«Կենսաերկրացենոզ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ ուղղումներ ԱՎԶ ծրագրով |
|||
Տող 3.
'''Կենսաերկրացենոզը'''( {{lang-el|βίος}} — կյանք γη —երկիր + {{lang-el2|κοινός}} —ընդհանուր ) —համակարգ է, որը ներառում է կենդանի օրգանիզմների ամբողջությունը և նրանց հետ սերտորեն կապված [[աբբիոտիկ գործոն]]ների ընդհանրությունը որոշակի տարածքի սահմաններում, որոնք իրար մեջ կապված են նյութի և էներգիայի հոսքի շրջապտույտով: Իրենից ներկայացնում է կայուն ինքնակարգավորվող էկոլոգիական համակարգ, որում օրգանական բաղադրիչները (կենդանիներ, բույսեր) անբաժանելիորեն կապված են ոչ օրգանականների հետ (ջուր, հող):Օրինակ լիճը, լեռնային դաշտը: Կենսաերկրացենոզի մասին աշխատությունը մշակվել է [[Վլադիմիր Սուկաչով]]ի կողմից [[1940 թվական]]ին: Արտասահմանյան գրականության մեջ այն քիչ կիրառական է: Ավելի վաղ այն լայն կիրառվել է գերմանական գիտական գրականության մեջ:
==Կենսաերկրացենոզ և էկոհամակարգ==
Նշանակությամբ մոտ հասկացություն է հանդիսանում '''[[էկոհամակարգ]]ը''' - համակարգ, որը բաղկացած է տարբեր օրգանիզմների և նրանց բնակության միջավայրի միջև փոխհարաբերությունների համակցություններից: Էկոհամակարգը —առավել լայն հասկացություն է, որը վերաբերում է ցանկացած նմանատիպ համակարգին: Կենսաերկրացենոզը իր հերթին էկոհամակարգի մասն է, էկոհամակարգ, որը զբաղեցնում է ցամաքի որոշակի մասը և ընդգրկելով միջավայրի հիմնական բաղադրատարրերը —հողը, ենթահողը, բուսածածկույթը, մթնոլորտի երկրամերձ շերտը: Կենսաերկրացենոզը չեն հանդիսանում ջրային էկոհամակարգերը, արհեստական էկոհամակարգերի մեծամասնությունը: Այսպիսով, յուրաքանչյուր կենսաերկրացենոզը էկոհամակարգ է, բայց ամեն էկոհամակարգկենսաերկրացենոզ չէ: Կենսաերկրացենոզը բնութագրման համար օգտագործում են 2 մոտ հասկացություններ` ''[[կենսատոպ]]'' և ''[[էկոտոպ]]'' (անկենդան բնության գործոնները` կլիմա, հող): Կենսատոպը —կենսաերկրացենոզի զբաղեցրած տարածքի սահմաններում աբիոտիկ գործոնների համախումբն է: Էկոտոպը — այն բիոտոպն է, որի վրա ազդեցություն ունեն ուրիշ կենսաերկրացենոզի օրգանիզմները: Բովանդակությամբ կենսաերկրացենոզ էկոլոգիական տերմինը նույնացված է ֆիզիկաաշխարհագրական [[ֆացիա]] տերմինին:
==Կենսաերկրացենոզի հատկությունները==
* բնական, պատմականորեն ձևավորված համակարգ է
Տող 39.
#* [[մուտուալիզմ]]
# օգտանեյտրալ /օգտակար / ([[կոմենսալիզմ]])
#* սննդի համար պայքար
#* տարածության համար պայքար
#* սեղանակցություն
# օգտավնասակար
#* գիշատչություն
#* [[մակաբուծություն]]
#* կիսամակաբուծություն
# փոխվնասակար
#*անտագոնիզմ
| |||