«Մոհամմադ Ռեզա Փահլավի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 40.
1960 և 1970 ական թվականներինն Իրանի արտաքին քաղաքականության մեջ նկատելի փոփոխություններ տեղի ունեցան և հայտնվեցին նոր ուղղություններ: Առաջին հերթին շահը կտրուկ ընդլայնեց տնտեսական համագործակցությունը սոցիալիստական երկրների հետ: Դա պայմանավորված էր [[Արևմուտք|Արևմուտքի]]՝ Իրանի տնտեսության զարգացմանը նպաստելու ցանկության բացակայության հետ, ուստի առավել ձեռնտու էր Սոցիալիստական երկրների հետ տնտեսական համագործակցությունը: [[Թեհրան|Թեհրանի]] ձգտումը հավասարակշռելու երկու հակառակորդ հասարակարգերի միջև, որն հնարավորություն կտար Իրանին առավել ինքնուրույն քաղաքականություն վարելու, հնարավորություն կտար ապահովել Իրանի թիկունքը հյուսիսային սահմաններում՝ [[Պարսից ծոց|Պարսից ծոցի]] շրջանում հնարավոր կոնֆլիկտների առաջացման դեպքում, հույս ունենալով չեզոքացնել [[Բաղդադ|Բաղդադի]] ազդեցությունը [[Մերձավոր Արևելք|Մերձավոր Արևելքում]] սովետական քաղաքականության վրա (Middle East): Սովետաա-իրանական համագործակցության հիմնական օբյեկտ դարձավ [[Սպահան|Սպահանի]] մետալուրգիական կոմբինատը: Երկու երկրների համար կարևոր նշանակություն ուներ «դարի գործարքը»՝ Տրանսիրանական գազատար խողովակով իրանական գազի անցկացումը [[Անդրկովկաս]] և իրանա-եվրոպական համաձայնագրերով մեծ քանակությամբ սիբիրյան գազի տեղափոխումը [[Արևմտյան Եվրոպա]], ինչը Թեհրանի համար բացեց «պատուհան դեպի Եվրոպա»: Սովետա-իրանական հարաբերությունների զարգացմանն համընթաց ընդլայնվում էին նաև Իրանի հարաբերությունները [[Արևելյան Եվրոպա|Արևելյան Եվրոպայի]] հետ, հատկապես [[Ռումինիա|Ռումինիայի]] , որն ուներ լրացուցիչ կարողություններ նավթարդյունաբերության համար:
Երկրորդ հերթին Թեհրանը ակտիվ մասնակցություն ունեցավ [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն]] ստեղծման և [[Արևմուտք|Արևմուտքի]] [[Նավթ|նավթի]] արդյունաբերությամբ զբաղվող երկրների միջև հավասար հարաբերությունների հաստատման պայքարի մեջ : Պայքարն ընթանում էր նավթի գնի բարձրացման և նավթի ստացման իրավունք ձեռք բերելու իրավունքների ընդլայման համար: 1973 թվականին ՄՆԿ-ի ամբողջ ունեցվածքը տրվեց Իրանի ազգային նավթային ընկերությանը՝ 20 տարի ժամկետով և վերջինիս կողմից 60% եկամուտը [[Թեհրան|Թեհրանին]] փոխանցելու պայմանով: Նավթի գնի բարձրացման և ՄՆԿ-ի եկամուտների՝ հոգուտ Նավթային ազգային ընկերության փոխանցման արդյունքում Իրանի նավթային եկամուտները 1972 թվականից մինչև 1974 թվականը աճեցին 2,4 միլիարդ դոլլարով:
| |||