«Վահան Տոտոմյանց»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
դասախոսությոն |
գործունեություն |
||
Տող 1.
{{վիքիֆիկացում}}{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Տոտոմյանց''', Թոթոմյանց, Վահան Թովմասի ([[1875]]-[[1964|1952]]) տնտեսագետ, փիլիսոփա,պատմաբան,սոցիոլոգ ,կոոպերատիվ շարժման տեսաբան։ Սովորել է Բեռնի , Ժնևի,Ցյուրիխի , Բելգիայի [[Համալսարաններում|Բրյուսելի համալսարանում]]։ [[1912]]-թվականից [[Մոսկվա]]յի համալսարանի պրիվատ-դոցենտ, [[1915]]-թվականին գրված
1923թ. Փարիզում հրատարակվում է Տոտոմյանցի «'''Համաշխարհային կոոպերացիա'''», իսկ 1927թ. Բեռլինում`շուրջ 1000 էջանոց «'''Միջազգային կոոպերացիայի հանրագիտարան'''» աշխատությունները:1935թ. Բուլղարիայի կոոպերատիվ բանկերի կառավարիչների նախաձեռնությամբ և նրա 60-ամյակի կապակցությամբ, տեղի ունեցավ աննախադեպ մի ֆորում. հայկական սփյուռքում գործող կոոպերատիվ ձեռնարկությունների և տնտեսական կազմակերպությունների համագումար:
Նրա ժառանգության մեջ առանձնահատուկ տեղ են գրավում '''կոոպերացիային''' առնչվող հարցերը։ Տոտոմյանցը գտնում էր, որ կոոպերացիայի միջոցով կարելի է թուլացնել դասակարգային պայքարն ու բանվորների շահագործու¬մը։ Վ․ Ի․ [[Լենին]]ը քննադատում էր Տոտոմյանցի կոոպերացիայի տեսությունն այն պատճառով, որ «Նրա մեջ չկա ո՝չ զարգացող կապիտալիզմ, ո՝չ դասակարգային պայ¬ քար» (Երկ․ լիակտ․ ժող․, հ․ 6, էշ 487)։ Տ․ ենթադրում էր, որ Հոկտեմբերյան հեղա¬ փոխությունից հետո կոոպերատիվ շարժումն ուժեղացել է բանկերի Ու արդյունաբերության ազգայնացման շնորհիվ։ [[Ռուսաստան]]ում կոոպերատիվ շարժման զարգացումն ընկալվում էր սոցիալիզմի տնտեսական բազիսի ստեղծման համար ՌԽԴԲԿ գործունեությունից անշատ։ Կապիտալիստական արտադրության հարաբերությունների վերլուծությանը նվիրված ուսումնասիրություններում, զարգացնելով «կապիտալիզմի տրանսֆորմացիայի» գաղափարը, հանդես էր գալիս հօգուտ դասակարգային հաշտության, շահույթների բաշխմանը բանվորների մասնակցության։ Գտնում էր, որ բանվոր դասակարգը շահագործումից կարող է ազատագրվել ոչ թե դասակարգային պայքարի, այլ միայն տրեդյունիոնների և արտադրական կոոպերացիաների ստեղծման ուղիով։
Մեծահամբավ գիտնականն այն փնտրված հեղինակություններից էր, որի կարծիքին ականջալուր էին ոչ միայն ժամանակի բազում գիտնականներ, այլև պետական-քաղաքական գործիչներ` Ռուսաստանի վարչապետ Պ. Ստոլիպինից մինչև Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ու. Չերչիլը: Գերմանիայում պահպանված սոցիալական կոոպերացիայի նրա ազդեցիկ դպրոցի ներկայացուցիչների խորհրդատվությունից օգտվում էին ֆեդերալ կանցլերներ Կ. Ադենաուերն ու Վ. Բրանդտը:
Կոոպերացիայի հանրաճանաչ սկզբունքով են ստեղծվել Իսրայելի կիբուցները (կոմունաները): Դատելով ամեն ինչից` Վ. Տոտոմյանցի «հոգեզավակին»` կոոպերատիվ սոցիալիզմի տեսությանը, ծանոթ էր «սինգապուրյան սոցիալ-տնտեսական հրաշք» ստեղծողը` Լի Քվան Յուն:{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Տնտեսագետներ]]
|