«Շերլ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 48.
| references =
}}
'''Շերլ''', ( {{lang-de|Schörl}}), կամ սև տուրմալին{{sfn|Минералы. Сокровища Земли|2014}}, նաև շերլիտ<ref name="БСЭ" />, բորոսիլիկատների դասի հանքանյութ, տուրմալինի տարատեսակ, որը բնութագրվում է բյուրեղավանդակում [[Նատրիում|նատրիումի]] և երկվալենտ [[Երկաթ|երկաթի]] առկայությամբ: Ի տարբերություն [[Տուրմալին|տուրմալինի]] այլ տարատեսակների այն թափանցիկ չէ: Ունի հարուստ սև գույն, որը պայմանավորված է երկաթի ատոմների առկայությամբ: Օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ հիմնականում որպես [[Պիրոէլեկտրիկներ|պիրոէլեկտրիկ]] և [[Պիեզոէլեկտրիկներ|պիեզոէլեկտրիկ]], սահմանափակ չափով՝ [[Ոսկերչություն|ոսկերչական]] իրերի պատրաստման ոլորտում, և [[Օպտիկա|օպտիկայում]]՝ բևեռացնող ֆիլտրերի արտադրության համար:
Տող 55.
== Նկարագրություն, տարածվածություն ==
Միներալի քիմիական բանաձևը՝ NaFe<sup>2+</sup><sub>3</sub>Al<sub>6</sub>Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>(BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>(OH)<sub>4:</sub> Երկվալենտ երկաթի փոխարեն խառնուրդների ձևով կարող են հանդես գալ [[Մագնեզիում|մագնեզիումը]], [[Մանգան|մանգանը]] և եռավալենտ երկաթը<ref name="БСЭ" />: <br />
▲[[Պատկեր:Beryl-Schorl-122402.jpg|150px|մինի|ձախից|Շերլի և բերիլի բյուրեղներ]]
[[Պատկեր:Schorl-Quartz-193922.jpg|thumb|left|upright=0.8|Տուրմալինային քվարց (շերլի ասեղնաձև բյուրեղներով) [[Բրազիլիա]]]]Բյուրեղանում է սյունաձև պրիզմաների տեսքով, որոնց նիստերի համար բնորոշ են բյուրեղի երկարությանը զուգահեռ խորը նրբագծերը: Լայնակի կտրվածքում պրիզման ունենում է սֆերիկ [[Եռանկյուն|եռանկյունու]] ձև: [[Պատկեր:Schorl-181669.jpg|thumb|upright=0.8|Շերլի բյուրեղ [[Հարավային Ավստրալիա]]]]
Շերլը երկրակեղևում լայնորեն տարածված միներալ է: Նրա խոշոր հանքավայրեր գտնվում են<!--այբբենական կարգով--> [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ում, [[Բրազիլիա|Բրազիլիայում]], [[Գերմանիա|Գերմանիայում]] և [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]]: Երբեմն այս միներալը հանդիպում է ոչ թե պրիզմայի ձևով, այլ ասեղնաձև բյուրեղներով ագրեգատների տեսքով:
| |||