«Խորհրդա-գերմանական պայմանագիր (1939)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 49.
 
1939 թվականի մարտի 31-ին Նացիստական Գերմանիայի կողմից Չեխոսլովակիան օկուպացնելուց հետո<ref>{{cite book|first1=Martin|last1=Collier|first2=Philip|last2=Pedley|title=Germany, 1919–45}}.</ref>, Մեծ Բրիտանիան խոստացավ սատարել և Ֆրանսիան երաշխավորեց Լեհաստանի, Բելգիայի, Ռումինիայի, Հունաստանի և Թուրքիայի անկախությունները<ref>{{cite book|first1=Hermann|last1=Kinder|first2=Werner|last2=Hilgemann|title=The Anchor Atlas of World History|volume=II|page=165|publisher=Anchor Press, Doubleday|place=New York|year=1978|isbn=0-385-13355-3}}.</ref>: Ապրիլի 6-ին Լեհաստանը և Բրիտանիան կնքեցին [[Անգլո-լեհական ռազմական դաշնություն|ռազմական դաշնություն]]<ref>{{cite book|first=Andrew J|last=Crozier|title=The Causes of the Second World War|page=151}}.</ref>: Ապրիլի 28-ին Հիտլերը քննադատեց 1934 թվականի [[Գերմանա-լեհական չհարձակման պայմանագիր]]ը և 1935 թվականի [[Անգլո-գերմանական նավատորմային համաձայնագիր]]ը<ref name=radio>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=12dk9bizqIAC&pg=PA173&lpg=PA173&dq=abrogated+hitler+reichstag|title=Manipulating the Ether: The Power of Broadcast Radio in Thirties America|first=Robert J|last=Brown|isbn=0-7864-2066-9|date=2004-01-01}}.</ref>:
 
ԽՍՀՄ-ը, որը տարակուսում էր Արևմտյան տերություններից և հնարավոր «կապիտալիստական շրջափակումից», մի փոքր ավելի տարակուսած էր լքված կլինի կամ կբախվի Լեհական բանակի հետ և ոչինչ չէր ուզում բացի երկաթե ռազմական դաշինքից Ֆրանսիայի և Բրիտանիայի հետ{{sfn|Carley|1993|p =324}}, որոնք կերաշխավորեն երկու ճակատով Գերմանիայի դեմ հարձակումը{{Sfn|Watson|2000|p=695}}: Այսպիսով Ստալինի համար կոլեկտիվ անվտանգությունը հիմնական խնդիր էր դարձել<ref>{{Cite journal|type=review of Raack, R, ''Stalin's Drive to the West, 1938–1945: The Origins of the Cold War''|title=The Journal of Modern History|first=G|last=Roberts|volume=69|date=December 1997|page=787|issue=4|ref=harv}}.</ref>: Բրիտանիան և Ֆրանսիան դեռ հավատում էին, որ պատերազմից կարելի է խուսափել պատերազմից և ԽՍՀՄ-ը թուլացել է [[1930-ականների բռնաճնշում]]ներից հետո{{sfn|Watt|1989|p=118}} և չի կարող լինել պատերազմի հիմնական մասնակից{{Sfn|Watson|2000|p=695}}, նաև որ մեծ ռազմական աղբյուրներ են ծախսվել [[Խորհրդա-ճապոնական սահմանային հակամարտություններ|ԽՍՀՄ հաղթանակի]] համար ճապոնական [[Կվանտունյան բանակ]]ի նկատմամբ [[Մանջուրիա]]յի սահմանին{{sfn|Carley|1993|pp=303–41}}: Ֆրանսիան ավելի նպատակադրված էր համաձայնագիր կնքել ԽՍՀՄ-ի հետ քան Բրիտանիան և որպես մայրցամաքային տերություն ավելի շատ էր ցանկանում հասնել համաձայնությամբ և վախենում էր ԽՍՀՄ-ի և Գերմանիայի միջև համաձայնագրի կնքումից{{Sfn|Watson|2000|p=696}}: Այս իրադարձությունները մասնակի բացատրում էին, թե ինչու էր Մոսկվան երկակի խաղ խաղում 1939 թվականին` դաշնակցության շուրջ բաց քննարկումներ իրականացնելով Ֆրանսիայի և Բրիտանիայի հետ, իսկ նրանց թիկունքում գաղտնի բանակցություններ էր վարում Գերմանիայի հետ{{Sfn|Watson|2000|p=696}}:
 
Մայիսի վերջին պայմանագրերի նախագծերը պաշտոնապես ներկայացվեցին{{Sfn|Watson|2000|pp=696–8}}: Հունիսի կեսերին եռակողմ բանակցությունները սկսվեցին{{Sfn|Watson|2000|p=704}}: Քննարկումները կենտրոնացան արևելյան և կենտրոնական Եվրոպայի երկրների վրա, որոնց անվանտգությունը հարկավոր էր երաշխավորել Գերմանիայի աճող ագրեսիայից{{sfn|Carley|1993|pp=322–3}}: ԽՍՀՄ-ը կարծում էր, որ եթե Գերմանիան նպատակաուղղվի Մերձբալթյան երկրների վրա, դա կնշանակի անուղղակի ագրեսիա ԽՍՀՄ-ի հանդեպ{{Sfn|Watson|2000|p=708}}: Բրիտանիան տարակուսում էր, որ ԽՍՀՄ-ը լեզու կգտնի իրենց հետ և կարդարացնի իր ներխուժումը Ֆինլանդիա և Մերձբալթյան երկրներ, կամ կստիպի այս երկներին լավ հարաբերություններ փնտրել Գերմանիայի հետ{{Sfn|Shirer|1990|p=502}}<ref>{{cite book|last=Hiden|first=John|title=The Baltic and the Outbreak of the Second World War|publisher=Cambridge University Press|year=2003|isbn=0-521-53120-9|page=46}}.</ref>: Անուղղակի ագրեսիայի սահմանման վերաբերյալ քննարկումները դարձան կողմերի անհամաձայնության պետճառ և հուլիսի կեսերին եռակողմ քաղաքական բանակցությունները սառեցվեցին, բայց համաձայնվեցին սկսել քննարկումներ ռազմական համաձայնագրի շուրջ, որին ընդդիմացավ ԽՍՀՄ-ը` պատճառաբանելով , որ ոչ մի ռազմական համագործակցություն հնարավոր չէ առանց քաղաքական համաձայնագրի{{Sfn|Watson|2000|pp=710–1}}: Ռազմական բանակցություններից մեկ օր առաջ պոլիտբյուրոն որոշեց, որ բանակցությունները արդյունք չեն ունենա և որոշեց սկսել լրջորեն մտածել Գերմանիայի հետ բանակցությունների շուրջ<ref>{{cite book|last1= Gromyko|first1=Andrei |url=https://www.alibris.com/Soviet-foreign-policy-1917-1980-Andrei-Andreevich-Gromyko/book/6233636?collectible=1&qsort=p&matches=1|first2=B. N. Ponomarev|last2=Ponomarev|title=
Soviet foreign policy : 1917-1980 Collectible Soviet foreign policy : 1917-1980 |publisher=Progressive Publishers|year=1981|isbn= |page=89}}.</ref>: Ռազմական բանակցությունները սկսվեցին օգոստոսի 12-ին Մոսկվայում, Բրիտանիայի պատվիրակությունը ղեկավարում էր նախկին ադմիրալ [[Ռեգինալդ Դրաքս]]ը, Ֆրանսիայի պատվիրակության ղեկավարն էր Այմե Դյումեն և ԽՍՀՄ-ինը` [[Կլիմենտ Վորոշիլով]]ը: Առանց գրավոր համաձայնության, Դրաքսը իրավասու չէր երաշխավորել որևէ բան ԽՍՀՄ-ին և հնարավորինս ձգձգում էր քննարկումները և խուսափում էր պատասխանից, որդյոք Լեհաստանը կտրամադրի իր տարածքերը ԽՍՀՄ բանակին, եթե Գերմանիան հարձակվի նրա վրա<ref>{{cite book|last1=Butler|first1=Susan |url=https://books.google.com/books?id=TwXTCwAAQBAJ&pg=PA173&lpg=PA173&dq=Reginald+Drax+Voroshilov&source=bl&ots=cHLl_hNz2d&sig=8YXqepiEUtdpKvwau_YmpbgQvM0&hl=zh-CN&sa=X&ved=0ahUKEwjUi7zAp-DYAhVI62MKHbleBY4Q6AEIWTAK#v=onepage&q=Reginald%20Drax%20Voroshilov&f=false|first2=|last2=|title=Roosevelt and Stalin: Portrait of a Partnership |publisher=Vintage Books|year=2016|isbn= |page=173}}.</ref>: Քանի որ բանակցությունները տապալվեցին, Գերմանիայի ագրեսիան զսպող հնարավոր միջոցը կորցվեց<ref>[https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/3223834/Stalin-planned-to-send-a-million-troops-to-stop-Hitler-if-Britain-and-France-agreed-pact.html Stalin 'planned to send a million troops to stop Hitler if Britain and France agreed pact']</ref>:
 
== Ծանոթագրություններ ==