«Բալխաշ լիճ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 106.
Լճի տարածքը և ծավալը մեծապես փոփոխվում են երկարատև տատանումների և ջրի մակարդակի կարճատև տատանումների պատճառով: Երկարատև տատանումները 12-14 մ է, նվազագույն արժեքները գրանցվել են V- ից մինչև X դարերը, իսկ ջրի առավելագույն մակարդակը նկատվել է XIII դարից մինչև XVII դարը<ref name="phys_geo" />: 20-րդ դարի սկզբին և 1958-1969 թվականների ընթացքում լճի տարածքը մեծացավ մինչև 18-19 հազար կմ²,իսկ երաշտի ժամանակ, օրինակ, 19-րդ դարի վերջին, ինչպես նաև 1930-ական և 1940-ական թվականներին լիճը կրճատվեց մինչև 15.5-16.3 հազար կմ²: Լճի ջրի մակարդակի տատանումների լայնույթը այդ ժամանակ մոտ 3 մ էր<ref name="britanica">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/50390/Lake-Balkhash|title=Lake Balkhash|publisher=Britannica Online Encyclopedia|accessdate=2009-01-29|archiveurl=https://www.webcitation.org/612K9xRoF?url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/50390/Lake-Balkhash|archivedate=2011-08-18}}</ref>: 1946 թվականին լճի մակերեսը կազմել է 15730 կմ², իսկ ծավալը՝ 82.7 կմ³<ref name="ilec" />: 2000-ականների սկզբին լիճը կրճատվում էր, քանի որ հոսող գետերը օգտագործվում էին տնտեսական նպատակներով: Այսպիսով, 1970 թվականին Իլի գետի վրա կառուցվեց [[Կապչագայի Ջրէկ|Կապչագայի Ջրէկ]]ը, ձևավորելով [[Կապչագայի ջրամբար|Կապչագայի ջրամբարը]]: Ամբարտակի լցման համար խախտվեց Բալխաշ լճի ջրային հաշվեկշիռը, որը բերեց ջրի որակի վատացման, հատկապես լճի արևելյան ափին: 1970-1987 թվականներին ջրի մակարդակը նվազել է 2.2 մ-ով, իսկ ծավալ` 30 կմ : Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ եթե բնական սնուցումը պահպանվեր, ապա 1975-1986 թվականներին կլիներ լճի կրճատման փուլը, այսինքն` մարդածին և բնածին գործոնները մեկ ուղղությամբ կարող էին ազդել լճի էկոհամակարգի վրա:
▲լիճը պատվարով բաժանվելու էր, սակայն նման ծրագրերի իրականացումը հնարավոր չէր իրագործել երկրում, տիրող տնտեսական իրավիճակի պատճառով<ref name="phys_geo" /><ref name="sokolov" /><ref>{{статья |автор= Kader Kezer, Hiroshi Matsuyama |заглавие= Decrease of river runoff in the Lake Balkhash basin in Central Asia |ссылка= http://www3.interscience.wiley.com/journal/112501221/abstract?CRETRY=1&SRETRY=0 | издание= Hydrological Processes |издательство= Wiley Interscience |год= 2006 |том=20 |номер= 6 |страницы=1407-1423}}</ref>:
Լճի մակարդակի նվազագույն մակարդակը (ծովի մակարդակից 340.65 մետր) արձանագրվել է 1987 թվականին Կապչագայի ջրամբարը լցնելուց հետո, իսկ 2005 թվականի հունվարին գրանցվեց մակարդակի մինչև 342.5 մետր բարձրացում, ինչը որոշ մասնագետներ վերջին տարիներին կապում էին մեծ քանակությամբ տեղումների հետ<ref>{{cite web | author=Ольга Малахова | datepublished=23/09/05 | url=http://ru.government.kz/documents/publications/page24 | title=Спасти Балхаш мы сможем вместе | publisher=Казахстанская правда | accessdate= 2009-01-29}}</ref>:
| |||