«Տուրմալին»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
{{Միներալ
|Անվանում = Տուրմալին (քվարցային)
|Խումբ = Ալյումասիլիկատներ
|Պատկեր = Tourmaline var. rubellite (Brésil) 1.jpg
|Նկարագրություն = Ռուբելիտ տուրմալին
|Բանաձև = Na(Li,Al)<sub>3</sub>Al<sub>6</sub>[(OH)<sub>4</sub><nowiki>|</nowiki>(BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>]
|Գույն = Վարդագույն, կարմիր, նարնջադարչնագույն, կանաչ, կապույտ, կարմրամանուշակագույն, անգույն, սև, պոլիքրոմ
|Գծի գունավորումը = Սպիտակ
|Փայլ = Ապակյա
|Շերտավորում = Ոչ հստակ
|Սինգոնիա = Տրիգոնալ
|Ամրություն = 7—7,5
|Խտություն = 3,02—3,26
|Բեկման ցուցիչ = 1,616—1,652
|Տեսակարար կշիռ = 3,06 (+,20 -,06)
}}
'''Տուրմալին''', ([[սինհալերեն]]՝ turmali « սարդիոն»), [[միներալ]], օղակաձև կառուցվածքով [[Ալյումասիլիկատներ|ալյումաբորասիլիկատ]]։ Ընդհանուր [[Քիմիա|քիմիական]] կազմը՝ NaR<sub>3</sub>Al<sub>6</sub>[(OH)<sub>1+3</sub>/ (B0<sub>3</sub>)<sub>3</sub>Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>]։ Եթե R=Fe<sup>2+</sup>, կոչվում է շեռլ, R = Mg՝ դրավիտ, R = (Li, Al)՝ էլբայիտ և այլն։ Առավել տարածված է շեռլ–դրավիտ անընդհատ շարքը։ Սովորաբար խառնուրդների ձևով պարունակում է K, Fe<sup>3+</sup>, Cr, Ti, V, Rb։ Տուրմալինի կազմը արտացոլում է նրա առաջացման պայմանները։ Բյուրեղագիտական համակարգը տրիգոնային է։ Առաջացնում է սյունաձև, պրիզմայաձև, ասեղնաձև բյուրեղներ, ձողաձև ճառագայթավոր, թերթավոր, հատիկավոր ագրեգատներ։ Գույնը՝ անգույն, կանաչ, գորշ, վարդագույն, սև, բազմագույն։ Փայլը՝ ապակու։ Կարծրությունը՝ 7, խտությունը՝ 3000 – 3250 կգ/մ<sup>3</sup>։ Տուրմալինը լայնորեն տարածված է գրանիտներում, [[Գրանոդիորիտ|գրանոդիորիտներում]]։ Վարդագույն և բազմագույն տարբերակները երկրորդ կարգի թանկարժեք քարեր են։ Մինչև 14-րդ դարը տուրմալինի կարմիր տարատեսակներն հայտնի էին «լալ»<ref name="Куликов">{{книга|автор=Б.Ф.Куликов|заглавие=«Словарь-справочник камней-самоцветов»|ссылка=|место=М.|издательство=Издательский Дом МСП|год=2000|страниц=320|серия=|isbn=5-7578-0044-5}}</ref>{{rp|125}} անունով:
| |||