«Մարդու իրավունքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

▲Մարդու իրավունքները մարդկանց վարքագիծը բնութագրող բարոյական սկզբունքներն ու նորմերն են , որոնք պաշտպանված են ներպետական և միջազգային իրավական ակտերով։ Սահմանման բովանդակությունից պարզ է դառնում որ, մարդու իրավունքները հիմնարար և անօտարելի իրավունքներ են , որոնք մարդը ձեռք է բերում մարդուն ի ծնե, քանի որ մարդը բանական էակ է։ Մարդու իրավունքները տրված են բոլոր մարդկանց՝ անկախ ազգային պատկանելությունից, բնակության վայրից, լեզվից, կրոնից, ազգային ծագումից և այլ կարգավիճակից։ Դրանք գործում են միշտ և ամենուր, քանի որ դրանք համընդհանուր են և հավասարազոր բոլոր մարդկանց համար։ Սրանք հիմնված են փոխադարձ հարգանքի և օրենքի ուժի վրա ու պարտավորեցնում են մարդկանց հարգել մեկը մյուսի իրավունքները։ Դրանք չեն կարող օտարվել, բացառությամբ հատուկ նախատեսված դեպքերի։ Մարդու իրավունքների օրինակ կարող է լինել ազատություն։ Ոչ ոք չի կարող ապօրինի ձերբակալվել, ենթարկվել խոշտանգման անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի ինչպես նաև ոչ ոք չի կարող ենթարկվել մահապատժի։

▲Մարդու իրավունքների դոկտրինը իր ազդեցությունն է ունեցել միջազգային իրավունքի , համաշխարհային և տարածաշրջանային կառույցների վրա։ Պետությունների և ոչ պետական կազմակերպությունների գործունեության արդյունքում ձևավորվում է համաշխարհային քաղաքականությունը։ Մարդու իրավունքները իրենից ենթադրում է՝ եթե համաշխարհային խաղաղաստեղծ հանրությունը ունի մեկ ընդհանուր բարոյական լեզու, ապա դա հենց մարդու իրավունքներն են։ Մարդու իրավունքների բովանդակության, ծագման, արդարացիության մասին պնդումները առ այսօր թերահավատության բանավեճի առարկա են դառնում։ «Իրավունք» տերմինի նշանակությության վերաբերյալ կան շատ հակասություններ և այն ևս շատ հաճախ բանավեճերի առարկա է դառնում։ Սակայն, համաձայնություն կա այն մասին, որ մարդու իրավունքները լայն հասկացություն է, որն իր մեջ ներառում է տարատեսակ իրավունքներ, ինչպիսիք են՝ արդար դատավարության իրավունքը, ստրկության չենթարկվելու իրավունքը, ցեղասպանության բացառումը, ազատ խոսքի իրավունքը կամ կրթության իրավունքը։ Ինչպես նաև կան հակասություններ այն մասին, թե այս իրավունքներից, որոնք պետք է ներառվեն մարդու իրավունքների ընդհանուր շրջանակում։ Որոշ մասնագետների կարծիքով , մարդու իրավունքները պետք է լինեն այն նվազագույն պահանջները, որոնք պետք է կանխեն իրավունքների չարաշահումները,իսկ մյուս մասը մասնագետների լարծում է , որ դրանք ավելի բարձր չափորոշիչներ են։

▲Մարդու իրավունքների շարժման հիմնական գաղափարները զարգացել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից և Հոլոքոսթից<ref>{{Cite journal|date=2017-07-02|title=Հոլոքոսթ|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%A9&oldid=5257305|language=hy}}</ref> հետո։ Իրենց զարգացման գագաթնակետին են հասել 1948 թվականին Փարիզում, երբ ՄԱԿ-ի Գերագույն Խորհուրդը ընդունեց Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը։ Հին ժամանակներում մարդիկ չունեին մարդու իրավունքների վերաբերյալ այսօրվա ժամանակակից ընկալումները: Մարդու իրավունքների գաղափարական առաջատարը բնական իրավունքն էր, որն ի հայտ է եկել որպես միջնադարյան բնական օրենքի ավանդույթ և գերակա է դարձել Եվրոպական Լուսավորության դարաշրջանում<ref>{{Cite journal|date=2018-10-22|title=Լուսավորության դարաշրջան|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&oldid=5993489|language=hy}}</ref> այնպիսի փոլիսոփաների շնորհիվ, ինչպիսիք են՝ Ջոն Լոքը, Ֆրանսիս Հաչիսոնը, Ժան ժակ Բորլամեկին, որոնք իրենց ուրույն տեղն են գտել Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունների<ref>{{Cite journal|date=2018-01-24|title=Ֆրանսիական հեղափոխություն|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&oldid=5613488|language=hy}}</ref> ընթացքում։ Մինչև XX դարի վերջը մարդու իրավունքների վերաբերյալ ժամանակակից պնդումները զարգանում էին որպես հակազդեցություն ընդդեմ ստրկության, խոշտանգումների, ցեղասպանության և պատերազմների, որպես մարդու խոցելիության պաշտպան և արդար հասարակության երաշխիք։

▲Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (10 դեկտեմբերի, 1948թ.)<ref>{{Cite web|url=http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf|title=Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>

▲Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (հոդված 1)<ref>{{Cite web|url=http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf|title=Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>