«Հիպոկրատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 2.
'''Հիպոկրատը'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=58}}</ref> կամ '''Հիպոկրատեսը''' ([[հունարեն]]՝ Ιπποκράτης, ''Hippokrates'') (մոտ. 460 մ.թա., [[Կոս]] կղզի - մոտ. 377 մ.թ.ա., [[Լարիսա]]), անտիկ հույն բժիշկ, [[փիլիսոփա]], անտիկ բժշկության ռեֆորմատոր, համարվում է բժշկության հայրը։ Նա [[բժշկություն]]ն ազատել է քրմական ազդեցությունից և որոշել նրա ինքնուրույն զարգացման ուղին։ Նա հիվանդությունը դիտել է որպես զարգացող երևույթ և ժխտել է նրա գերբնականությունը։ Նրա նշանաբանն է՝ բուժել մարմինն ամբողջությամբ, ոչ թե՝ մասամբ։ [[Հիպոկրատի երդում]]ը տարածված է ողջ աշխարհում, և արտասանվում է աշխարհի գրեթե բոլոր բժշկական համալսարանների ավարտական հանդեսներում։
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[Կոս]] կղզում, բժշկի ընտանիքում։ Ենթադրում են, որ նա պատկանում էր ժառանգական բժիշկների ընտանիքի 17-րդ սերնդին։ Բժշկական կրթություն ստացել է հոր մոտ, ծնողների մահից հետո՝ շարունակել [[Աթենք]]ում։ Հետագայում շրջել է [[Հունաստան]]ում, [[Եգիպտոս]]ում, [[Փոքր Ասիա]]յում, [[Լիբանան]]ում, եղել [[Սև ծով]]ի ափերին, սկյութացիների մոտ և ծանոթացել [[Առաջավոր Ասիա]]յի ու Եգիպտոսի ժողովուրդների բժշկությանը։ Մեզ են հասել Հիպոկրատի մի շարք աշխատություններ որոնք հին [[Հունաստան]]ի այլ բժիշկների աշխատությունների հետ մտել են Հիպոկրատի ժողովածուի մեջ։ Հիպոկրատը սովորեցնում էր, որ բժիշկը պետք է բուժի ոչ թե հիվանդությունը, այլ՝ հիվանդին, ուշադրություն դարձնելով օրգանիզմի անհատական առանձնահատկությունների և արտաքին միջավայրի վրա։ Հիպոկրատը համարվում է բժշկական աշխարհագրության նախահայրը։ Հիպոկրատը ըստ կոնստիտուցիայի մարդկանց բաժանել է 4 խմբի՝ [[սանգվինիկներ]], [[խոլերիկներ]], [[ֆլեգմատիկներ]] և [[մելանխոլիկներ]], նշելով, որ յուրաքանչյուր խումբ որոշակի հիվանդությունների նկատմամբ ունի նախատրամադրվածություն։ Հիպոկրատը մշակել է ախտորոշագիտության կարևոր հարցերը, հաստատել հիվանդության զարգացման հիմնական շրջանները, ստեղծել ուսմունք կանխագուշակման մասին ([[պրոգնոստիկա]]) և սկիզբ դրել հիվանդության ընթացքի նկարագրմանը (հիվանդության պատմություն)։ Հիպոկրատի հիվանդների հետազոտման ժամանակ օգտվել է զննման, շոշափման, ընդբախման և լսելու մեթոդներից։ Նկարագրել է բազմաթիվ ախտանշաններ և ախտանշախմբեր։ Հիվանդության պատճառները բաժանել է 2 խմբի՝ ընդհանուր, գերազանցապես արտաքին ([[կլիմա]]յի, [[օդ]]ի, ջրի, սննդի ազդեցություն) և անհատական (տարիք, սեռ, սովորություններ, [[ժառանգականություն]])։ Առաջ է քաշել բուժման սկզբունքներ՝ օգուտ տալ և չվնասել, հակադիրը բուժել հակադիրով, օգնել բնությանը և, պահպանելով զգուշություն, խնայել հիվանդին։ Հիպոկրատը հայտնի է եղել նաև որպես նշանավոր վիրաբույժ։ Մշակել է վիրակապերի կիրառման, կոտրվածքների և հոդախախաերիհոդախախտերի (օգտվելով ձգման եղանակից, շինայից, հատուկ սարքերից), վերքերի, [[թութք]]ի, [[էմպիեմա]]յի բուժման եղանակներ։ Հիպոկրատի անվան հետ են կապում [[բժշկի երդումը]]։ ժամանակակից բժշկության մեջ պահպանվել են մի շարք տերմիններ՝ [[Հիպոկրատի երդում]], [[Հիպոկրատի ժողովածու]], Հիպոկրատի դեմք, Հիպոկրատի եղունգ, Հիպոկրատի աթոռ, Հիպոկրատի ծւիման աղմուկ ևն։ Հաշվի առնելով բացառիկ ծառայությունները համաշխարհային բժշկագիտության համար՝ Հիպոկրատին անվանում են բժշկության հայր։ Հիպոկրատի աշխատությունները նպաստել են նաև [[միջնադարյան Հայաստան]]ի բժշկագիտության զարգացմանը։
==
 
== Հիպոկրատի աշխատությունները ==
Տող 20 ⟶ 19՝
''Բժիշկը պետք է պահպանի ձեռքերը՝ մաքուր, իսկ խիղճը՝ անբիծ։''
 
''Բժշկությունը, իրավամբ, ամնեաազնվագույննամենաազնվագույնն է բոլոր արվեստներից։''
 
''Բոլոր գիտություններից բժշկությունն ամենաազնվագույնն է։
Տող 32 ⟶ 31՝
''Ոչ հագեցածությունը, ոչ սովը և այլ ոչինչ լավ չեն, եթե անցնում ես բնության սահմանը։''
 
''Մի՛ վնասիր։''
''Մի վնասիր''
 
'' Հարբեցողությունը՝ թուլության և երեխաների հիվանդության պատճառ է:''
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հիպոկրատ» էջից