«Էրվին Շրյոդինգեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-https://books.google.com/ +https://books.google.am/)
չ սնանկ բառից
Տող 3.
}}
{{Քվանտային մեխանիկա}}
 
'''Էրվին Ռուդոլֆ Ջոզեֆ Ալեքսանդր Շրյոդինգեր''' ({{lang-de|Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger}}, {{ԱԾ}}), [[ավստրիա]]ցի [[ֆիզիկոս]], [[քվանտային մեխանիկա]]յի ստեղծողներից։ [[Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր (1933)։
 
Տող 28 ⟶ 27՝
1911 թվականին, ավստրիական բանակում մեկ տարի ծառայությունից հետո, Շրյոդինգերը վերադարձավ Վիեննայի համալսարանի երկրորդ ֆիզիկայի ինստիտուտ՝ Էքսների օգնականի կարգավիճակով: 1913 թվականին Շրյոդինգերը դիմեց մասնավոր-դեցենտի կոչում ստանալու համար և, համապատասխան ընթացակարգերից հետո (գիտական հոդվածի ներկայացում, «փորձնական դասախոսության» ընթերցում և այլն), 1914 թվականի սկզբին նախարարությունը հաստատեց նրա թեկանծությունն այդ պաշտոնում: [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը մի քանի տարի հետաձգեց Շրյոդինգերի ակտիվ ուսուցողական գործունեությունը<ref>Д. Хоффман. Эрвин Шрёдингер. — С. 18—31.</ref>: Երիտասարդ ֆիզիկոսը զորակոչվեց բանակ: Ծառայությունն անցնում էր համեմատաբար հանգիստ տարածքում՝ ավստրիական հարավ-արևմտյան ճակատում: [[1917]] թվականին նշանակվում է՝ [[Վիներ Նոյշտադտ (Ավստրիա)|Վիներ Նոյշտադտ]]ի սպայական ուսումնարանի [[Օդերևութաբանություն|օդերևութաբանության]] ուսուցիչ: Ծառայության այդպիսի ռեժիմն ազատ ժամանակի հնարավորություն էր տալիս՝ որպեսզի նա կարողանար ընթերցել հատուկ գրականություն և աշխատել գիտական խնդիրների վրա<ref>J. Mehra. Erwin Schrödinger and the Rise of Wave Mechanics. — P. 724.</ref>:
 
1918 թվականի նոյեմբերին Շրյոդինգերը վերադառնում է Վիեննա և մոտավորապես այդ ժամանակահատվածում նրան [[Չեռնովցիի համալսարան (ՈՒՍՍՀ)|Չեռնովցիի համալսարան]]ում, առաջարկում են զբաղեցնել տեսական ֆիզիկայի պրոֆեսորի պաշտոնը: Սակայն, [[Ավստրո-Հունգարիայի բաժանում]]ից հետո, այդ քաղաքը հայտնվում է այլ երկրում, և այդ հնարավորությունը նա ձեռքից բաց է թողնում: Երկրի ծանր տնտեսական վիճակը, ցածր աշխատավարձերն ու ընտանիքի սննկացումըսնանկացումը ստիպեցին նրան փնտրել նոր աշխատանք, այդ թվում՝ արտասահմանում: Հարմար առիթ ընձեռնվեց 1919 թվականի աշնանը, երբ [[Մաքս Վին]]ն ({{lang-de|Max Wien}}), ով գլխավորում էր [[Ենայի համալսարան]]ը, հրավիրեց Շրյոդինգերին զբաղեցնել իր օգնականի և տեսական ֆիզիկայի ֆակուլտետի դոցենտի պաշտոնը: Ավստրիացին մեծ ուրախությամբ ընդունեց հրավերն ու 1920 թվականի ապրիլին տեղափոխվեց [[Ենա]] (դա տեղի ունեցավ անմիջապես իր ամուսնությունից հետո): Ենայում Շրյոդինգերը մնաց 4 ամիս, այնուհետև նա տեղափոխվեց [[Շտուտգարտ]]՝ տեղի բարձրագույն տեխնիկական դպրոցում զբաղեցնելու պրոֆեսրի պաշտոնը (ներկայումս՝ [[Շտուտգարտի համալսարան]]): Շուտով, ավելի լավ պայմաններ և տեսական ֆիզիկայի պրոֆեսորի պաշտոն սկսեցին առաջարկել [[Վրոցլավի համալսարան|Վրոցլավի]], [[Համբուրգի համալսարան|Համբուրգի]], [[Վիեննայի համալսարան]]ներում: Շրյոդինգերն ընտրեց առաջինն ու մի կիսամյակ անց լքեց Շտուտգարտը: Վրոցլավում, ամառային կիսամյակի ընթացքում, գիտնականը կարդում էր դասախոսություններ, իսկ դրա ավարտից հետո նորից փոխեց աշխատավայրը՝ գլխավորելով [[Ցյուրիխի համալսարան]]ի տեսական ֆիզիկայի ֆակուլտետը<ref>Д. Хоффман. Эрвин Шрёдингер. — С. 18—31.</ref>:
 
=== Ցյուրիխ - Բեռլին (1921-1933) ===