«Էթիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 124.
Բիոէթիկան պետք է նաև զբաղվի նոր սկզբնավորվող, զարգացող բիոտեխնոլոգիաներով, որոնք ազդում են հիմնական կենսաբանության և ապագա սերնդի վրա։ Սրանք իրենց մեջ են ներառում [[Կլոնավորում|կլոնավորումը]], գենային թերապիան, մարդու գենային ինժիներիան, աստրոէթիկան և կյանքը տիեզերքում<ref>{{cite web|url=http://www.astroethics.com/|title=Astroethics|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131023060209/http://www.astroethics.com/|archivedate=October 23, 2013|accessdate=December 21, 2005|deadurl=yes|df=mdy}}</ref>, հիմնական կենսոլոգիայի մանիպուլացիան փոփոխված ԴՆԹ-ի, ՌՆԹ-ի և սպիտակուցների միջոցով։ Օրինակ՝ երեք ծնող ունեցող երեխան, որը ծնվել է գենետիկորեն փոփոխված էմբրիոսից, կունենա մոր, հոր և կին դոնորի ԴՆԹ-ն<ref>{{cite book|title=Synthetic Biology|last1=Freemont|first1=P. F.|last2=Kitney|first2=R. I.|publisher=[[World Scientific]]|year=2012|isbn=978-1-84816-862-6|location=New Jersey}}</ref>։ Համապատասխանաբար նոր բիոէթիկան նույնպես պետք է հիմքում ուղված լինի դեպի կյանքը<ref name="Bioethics2">{{cite journal|last=Mautner|first=Michael N.|year=2009|title=Life-centered ethics, and the human future in space|url=http://www.astro-ecology.com/PDFLifeCenteredBioethics2009Paper.pdf|journal=[[Bioethics (journal)|Bioethics]]|volume=23|issue=8|pages=433–440|doi=10.1111/j.1467-8519.2008.00688.x|pmid=19077128}}</ref>։ Օրինակ՝ բիոթիկ էթիկան արժևորում է բնական գենը և դրա կողմնակիցն են։ Նման կենսակենտրոն սկզբունքներով էթիկան կարող է կյանքի համար ապահովել կոսմոլոգիական ապագա<ref>{{cite book|url=http://www.astro-ecology.com/PDFSeedingtheUniverse2005Book.pdf|title=Seeding the Universe with Life: Securing Our Cosmological Future|last=Mautner|first=Michael N.|publisher=[[Legacy Books]] (www.amazon.com)|year=2000|isbn=0-476-00330-X|location=Washington D. C.|format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref>։
==== Բիզնես Էթիկա ====
{{Main|Բիզնես Էթիկա}}Բիզնես էթիկան կիրարական կամ մասնագիտական էթիկայի ձև է, որը ուսումասիրում է էթիկական սկզբունքերը և էթիկական կամ բարոյական խնդիրները, որոնք կարող են առաջանալ են գործնական միջավայրում։ Իր մեջ ներառում է այնպիսի ոլորտներ, ինչպիսն է օրինակ բժշկական էթիկան։ Բիզնես էթիկան ներկայացնում է պրակտիկաներ, որոնք ցանկացած անհատ կամ մարդկանց խումբ դրսևորում է կազմակերպության ներսում և որոնք կարող են բացասականորեն կամ դրականորեն ազդել բիզնեսի հիմքային արժեքների վրա։ Այն կիրառվում է բիզնեսի բոլոր ասպեկտներում և կարևոր է անհատների և ամբողջ կազմակերպության համար։
Բիզնես էթիկան ունի և՛ օրինաչափական, և՛ նկարագրողական չափումներ։ Որպես կորպորատիվ փորձառություն և կարիերայի մասնագիտացում, ոլորտը հիմնականում օրինաչափական է։ Ակադեմիաները, որոնք փորձում են հասկանալ գործնական վարվելակերպը օգտագոծում են նկարագրողական մեթոդներ։ Հետաքրքրությունը դեպի բիզնես էթիկա զարգացավ 1980-90ական թվականներին և ընկերություններում և ակադեմիաներում։ Օրինակ՝ այսօր շատ ընկերություններ օժանդակում են տնտեսապես արժեք չունեցող այնպիսի ստորաբաժանումների, ինչպիսք են էթիկայի սկզբունքները և սոցիալական պատասխանտվության կանոները։ Ադամ Սմիթը ասել է՝ «Թեև նույն բիզնես ոլորտի մարդիկ հազվադեպ են հանդիպում իրար, անգամ ուրախության և զվարճության համար, բայց իրենց միջև երկխոսությունը ավարտվում է հանրության հանդեպ դավադրությամբ կամ գները բարձրացնելու հնարամտությամբ»<ref>Smith, A (1776/1952). ''An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations''. Chicago, Illinois: University of Chicago Press, p. 55.</ref>։ Կառավարությունը օգտագործում է օրենքները և կարգավորումները՝ ցույց տալու գործնական վարքագիծը այն ոլորտներում, որտեղ դրանք համարվում են արդյուանվետ։ Էթիկայի ներգրավածությունը կանոնակարգում է վարքի այն ոլորտները, որոնք դուրս են կառավարության հսկումից<ref>Berle, A. A., & Means, G. C. (1932). The Modern Corporation and Private Property. New Jersey: Transaction Publishers. In this book, Berle and Means observe, "Corporations have ceased to be merely legal devices through which the private business transactions of individuals may be carried on. Though still much used for this purpose, the corporate form has acquired a much larger significance. The corporation has, in fact, become both a method of property tenure and a means of organizing economic life. Grown to tremendous proportions, there may be said to have evolved a 'corporate system'—as there once was a feudal system—which has attracted to itself a combination of attributes and powers, and has attained a degree of prominence entitling it to be dealt with as a major social institution. ... We are examining this institution probably before it has attained its zenith. Spectacular as its rise has been, every indication seems to be that the system will move forward to proportions which stagger imagination today ... They [management] have placed the community in a position to demand that the modern corporation serve not only the owners ... but all society." p. 1.</ref>։ Խոշոր ընկերությունների հայտնվելը սահանափակ կապերով և հասարկության հանդեպ հոգատարությամբ, որի հետ նրանք աշխատում են, խթանեց ֆորմալ էթիկայի ռեժմների զարգացմանը<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=7CSKX2HdnikC&printsec=frontcover|title=For Business Ethics: A Critical Text|last1=Jones|first1=C.|last2=Parker|first2=M.|publisher=Routledge|year=2005|isbn=0-415-31135-7|location=London|page=17|display-authors=etal}}</ref><ref>{{Cite book|title=Business Ethics: Ethical Decision Making and Cases|last=ferrell|first=o.c|publisher=|year=2015|isbn=9781305500846|location=|pages=}}</ref>։
== Էթիկայի պատմությունը ==
| |||