«Ուտոպիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 11.
===== Տերմինաբանություն =====
[[Պատկեր:Sir Thomas More. Wellcome V0048403.jpg|250px|մինի|աջից|Թոմաս Մոր]]
Ուտոպիա հասկացությունը առաջադրվել է Է Թոմաս Մորի կողմից իր տրակտատի գլխամասում «Շատ օգտակար, ինչպես նաև հետաքրքրաշարժ, իսկապես ոսկե գրքույկ պետության լավագույն գործիքի մասինև նոր կղզի ուտոպիայի մասին» Տվյալ նեոլոգիզմը — իր ծագմամբ հունական է Էրազմին գրված նամակում սեպտեմբերի 20-ից 1516 թվականի Մորը վերնագրի համար օգտագործել է լատիներեն տերմին «Նիգդեյա» (''Nusquama'') Տերմինը նշանակում է «ոչ մի ուղղությամբ», «ոչ մի տեղ», «դեպի ոչինչ», «ոչ մի բանի համար», «ոչ մի ձևով», «ոչ մի տարբերակով», այսինքն եղել է ավելի ծայրահեղ Հունական ստուգաբանությունը բարդ է ավելի (բացառում, վանող փաստ, բայց ոչ փաստի հնարավորություն) և արմատը τόπος (տեղ, պետություն) Գոյություն ունի նաև ''eutopia'' εύ («օգուտ») և նույնպես τόπος. Այլ բառերով ասած`տերմինն ի սկզբանե մտածվում էր հայտնի երկակիություն: «Գոյություն չունեցող երկիր» միաժամանակ հանդիսանում էր «զարմանալի երջանկություն», հանդիսանալով նմանեցման կերպ Լատիներենում, ի տարբերություն հունարենի, հնչյունակազմական տարբերությունը ''ou'' և eu գրեթե չի զգացվում<ref name="Claeys, 2010, p. 4"/><ref>Баталов, 1989, с. 9.</ref><ref>Мартынов, 2009, с. 154.</ref><ref>Sargent, 2005, p. 2403, 2405.</ref>: Թարգմանությունների շնորհիվ Մորի «Ուտոպիա»-ի, նեոլոգիզմը XVI դարի ընթացքում տարածվեց գրեթե բոլոր եվրոպական լեզուներով, իսկ հետագայում ընդլայնեց նշանակությունը, իդեալական երկրի նկարագրությունից վերածվելով գեղարվեստական և քաղաքական ժանրի<ref>Мартынов, 2009.</ref>
===== Ուտոպիա և ուտոպիզմ =====
Ուտոպիայի տարատեսակությունը, որը ստեղծվել է մարդկային մշակույթների կողմից իրենց գոյության դարերի ընթացքում, տեսանելի բարդացնում է այդ հասկացության ընդհանուր կենտրոնացումը Բայց ուտոպիայի էմպիրիկ բազմազանությունը, թերևս, կարելի է դիտարկել իբևր մեկ ամբողջություն. Ե. Լ. Չերտկովան անվանել է ուտոպիայի երկու ավելի ընդհանուր ճանաչողական նշաններ: Եղածի քննադատություն և ցանկալի օրինակի հաստատում հանրային գործիքի<ref>Лекторский, 1996, Черткова Е. Л. Специфика утопического сознания и проблема идеала, с. 157—158.</ref> Ֆատիմա Վիեյրան ուշադրություն էր դարձնում հետևյալ պարադոքսին: «Ուտոպիան» Մորայի հիմնավոր կապված էր «Պետականության հետ» Պլատոնի, և Մորայի Նեոլոգիզմը սկսեց օգտագործվել պրոեկտների նշանակության ու իդեալների հետ, ստեղծված Ռենեսանսից առաջ (ներառելով ոսկեդարի մասին միֆերը կամ հաճելի, ցանկալի երկիր կոկանի մասին)
XX դարի ընթացքում գիտակցվեց ուտոպիայի և ուտոպիզմի երկակիություն Լայմեն Սերդժենտը<sup>en</sup> այն
Սոցիալական ուտոպիզմը և ուտոպիան ունեն ընդհանուր արմատներ` պատմության անավարտություն, գոյություն ունեցող աշխարհի անկատարություն և ձգտում սոցիալական հանդարտության համերաշխության: Չնայծ ուտոպիային հատուկ է միստիկական վերափոխում աշխարհի,
====== Ուտոպիզմի սահմանները ======
Տող 25.
* Ցանկացած ուտոպիստ ենթադրում է կատարյալ կամ կատարյալին մոտ մարդկային հասարակություն, որը զուրկ է բազային կոնֆլիկտից, և նման իրավիճակը ներկայացվում է ձեռքբերում մի ամբողւ ազգության համար, հանրության և անգամ ողջ մարդկության Այդքանով հանդերձ` կատարյալ հասարակությունը ենթադրվում է ֆիզիկական ժամանակի և տարածության մեջ գոյություն ունեցող, ինչը նրան տարբերում է տարատեսակ կրոնական իդ բ
* Ուտոպիան ապրելով իր ստեղծողի, հեղինակի գիտակցության մեջ, ենթադրում իրացում, ռեալիզացում, որը տարբերում է նրան անպտուղ երազանքներից միայնակների և տարբեր ծագման լուսանցքային մտածողներ (''dysfunctional thinkers'')
* Ուտոպիստ մտածողը առաջարկում է մարդկային էության ճկունություն Ռացիօնալ և հոգեբանական դաստիարակության, ինչպես նաև վերակառուցում հիմնաված ողջ հասարակության օրենքների վրա և պետությունը բավական է իրերի, երևույթների աստիճանական կամ վայրկենական փոփոխության համար ուտոպիան իրենից ներկայացնում է կոնկրետ պլան կամ մոդել (որը հիմնված է հավատքի հիմքի վրա, մտածողության կամ գիտության) Եթե մոդելն օգտագործել ճիշտ ժամանակին, նա հնարավորություն կտա բարձր ալտերնատիվության իրապես նրանց համար, ով կհետևի իրեն Քաղաքականության տեսանկյունից ուտոպիական մոդելը կարող է լինել օլիգարխիկ, արիստոկրատիկ, տեոկրատիկ կամ դեմոկրատիկ, բայց ցանկացած դեպքում նա խոստանում է խաղաղություն և արդարություն նրանց հմամար, ում վրա տարածվում է Սոցիալական տեսանկյունից ուտոպիզմն ենթադրում է ընտանիքի կատարելագործված մոդել, որը հիմնված է գոյություն ունեցող հարազատության մոդելի վրա,
* Ուտոպիան — ոչ մի դեպքում էսկապիզմ չէ և ոչ էլ, միջոց
== Ծանոթագրություններ ==
|