«Տարազ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մեր թվարկությունից առաջ [[6-րդ դար|6-]][[5-րդ դար]]երում [[Աքեմենյան]] [[արքա]]ների փորագրած բարձրաքանդակներում (Բագհաստանա, Պերսեպոլիս) հայերը պատկերված են իրենց բնորոշ տարազով։ [[Հերոդոտոս]]ը, խոսելով [[Աքեմենյան]]ների բանակում կռվող ազգային զորագնդերի հանդերձանքի մասին, հաղորդում է, որ [[հայ]]երը (հավանաբար [[Փոքր Հայք]]ի) տարազով նմանվել են դրացի փռյուգացիներին։ Մտրաբոնի տեղեկության համաձայն՝ մարերն ու [[հայ]]երը հագել են խույր, ապարոշ, գդակ, թեզանիքավոր պարեգոտ ու վարտիք։ [[Արտաշեսյաններ]]ի թագավորության ժամանակ (մեր թվարկությունից առաջ [[2-րդ դար]]) [[հայ]]երի տարազների վերաբերյալ մասնակի [[աղբյուր]] են [[դրամ]]ները։ Հետագա [[դար]]երում հայկական տարազները (հատկապես վերնախավերի միջավայրում) որոշ չափով կրել է պարսկական, հռոմեական և բյուզանդական տարազների ազդեցությունը։ Վաղ և զարգացած [[միջնադար]]ում [[հայ]]երի (հատկապես [[արքունի]] և իշխանական տների ներկայացուցիչների) կրած տարազների մասին կարևոր տեղեկություններ են պահպանվել [[հայ]] և օտար մի շարք պատմիչների երկերում, [[որմնանկար]]ներում, քանդակներում, մանրանկարներում ևն։ [[Բագրատունիներ]]ի թագավորության ժամանակ ([[9-րդ դար|9-]][[11-րդ դար]]եր) [[հայ]] վերնախավերի շրջանակներում նկատելի է ինչպես արաբական, այնպես էլ բյուզանդական տարազների ազդեցությունը։ [[Կիլիկյան Հայաստան]]ում [[Խաչակրաց արշավանքներ]]ի ժամանակ ([[12-րդ դար|12]]-[[13-րդ դար]]երում) հայկական տարազը ենթարկվել է եվրոպական մի շարք երկրներում գործածվող տարազների փոխազդեցությանը։ Ուշ [[միջնադար]]ում հայկական ավանդական տարազները մասամբ ենթարկվել է թուրքական․, թաթարական, և քրդական նվաճողների տարազների ազդեցությանը, իսկ մի շարք [[նահանգ]]ներում ու [[գավառ]]ներում պահպանվել մինչև [[19-րդ դար]]ի վերջը և [[20-րդ դար]]ի սկիզբը։ [[Արևելյան Հայաստան]]ի մի շարք շրջաններում ([[Սյունիք]], [[Արցախ]]) պակաս խաթարմամբ պահպանվել են [[հայ]] կանանց ավանդական տարազները, իսկ տղամարդկանց միջավայրում գերիշխող է դարձել այսպես կոչված՝ «կովկասյանը»։ [[Ախալքալաք]]ի ու [[Ախալցխա]]յի [[հայ]]երը, որոնք հիմնականում գաղթել են Կարինից, երկար ժամանակ պահպանել են [[Կարին]]ի տարազը։ Օտար փոխառությունների դեպքում [[հայ]]երը վերամշակել և ստեղծագործաբար են օգտագործել ներմուծվող այս կամ այն [[հագուստ]]ը կամ դրա առանձին տարրը, ստեղծել [[հագուստ]]ի նոր տարբերակ՝ հավատարիմ մնալով դարերով մշակված ազգային [[ավանդույթ]]ներին։ [[19-րդ դար]]ի վերջից հայկական տարազներն աստիճանաբար սկսել են տեղի տալ եվրոպական զգեստներին և դուրս մղվել առօրյա գործածությունից։{{ՀՍՀ|հատոր=11|էջ=605}}