«Գարեգին Բես»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ ուղղումներ ԱՎԶ ծրագրով
Տող 3.
Ծնվել է [[Շուշի]] քաղաքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է [[Ստեփանակերտ]] քաղաքում։ 1929-ին ավարտել է [[Բաքվի Հովհաննես Թումանյանի անվան հայկական միջնակարգ դպրոց]]ը, 1932-ին` [[ԵՊՀ]] պատմագրական ֆակուլտետը։ 1931-33-ին եղել է Պետհրատի մանկապատանեկան գրականության խմբագրության բաժնի վարիչ, 1933-36-ին` [[ՀԳՄ]] կազմ-մասսայական խմբագրության բաժնի վարիչ, 1933-36-ին` Հայաստանի կենտգործկոմին կից Պուշկինյան հոբելյանական կոմիտեի քարտուղար, 1939-40-ին` Հայաստանի լուսժողկոմատում մեթոդիստ, 1941-ին` արվեստի վարչության տեսուչ։ 1941-43-ին ծառայել է խորհրդային բանակում, մասնակցել է [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին։ 1944-47-ին եղել է «Սովետական գրականություն» ամսագրի քարտուղարը, 1949-55-ին` Հայկական թատերական ընկերության պատասխանատու քարտուղարը։
 
[[Անդրկովկաս]]ի թատրոնները բեմադրել են նրա «Հերոսների ստվերում» (1938-40), «Գրավոր մարդիկ» (1966), «Աղաֆոնը և իր փեսաները» (1966-68), «Աղյուսե մարդը» (1957-58) պիեսները։ «Հաշիվն է 0:0» դրաման 1968-ին բեմադրել է [[Ֆրունզեի]] թատրոնը։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել [[ռուսերեն]], [[լիտվերեն]], [[վրացերեն]]։ Պարգևատրվել է Աշխանտաքային կարմիր դրոշի, Ժողովուրդների բարեկամության և Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի շքանշաններով<ref name="Գրական տեղեկատու">Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1986, էջ 105։</ref>
 
== Գարեգին Բեսի երկերի մատենագրությունը ==
 
* Կյանքի երգը (պատմվածքներ և արձակ բանաստեղծություններ), Ե.Երևան, Պետհրատ, 1930, 107 էջ։
* Ջորջի Տենլի, Ե.Երևան, Պետհրատ, 1931, 78 էջ։
* Վիշկաները բարձրանում են, Ե.Երևան, Պետհրատ, 1932, 80 էջ։
* Պայքար, Ե.Երևան, Պետհրատ, 1932, 16 էջ։
* Արձակ բանաստեղծություններ, Ե.Երևան, Պետհրատ, 1933, 48 էջ։
* Հերոսների ստվերում (կոմեդիա), Ե.Երևան, ժողովրդական ստեղծագործությունների հանրապետական տուն, 1939, 49 էջ։
* Կրակ (պատմվածքներ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 111 էջ։
* Հարազատներ (պատմվածքներ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1946, 164 էջ։
* Պետունց Գալոն, Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1947, 67 էջ։
* Նովելներ, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 384 էջ։
* Պիեսների ժողովածու, գիրք 5 (գրքում տեղ է գտել Գ. Բեսի «Աղյուսե մարդը») պիեսը, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 768 էջ։
* Նովելներ, առաջին գիրք, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 388 էջ։
* Աշիկն ու Մաշիկը, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 16 էջ։
* Աշխարհն ինձնով է սկսվում (մեկ գործողությամբ պիեսների ժողովածու), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 216 էջ։
* Նովելներ, երկրորդ գիրք, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 276 էջ։
* Նկարչի նվերը, Ե.Երևան, Պետհրատ, 1964, 128 էջ։
* Այրված վշտեր, Ե.Երևան, «Հայաստան», 1967, 128 էջ։
* Հեքիաթներ, պատմվածքներ, ոտանավորներ (գրքում գործեր ունի նաև Գ. Բեսը), Ե.Երևան, «Լույս», 1967, 239 էջ։
* Պիեսների ժողովածու (գրքում տեղ է գտել Գ. Բեսի «Յափնջավորները» պիեսը), Ե.Երևան, «Հայաստան», 1971, 419 էջ։
* Ծնունդ, Ե.Երևան, «Հայաստան», 1971, 464 էջ։
* Հոբելյանը, Ե.Երևան, «Հայաստան», 1973, 67 էջ։
* Գողացված արևը (նովելներ, պատմվածքներ, «Չարենցյան մասունքներ»), Ե.Երևան, «Հայաստան», 1974, 312 էջ։
* Թատերական նովելներ, Ե.Երևան, Հայկական թատերական ընկերություն, 1976, 122 էջ։
* Երկեր երեք հատորով, գիրք առաջին, Ե.Երևան, «Հայաստան», 1976, 512 էջ։
* Երկեր երեք հատորով, գիրք երկրորդ, Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 512 էջ։
* Իմ [[Եղիշե Չարենց|Չարենցը]], Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1979, 336 էջ։
* Երկեր երեք գրքով, գիրք երրորդ, Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1981, 624 էջ։
* Երգը կանչում է (պատմվածքներ), Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1982, 188 էջ։
* Կյանքի կենացը (պատմվածքներ), Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1984, 216 էջ։
* Հուշանովելներ, Ե.Երևան, «Սովետական գրող», 1985, 344 էջ։
 
== Գարեգին Բեսի կատարած թարգմանությունները (ռուսերենից) ==
Տող 43.
* Սոֆ-Հուր, Բուլղարացի Սաշա (պատմվածք), Ե. Պետհրատ, 1932, 7 էջ։
* [[Իվան Տուրգենև]], Արձակ բանաստեղծություններ, Ե. Պետհրատ, 1940, 160 էջ։
* Իվան Տուրգենև, Տնտիր երկեր (գրքի մեջ մտնող արձակ բանաստեղծությունները թարգմանել է Գ. Բեսը), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 416 էջ։
* [[Վերա Պանովա]], Պայծառ ափ (վիպակ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 284 էջ։
* Պիեսների ժողովածու (գրքում տեղ գտած Ի. Լուկովսկու «Փոքրի պտուտակը» պիեսը պիեսը թարգմանել է Գ. Բեսը), Ե.Երևան, Կուլտլուսհրատ, 1951, 186 էջ։
* [[Գալինա Նիկոլաևա]], Հունձ (վեպ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 947 էջ։
* [[Վսեվոլոդ Կոչետով]], Ժուրբինների ընտանիքը (վեպ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 532 էջ։
* [[Գավրիլ Տրոեպոլսկի]], Պրոխոր Տասնյոթերորդը և ուրիշներ (պատմվածքներ), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 336 էջ։
* [[Կրիշան Չանդար]], Պատմվածքներ, Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 350 էջ։
* Բելոռուսական գրականության անթոլոգիա (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը էարգմանել է Գ. Բեսը), Ե.Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 536 էջ։
* Իվան Տուրգենև, Արձակ բանաստեղծություններ, Ե.Երևան, «Հայաստան», 1968, 168 էջ։
* Ծաղկուն ճամփա։ Մոլդովական պատմվածների ժողովածու (գրքի մեջ մտնող գործերի մեծ մասը թարգմանել է Գ. Բեսը), Ե.Երևան, «Հայաստան», 1971, 202 էջ։
 
== Աղբյուրներ ==