանչական-հրատարակչական բաժին
 
Տեղեկատվական եւ ծրագրային ապահովման բաժին
 
Համակարգչային օպերատորական խումբ
 
[http://concourt.am/armenian/structure/library.htm Գրադարան]
 
Տնտեսական ծառայություն
 
[http://concourt.am/armenian/structure/reg_dep.htm Անցագրային]
 
[http://concourt.am/armenian/structure/mhakobyan.htm Մամլո քարտուղար]
 
Կադրերի տեսուչ
<br />
----
 
==Սահմանադրական դատարանի լիազորությունները==
<br>Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված կարգով՝
 
1) որոշում է օրենքների, Ազգային ժողովի որոշումների, Հանրապետության նախագահի հրամանագրերի և կարգադրությունների, Կառավարության և վարչապետի որոշումների, ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերի համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
 
2) մինչև Սահմանադրության փոփոխությունների նախագծի, ինչպես նաև հանրաքվեի դրվող իրավական ակտերի նախագծերի ընդունումը որոշում է դրանց համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
 
3) մինչև միջազգային պայմանագրի վավերացումը որոշում է դրանում ամրագրված պարտավորությունների համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
 
4) լուծում է սահմանադրական մարմինների միջև նրանց սահմանադրական լիազորությունների առնչությամբ առաջացող վեճերը.
 
5) լուծում է հանրաքվեի, Ազգային ժողովի և Հանրապետության նախագահի ընտրությունների արդյունքներով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերը.
 
6) որոշում է կայացնում պատգամավորի լիազորությունները դադարեցնելու հարցի վերաբերյալ.
 
7) եզրակացություն է տալիս Հանրապետության նախագահին պաշտոնանկ անելու հիմքերի առկայության մասին.
 
8) որոշում է կայացնում Հանրապետության նախագահի լիազորությունների կատարման անհնարինության մասին.
 
9) լուծում է Սահմանադրական դատարանի դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը.
 
10) լուծում է Սահմանադրական դատարանի դատավորի լիազորությունները դադարեցնելու հարցը.
 
11) լուծում է իր լիազորությունների իրականացման կապակցությամբ Սահմանադրական դատարանի դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու կամ նրան ազատությունից զրկելու վերաբերյալ համաձայնություն տալու հարցը.
 
12) օրենքով սահմանված դեպքերում որոշում է կայացնում կուսակցության գործունեությունը կասեցնելու կամ արգելելու վերաբերյալ։
----
 
==Սահմանադրական դատարան կարող են դիմել==
<br> Սահմանադրական դատարան կարող են դիմել՝
 
1) Ազգային ժողովը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 12-րդ կետով սահմանված դեպքերում,Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 7-րդ կետով սահմանված դեպքում՝ պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ ընդունված որոշմամբ, իսկ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 10-րդ կետով սահմանված դեպքում` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երեք հինգերորդով ընդունված որոշմամբ.
 
2) պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հինգերորդը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին, 4-րդ և 6-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
 
3) Ազգային ժողովի խմբակցությունը` հանրաքվեի և Հանրապետության նախագահի ընտրության արդյունքներով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
 
4) Հանրապետության նախագահը՝ Սահմանադրության 129-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 139-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, 150-րդ հոդվածով, ինչպես նաև 168-րդ հոդվածի 1-ին և 4-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
 
5) Կառավարությունը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին, 4-րդ, 8-րդ և 12-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
 
6) Բարձրագույն դատական խորհուրդը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում.
 
7) տեղական ինքնակառավարման մարմինները՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված` իրենց սահմանադրական իրավունքները խախտող նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցով, ինչպես նաև Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում.
 
8) յուրաքանչյուր ոք՝ կոնկրետ գործով, երբ առկա է դատարանի վերջնական ակտը, սպառվել են դատական պաշտպանության բոլոր միջոցները և վիճարկում է այդ ակտով իր նկատմամբ կիրառված նորմատիվ իրավական ակտի դրույթի սահմանադրականությունը, ինչը հանգեցրել է Սահմանադրության 2-րդ գլխում ամրագրված իր հիմնական իրավունքների և ազատությունների խախտման՝ հաշվի առնելով նաև համապատասխան դրույթին իրավակիրառ պրակտիկայում տրված մեկնաբանությունը.
 
9) գլխավոր դատախազը՝ դատախազության կողմից իրականացվող կոնկրետ վարույթին առնչվող նորմատիվ իրավական ակտերի դրույթների սահմանադրականության հարցերով, ինչպես նաև Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 11-րդ կետով սահմանված դեպքում.
 
10) Մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրության 2-րդ գլխի դրույթներին համապատասխանության հարցերով.
 
11) Ազգային ժողովի ընտրությանը մասնակցած կուսակցությունները կամ կուսակցությունների դաշինքները՝ Ազգային ժողովի ընտրության արդյունքով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
 
12) Հանրապետության նախագահի թեկնածուները՝ Հանրապետության նախագահի ընտրության արդյունքով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
 
13) Սահմանադրական դատարանի առնվազն երեք դատավոր` Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 9-րդ կետով սահմանված դեպքում:
 
 
 
Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 2-րդ կետով սահմանված դեպքերում Սահմանադրական դատարան դիմում է Ազգային ժողովը` Սահմանադրության փոփոխությանը, վերպետական միջազգային կազմակերպություններին անդամակցությանը կամ տարածքի փոփոխությանը վերաբերող հարցերով: Քաղաքացիական նախաձեռնության կարգով հանրաքվեի դրվող օրենքի նախագծի հարցով Սահմանադրական դատարան է դիմում քաղաքացիական նախաձեռնության լիազոր ներկայացուցիչը:
 
 
 
Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 3-րդ կետով սահմանված դեպքում Սահմանադրական դատարան դիմում է Կառավարությունը:
 
 
 
Դատարաններն իրենց վարույթում գտնվող կոնկրետ գործով կիրառման ենթակա նորմատիվ իրավական ակտի սահմանադրականության հարցով դիմում են Սահմանադրական դատարան, եթե հիմնավոր կասկածներ ունեն դրա սահմանադրականության վերաբերյալ և գտնում են, որ տվյալ գործի լուծումը հնարավոր է միայն այդ նորմատիվ իրավական ակտի կիրառման միջոցով:
 
 
 
Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 6-րդ կետով սահմանված դեպքում Սահմանադրական դատարան դիմում է Ազգային ժողովի խորհուրդը:
 
Սահմանադրական դատարան դիմելու կարգի մանրամասները սահմանվում են Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով:
 
Սահմանադրական դատարանը գործը քննում է միայն համապատասխան դիմումի առկայության դեպքում:
 
Սահմանադրական դատարանն ընդունում է որոշումներ և եզրակացություններ: Սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից։ Սահմանադրական դատարանն իր որոշմամբ կարող է սահմանել Սահմանադրությանը չհամապատասխանող նորմատիվ իրավական ակտի կամ դրա մի մասի իրավական ուժը կորցնելու ավելի ուշ ժամկետ: Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրության 168-րդ հոդվածով նախատեսված հարցերի վերաբերյալ, բացառությամբ 7-րդ կետով նախատեսված հարցի, ընդունում է որոշումներ, իսկ 168-րդ հոդվածի 7-րդ կետով նախատեսված հարցով՝ եզրակացություն: Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 10-րդ և 12-րդ կետերով նախատեսված հարցերով որոշումները, ինչպես նաև եզրակացություններն ընդունվում են Սահմանադրական դատարանի դատավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երկու երրորդով, մյուս որոշումները՝ ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Եթե Սահմանադրական դատարանի եզրակացությունը բացասական է, ապա հարցը դուրս է գալիս իրավասու մարմնի քննությունից:
----'''Սահմանադրական դատարան դիմելը'''
----
 
 
 
Սահմանադրական դատարանը գործը քննում է միայն համապատասխան դիմումի առկայության դեպքում:<br />1. Դիմումը Սահմանադրական դատարան է ներկայացվում գրավոր՝ իրավասու անձի կողմից ստորագրված։ Դիմումը ներկայացվում է թղթային կամ էլեկտրոնային եղանակով:
 
2. Դիմումում նշվում են՝
 
1) Սահմանադրական դատարանի անվանումը.
 
2) դիմողի անունը (իրավաբանական անձի դեպքում՝ անվանումը), հաշվառման (իրավաբանական անձի դեպքում՝ գտնվելու վայրի) կամ բնակության վայրի հասցեն, եթե այն տարբերվում է հաշվառման հասցեից. եթե դիմողը հանդես է գալիս ներկայացուցչի միջոցով՝ դիմողի ներկայացուցչի անունը, հաշվառման կամ բնակության վայրի հասցեն, եթե այն տարբերվում է հաշվառման հասցեից.
 
3) Սահմանադրության այն հոդվածը, որը Սահմանադրական դատարան դիմելու հիմք է հանդիսանում.
 
4) Սահմանադրական դատարան ներկայացվող խնդրանքը և դիմողի փաստարկները` Սահմանադրության համապատասխան նորմերին կատարված հղումներով.
 
5) Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին և 5-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում այն պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի անվանումը կամ պաշտոնատար անձի անունը, որն ընդունել է վիճարկվող ակտը.
 
6) դիմումին կցվող նյութերի ցանկը։
 
3. Սույն օրենքի 68-րդ, 75-րդ և 79-րդ հոդվածներում նշված գործերով պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հինգերորդի կողմից ներկայացվող դիմումները պետք է համապատասխանեն դիմումին ներկայացվող ընդհանուր պահանջներին, ինչպես նաև պարունակեն անհրաժեշտ քանակի ստորագրություններ:<br />
 
'''Դիմումին կցվող նյութերը'''
 
1. Սահմանադրական դատարան ներկայացվող դիմումին կցվում են՝
 
1) լիազորագիրը կամ ներկայացուցչի լիազորությունները հաստատող այլ փաստաթուղթ.
 
2) օտար լեզվով շարադրված բոլոր փաստաթղթերի՝ օրենքով սահմանված կարգով վավերացված հայերեն թարգմանությունը.
 
3) սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում՝ դիմումի հիմնավորվածությունը հավաստող ապացույցները.
 
4) դիմողի հայեցողությամբ` գործին առնչվող այլ նյութեր:
 
2. Սույն օրենքի 69-րդ հոդվածում նշված գործերով դիմողը պարտավոր է Սահմանադրական դատարան ներկայացնել նաև՝
 
1) օրենքով սահմանված չափով պետական տուրք վճարելու վերաբերյալ անդորրագիրը կամ միջնորդություն պետական տուրքի վճարումից ազատելու մասին.
 
2) ընդհանուր իրավասության կամ մասնագիտացված դատարանի այն վերջնական դատական ակտը, որով դիմողի նկատմամբ կիրառվել է նրա կողմից վիճարկվող օրենքի դրույթը.
 
3) դիմողի անձը հաստատող փաստաթղթի պատճենը.
 
4) իրավաբանական անձի պետական գրանցման կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ պետական հաշվառման համարը.
 
5) որպես ներկայացուցիչ հանդես եկող փաստաբանի անձը հաստատող և փաստաբանի կարգավիճակի մասին հավաստող փաստաթղթի պատճենները.
 
6) որպես ներկայացուցիչ հանդես եկող` բարձրագույն իրավաբանական կրթություն ունեցող անձի` անձը հաստատող փաստաթղթի և բարձրագույն իրավաբանական կրթությունը հավաստող փաստաթղթի պատճենը:
 
3. Դիմումն ընդունվելուց հետո դիմող կողմի նոր նյութերն ընդունվում են միայն Սահմանադրական դատարանի աշխատակարգային որոշմամբ։
----'''Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրություն'''
----Այն [[Հայաստան|Հայաստանի]] իրավական համակարգի հիմքն է՝ երկրի հիմնական օրենքը, որին պետք է համապատասխանեն մյուս բոլոր օրենքներն ու իրավական ակտերը։ [[Սահմանադրություն|Սահմանադրությունը]] նաև արժեքաբանական-գաղափարական փաստաթուղթ է, որը սահմանում է հասարակության կազմակերպման ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործնական կիրառմանը և ամրապնդմանը պետք է ձգտի պետությունը։
 
==Սահմանադրությամբ և սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված կարգով սահմանադրական դատարան կարող են դիմել՝==
[http://concourt.am/armenian/constitutions/const1995.htm Ընդունվել է 1995թ. հուլիսի 5-ի ՀՀ հանրաքվեով]:
<br>1) Հանրապետության Նախագահը՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 1, 2, 3, 7-րդ և 9-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում.
<br>2) Ազգային ժողովը՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 3, 5, 7-րդ և 9-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում.
<br>3) պատգամավորների առնվազն մեկ հինգերորդը՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 1-ին և 3-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում.
<br>4) կառավարությունը՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 1, 6, 8-րդ և 9-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում.
<br>5) տեղական ինքնակառավարման մարմինները՝ իրենց սահմանադրական իրավունքները խախտող պետական մարմինների՝ նորմատիվ ակտերի Սահմանադրությանը համապատասխան հարցով.
<br>6) յուրաքանչյուր ոք՝ կոնկրետ գործով, երբ առկա է դատարանի վերջնական ակտը, սպառվել են դատական պաշտպանության բոլոր միջոցները և վիճարկում է այդ ակտով իր նկատմամբ կիրառված օրենքի դրույթի սահմանադրականությունը.
<br>7) դատարանները և գլխավոր դատախազը՝ իրենց վարույթում գտնվող կոնկրետ գործին առնչվող նորմատիվ ակտերի դրույթների սահմանադրականության հարցերով.
<br>8) մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված նորմատիվ ակտերի՝ Սահմանադրության 2-րդ գլխի դրույթներին համապատասխանության հարցերով.
<br>9) Հանրապետության Նախագահի և պատգամավորության թեկնածուները՝ Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 3.1-րդ և 4-րդ կետերի շրջանակներում իրենց առնչվող հարցերով։
 
Սահմանադրական դատարանը գործը քննում է միայն համապատասխան դիմումի առկայության դեպքում։
Հ[http://concourt.am/armenian/constitutions/index2005.htm Հ Սահմանադրության փոփոխությունները կատարվել են 2005թ. նոյեմբերի 27-ի հանրաքվեով:]
 
Սահմանադրական դատարանն ընդունում է որոշումներ և եզրակացություններ՝ Սահմանադրությամբ և սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված ժամկետներում և կարգով։
[http://concourt.am/armenian/constitutions/index2015.htm ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունները կատարվել են 2015թ. դեկտեմբերի 6-ի հանրաքվեով:]
Սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից։
Սահմանադրական դատարանն իր որոշմամբ կարող է սահմանել Սահմանադրությանը չհամապատասխանող նորմատիվ ակտի կամ դրա մի մասի իրավական ուժը կորցնելու ավելի ուշ ժամկետ։
Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրության 100-րդ հոդվածի 1-4-րդ և 9-րդ կետերով նախատեսված հարցերի վերաբերյալ ընդունում է որոշումներ, իսկ 5-8-րդ կետերով նախատեսված հարցերով՝ եզրակացություններ։ Եզրակացությունները և 9-րդ կետով նախատեսված հարցերով որոշումներն ընդունվում են անդամների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երկու երրորդով, մնացած որոշումները՝ անդամների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ։
Եթե սահմանադրական դատարանի եզրակացությունը բացասական է, ապա հարցը դուրս է գալիս իրավասու մարմնի քննությունից։
 
<br />
== Աղբյուրներ ==
*[http://concourt.am/armenian/constitutions/index2015.htm ՀՀ սահմանադրություն]
*[http://concourt.am/armenian/law_cc/index.htm '''«'''Սահմանադրական դատարանի մասին'''»''' սահմանադրական օրենք]
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.concourt.am/ ՀՀ սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքը]
*ՀՀ սահմանադրական դատարանի ֆեյսբուքյան էջը [https://www.facebook.com/%D5%80%D5%80-%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6Constitutional-Court-of-the-Republic-of-Armenia-567973740326111/?modal=admin_todo_tour https://www.facebook.com]
*Հասցե` 0019, Երեւան, Բաղրամյան պողոտա 10, e-mail: [[Mailto:armlaw@concourt.am|armlaw@concourt.am]]
*Հեռախոսահամար՝ (011)588181
 
{{Հայաստանի Հանրապետության դատական համակարգը}}