«Իսայաս Աֆևերկի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Իսայաս Աֆեվերկին ծնվել է 1946 թվականի փետրվարի 2–ին՝2-ին՝ Ասմերայում։ Էթնիկ ծագումով [[տիգրայի]] է<ref name="Коммерсантъ"/>։ 1966 թվականին նա [[Ադիս Աբեբա]]յում թողել է ուսումը և 1967 թվականին անդամագրվել է Էրիթրեայի ազատագրման ճակատին, որը պայքարում էր Եթովպիայից Էրիթրեայի անկախացման համար<ref name="Britannica">{{cite news | title=Isaias Afwerki|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]| url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/667783/Isaias-Afwerki| lang=en}}</ref>։ 1968 թվականին Չինաստանում մարտական վերապատրաստում է անցել<ref name="BBC">{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/1070813.stm| publisher=BBC|title=Eritrea country profile|date=30 November 2010| lang=en}}</ref>։ 1968 թվականից մինչև 1976 թվականը Աֆեվերկին հանդիսացել է դիվիզիայի հրամանատարի տեղակալն ու քաղաքական կոմիսարը<ref>{{cite news| url=http://www.afdevinfo.com/htmlreports/peo/peo_8212.html| publisher=AfDevInfo |title=Afwerki Isaias| lang=en}}</ref>, 1970 թվականին ղեկավարել է ճակատային հատվածում ապստամբ ջոկատները։ 1970 թվականին նա դարձել է ապստամբական ձախակողմյան շարժման՝ Էրիթրեայի ազատագրման ազգային ճակատի համահիմնադիր<ref name="BBC"/>։ 1977 թվականից օգնություն է ցույց տվել իշխանության եկած հեղափոխական շարժման իր համախոհ գնդապետ Մենգիստ Խայլե Մարիամին։ 1987 թվականին նա ընտրվել է Էրիթրեայի ազատագրման ազգային ճակատի գլխավոր քարտուղար<ref name="Britannica"/>։ Գլխավորել է Եթովպիայից Էրիթրեայի անկախության կռիվը՝ ընդդեմ Խայլե Սելասսի, իսկ հետո՝ Մենգիստ Խայլե Մարիամի կառավարական ուժերի։

1991 թվականին Մենգիստի տապալումից հետո Էրիթրեան փաստացի անկախություն է ձեռք բերել։ 1991 թվականի մայիսի 29–ին29-ին Աֆեվերկին հայտնել է Էրիտրեայում ժամանակավոր կառավարության ստեղծման մասին<ref name="globalSecurity.org ">{{cite news| url=http://www.globalsecurity.org/military/world/war/eritrea.htm| publisher=GlobalSecurity.org |title=Ethiopia / Eritrea War

1993 թվականի ապրիլի 23—25–ին23-25-ին Էրիթրեայում տեղի է ունեցել հանրաքվե՝ անկախության վերաբերյալ, որի արդյունքում քվեարկողների 99,83 % արտահայտվել են Եթովպիայից անկախանալու օգտին<ref name="Выборы">{{cite news| url=http://africanelections.tripod.com/er.html| publisher=AFRICAN ELECTIONS DATABASE|title=Elections in Eritrea| lang=en}}</ref>։ Նույն հանրաքվեի արդյունքներով Աֆեվերկին դարձել է նոր պետության ղեկավարը։ Մայիսի 24–ին24-ին Իսայաս Աֆեվերկին ընտրվել է անկախ Էրիթրեայի առաջին նախագահ։ Շուտով ընտրվել է սահմանադրական ժողով, որը 1997 թվականին ընդունել է երկրի սահմանադրությունը, սակայն մինչ օրս այդ մարմինն է իրականացնում խորհրդարանի գործառույթները։ Նույն թվականին Աֆեվերկին հետաձգել է նախագահական ընտրությունները, իսկ 2001 թվականին նա փաստացի արգելել է ազգային մամուլի գործունեությունը<ref name="Britannica"/>։ Երկրում ընտրություններ տեղի չեն ունենում։ 2015 թվականի հունիսին ՄԱԿ–ըՄԱԿ-ը մեղադրել է Աֆեվերկիին մարդու իրավունքների խախտման մեջ՝ հայտնելով, որ նա «մարդկանց վրա ազդում է կոպտագույն խախտումների միջոցով, որոնք հավասար են մարդկության դեմ հանցագործության»։ «Միջազգային համաներում» կազմակերպությունը համարում է, որ նախագահ Իսայաս Աֆեվերկիի կառավարությունը բանտ է նետել 10 000 քաղաքական բանտարկյալների։ Կազմակերպությունը նաև հաստատել է, որ երկրում լայն տարածում ունեն կտտանքները, պատժի ու հարկադրանքի այլ միջոցները։ Աֆեվերկիի իշխանության ներքո Էրիթրեան դարձել է համաշխարհային շուկայում զենքի վաճառքի խոշորագույն միջնորդներից մեկը։<ref>{{cite news | title=Все мировые лидеры| author=Екатерина Адамова, Кирилл Новиков, Антон Парыгин, Максим Сухманский, Анна Черникова|publisher=Журнал «Коммерсантъ Власть»| url=http://www.kommersant.ru/doc/407791?isSearch=True| date= 01.09.2003 | lang=ru}}</ref>

Մենես Զենաուի նոր եթովպական կառավարության հետ նախնական բարեկամական հարաբերությունները խախտվել են 1998 թվականին և երկրների միջև սկսվել է եթովպա–էրիթրեականեթովպա-էրիթրեական արյունալի պատերազմ, որը շարունակվել է մինչև 2000 թվականը։

1998 թվականի մայիսին էրիթրեական զորքերը գրավել են երեք վիճելի սահմանային տարածքներից մեկը՝ Բադմեն։ 1999 թվականի փետրվարին եթովպական զորքերը հակագրոհի են անցել և վերագրավել Բադմեն, իսկ նոր գրոհի արդյունքում՝ 2000 թվականի մայիսին դուրս են եկել ռազմավարական կարևորություն ունեցող ճանապարհի վրա, որը տանում է դեպի Էրիթրեայի մայրաքաղաք Ասմերա<ref name="Коммерсантъ">{{cite news | title=Всем сестрам по стволам | author=ЛЕОНИД Ъ-ГАНКИН, КОНСТАНТИН Ъ-ЛАНТРАТОВ |publisher=Газета "Коммерсантъ"| url=http://www.kommersant.ru/doc/570344?isSearch=True| date= 15.04.2005 | lang=ru}}</ref>։ 2000 թվականի դեկտեմբերի 12–ին12-ին Աֆեվերկին և Զենաուին ՄԱԿ–իՄԱԿ-ի միջնորդությամբ Ալժիրում խաղաղ համաձայնագիր են կնքել<ref>{{cite news | title=Эфиопия и Эритрея прекращают войну |publisher=Русская служба би-би-си| url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/news/newsid_1067000/1067504.stm| date= 12 декабря 2000 г. | lang=ru}}</ref>։