«Սերովբե Տերվիշյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[1870]] թվականին լույս է տեսել Տերվիշյանի «էոմրի էվլիա» («Սրբերի վարքը», հատոր [[2]], [[1870]]) հայատառ [[թուրք]], գիրքը, [[1872]] թ.՝ «Ս․Ս. Հուստինոսի պատասխանատվությանք»-ը«Պատասխանատուութիւնք (հատորառաջին 1-2,եւ երկրորդ եւ պատմութիւն նորին վկայութեան»՝ [[գրաբար]])։ թարգմանությամբ։ Սակայն շուտով թողել է կրոնաբարոյական գրականության ասպարեզը և զբաղվել լեզվաբանությամբ, սովորել մի շարք հին ու նոր լեզուներ ([[հունարեն]], [[լատիներեն]], [[գերմաներեն]], [[սանսկրիտերեն]], [[պահլավերեն]], և այլն)։ «Հին հայերենի ք-ն» ([[1877]], գերմաներեն) աշխատության մեջ Տերվիշյանը դիտարկել է հայերենի «ք» հնչյունն ունեցող բառերը և փորձել է բացահայտել այդ հնչյունի համապատասխանություններն այլ [[լեզու]]ների համարժեք տարրերի (միավորների) հետ։ [[1885]] թ. լույս է տեսել նրա «ՀնդեվրոպականՀնդեւրոպական նախալեզու» հատորը, որն ամփոփում է հնդեվրոպաբանության առավել կարևոր նվաճումները, հանգամանորեն պարզաբանում նախալեզվի հետ կապված հարցերը, անդրադառնում հնդեվրոպական հին քաղաքակրթության պատմությանը, ինչպես նաև հնդեվրոպական լեզվաբանության անցած ուղուն։ [[1887]] թ. Կոստանդնուպոլսում հիմնել և խմբագրել է հայերեն առաջին լեզվաբանական հանդեսը՝ «Լեզու» ([[1887]]-[[1888]])։ Ըստ Տերվիշյանի, հնդեվրոպական նախալեզուն մարդկային նախաստեղծ լեզուն չէ, իսկ մարդկային լեզուն մենակունք չէ այն հասարակական է, հատուկ՝ բանական էակներին. կենդանական լեզու չկա։ Այս կապակցությամբ նա ընդգծում է լեզվի և մտածողության սերտ կապը։ Հնդեվրոպական լեզուներից ոչ մեկը (այդ թվում նաև [[սանսկրիտ]]ը), ըստ Տերվիշյանի, նախամայր լեզու չէ։ Հայերենի ցեղակցության խնդրում իրեն, տեսությանը տուրք չտալով հանդերձ՝ նա որոշակի դիրքավորում չի ցուցաբերել։ Կատարել է հայերեն բառերի մի շարք ճիշտ ստուգաբանություններ, անդրադարձել Պերսոպոլսի [[սեպագիր]] [[արձանագրություն]]ների պատմությանն ու լեզվին («ՊերսեպոլսոՊերսեպոլսոյ սեպագիրք», ՀԱՀանդէս ամսօրեայ, [[1887]]-[[1889]])։ Գրել է նաև «Այրի մայրն ևու միամորմիամօր որդյակըորդեակը» ([[1871]]) [[ողբերգություն]]ը<ref>«Ով ով է: Հայեր» հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, գլխավոր խմբագիր՝ Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007:</ref>։