«Ստոիցիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{անաղբյուր}}
'''Ստոիցիզմ''', '''ստոիկականություն''' կամ '''ստոիկյան դպրոց''', [[Հելլենիզմ|հելլենիստական]] և [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] ժամանակաշրջանի գլխավոր [[Փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] ուղղություններից մեկը։ Գլխավոր տեղը ստոիկյան փիլիսոփայության մեջ գրավում է [[Բարոյագիտություն|բարոյագիտոթյունը]], որը հենվում է ֆիզիկայի ([[Բնափիլիսոփայություն|բնափիլիսոփայության]]) և [[Տրամաբանություն|տրամաբանության]] վրա։
== Բնափիլիսոփայություն ==
Աշխարհի ինքնազգացումը տեղի է ունենում շրջապտույտներով. յուրաքանչյուր շրջան վերջանում է «բոցավառումով» (ամեն ինչ վերածվում է կրակի), և նոր շրջանը սկսվում է այն բանով, որ «ստեղծարար կրակը» (աստված-լոգոս) ծնում է չորս տարրերը՝ կրակը, ջուրը, օդը, հողը, իսկ դրանցից՝ մյուս բոլոր մարմինները։ Լոգոսը համաշխարհային զարգացումը կառավարող բնական օրենքն է։ Մարդու հոգին համաշխարհային բանական հոգու մասն է, այն նյութական է, թափանցում է ողջ մարմնի մեջ և մահվանից հետո լքում մարմինը։ Ճանաչողությունը ծագում է զգայությունների և պատկերացումների հիման վրա։ Մարդու երջանկության իմաստը բնությանը, «լոգոսին» համապատասխան ապրելն է։▼
Աշխարհը (տիեզերք), ըստ ստոիցիզմի, անվերջ դատարկության մեջ գտնվող շնչավոր գնդաձև մարմին է, բանական էակ, որն իր բոլոր մասերը կազմակերպում է նպատակահարմարորեն ստեղծված մի ամբողջի մեջ։ Իրական գոյություն ունեն միայն մարմինները։ Ինքնին միասնական աշխարհում կա երկու սկզբնապատճառ՝ պասիվ և ակտիվ։
▲Աշխարհի ինքնազգացումը տեղի է ունենում շրջապտույտներով. յուրաքանչյուր շրջան վերջանում է «բոցավառումով» (ամեն ինչ վերածվում է կրակի), և նոր շրջանը սկսվում է այն բանով, որ «ստեղծարար կրակը» (աստված-լոգոս) ծնում է չորս տարրերը՝ կրակը, ջուրը, օդը, հողը, իսկ դրանցից՝ մյուս բոլոր մարմինները։ Լոգոսը համաշխարհային զարգացումը կառավարող բնական օրենքն է։ Մարդու հոգին համաշխարհային բանական հոգու մասն է, այն նյութական է, թափանցում է ողջ մարմնի մեջ և մահվանից հետո լքում մարմինը։ Ճանաչողությունը ծագում է զգայությունների և պատկերացումների հիման վրա։
== Տրամաբանություն ==
Ստոիկների բարոյական իդեալը առաքինության և անխռովության հասած իմաստունն է. Նրա բոլոր արարքները ճիշտ են, նա կամովին հետևում է իր ճակատագրին։ ▼
Ստոիցիզմի տրամաբանությունը (մշակել է Քրիսպոսը) Բովանդակում է ներկա իմաստով իմացաբանությունը, լեզվի մասին ուսմունքը և բուն տրամաբանությունը։ Տրամաբանության մեջ ուսումնասիրվել են պարզ և բարդ ասույթները (ճշմարիտ կամ կեղծ լինելու իմաստով), դրանց տրամաբանական շաղկապները, մտահանգման տեսակները։
== Բարոյականություն ==
▲Ստոիցիզմի տրամաբանությունը (մշակել է Քրիսպոսը) Բովանդակում է ներկա իմաստով իմացաբանությունը, լեզվի մասին ուսմունքը և բուն տրամաբանությունը։ Տրամաբանության մեջ ուսումնասիրվել են պարզ և բարդ ասույթները (ճշմարիտ կամ կեղծ լինելու իմաստով), դրանց տրամաբանական շաղկապները, մտահանգման տեսակները։ Ստոիցիզմը խորը ազդեցություն է թողել ձևավորվող [[նեոպլատոնականություն|նորպլատոնականության]] և [[քրիստոնեություն|քրիստոնեական]] փիլիսոփայության վրա։
▲Մարդու երջանկության իմաստը բնությանը, «լոգոսին» համապատասխան ապրելն է։ Ստոիկների բարոյական իդեալը առաքինության և անխռովության հասած իմաստունն է. Նրա բոլոր արարքները ճիշտ են, նա կամովին հետևում է իր ճակատագրին։
== Ազդեցությունը ==
Ստոիցիզմը խորը ազդեցություն է թողել ձևավորվող [[նեոպլատոնականություն|նորպլատոնականության]] և [[քրիստոնեություն|քրիստոնեական]] փիլիսոփայության վրա։
{{Փիլիսոփայություն}}
| |||