«Իշխանաց իշխան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Իշխանը տիրող ավագանու ներկայացուցիչն է, նաև` առանձին ռազմա-քաղաքական միավորման գլուխը մինչդասակարգայինից դասակարգային հասարակության անցման շրջանում: Կենտրոնացված պետության առաջացմամբ իշխանները ընդգրկվել են նրա մեջ` կազմելով արտոնյալ, ժառանգական ավագանին` ազնվականությունը: Հայաստանյան դասակարգային հասարակությունում մեծ, տեր, զորավոր, իշխող իմաստներով և տարբեր անվանումներով իշխաններ են կոչվել մանր ու խոշոր գավառատերերը` կրտսեր իշխան, իշխան, ավագ իշխան, տեր, տանուտեր, նախարար, ավագ նախարար, նահանգների տերերը` մեծ իշխան, կուսակալները` գահակալ իշխան, բդեշխ, երկրի տիրակալը` արքա, թագավոր, Հայոց իշխան: Սրանց զուգահեռ առկա էր նաև գահերեց իշխան տիտղոս-կոչումը: Հայ իրականությունում իշխան կոչումը համապատասխանել է տոհմացեղային դարաշրջանի հույների բազիլեոսին, լատինների դուքսին, գերմանների հերցոգին, արաբների մալիքին, միջնադարում` արևմտաեվրոպական գրաֆին, կոմսին, մարկիզին և ռուսական կնյազին: Հայկական միջավայրում 19-րդ դարի ընթացքում և 20-րդ դարի սկզբին իշխանը լոկ տիտղոս է եղել և վերացվել է 1917 թ-ի խորհրդային դեկրետի հետագա կիրառմամբ:

* Հայկական սովետական հանրագիտարան: Հ. 4: Ե.Երևան, [[1978]] թ., էջ 375:

* [[Տիգրան Պետրոսյանց]], [[Վաչուտյաններ]]: Ե.Երևան, [[2001]] թ.:

* Գրիգոր Գրիգորյան, [[Սյունիք]]ը Օրբելյանների օրոք, Ե.Երևան, [[1981]] թ.։

* Արտաշես Շահնազարյան, Վահրամյանների իշխանության պատմությունից: ՀԽՍՀ ԳԱ ,, Լրաբեր,, հաս.գիտությունների հանդես, [[1974]] թ., թիվ 4:

* Բագրատ Ուլուբաբյան, [[Խաչեն]]ի իշխանությունը 10-14-րդ դարերում: Ե.Երևան, [[1975]] թ.: