«Քրիստոնեության ընդունումը Վիրքում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 24.
 
=== Հռիփսիմյանց կույսերի վարդապետություն ===
{{հիմնական|Հռիփսիմյանց կույսեր{{!}}Հռիփսիմյանց կույսերի վարդապետություն}}
{{հիմնական|Հռիփսիմյանց կույսեր{{!}}Հռիփսիմյանց կույսերի վարդապետություն}}Հռոմի Դիոկղետիանոս կայսեր հալածանքներից փախչելով, 4-րդ դարում Մեծ Հայքի թագավորություն են ժամանում քրիստոնյա քույրեր, ովքեր նպատակ ունեին այստեղ տարածել քրիստոնեությունը։ Նրանցից ավագն էր Հռիփսիմեն, ով էլ մերժել էր Դիոկղետիանոսի կնության առաջարկությունը։ Կայսրը լուր է հղում հայոց [[Տրդատ Գ Մեծ|Տրդատ Մեծ]] արքային, որ գտնի Հայաստանում ապաստանած կույսերին և վերադարձնի [[Հռոմ]], բայց եթե ուզենա, կարող է և կնության առնել Հռիփսիմեին։ Տրդատ թագավորը, գտնելով կույսերին ու տեսնելով Հռիփսիմեի գեղեցկությունը, ինքն էլ է ցանկությամբ է համակվում, սակայն վերստին մերժում ստանալով հրամայում է նրան և իր քույրերին՝ Գայանեին, Շողակաթին և մյուսներին, դաժանաբար սպանել։ Հռիփսիմյանց և Գայանյանց կույսերի հետ միաժամանակ Հայաստան էր ժամանել նաև Նունեն (վրացական աղբյուրներում՝ Նինոն), ով էլ ի սկզբանե հեռանալով հավատակից քույրերնից ապաստանել էր Վիրքի թագավորությունում՝ Մցխեթա քաղաքի շրջակայքում։ Այ{{քաղվածք|Նունե անունով մի կին, որ սուրբ հռիփսիմյանների ցրված ընկերներից էր, փախչում հասնում է Վրաստան՝ Մծխիթա, որ նրանց նախագահ քաղաքն է: Բայց Միհրանի և Վրաստանի հավատալու մասին մենք դեռ պատմելու ենք: |Մովսես Խորենացի, «Պատմություն Հայոց»}}
[[Պատկեր:St. Nino (Esadze, 1913).JPG|մինի|404x404փքս|[[Սուրբ Նունե]]՝ [[Վրաց ուղղափառ եկեղեցի|վրաց ուղղափառ եկեղեցու]] սուրբ։]]
{{հիմնական|Հռիփսիմյանց կույսեր{{!}}Հռիփսիմյանց կույսերի վարդապետություն}}Հռոմի Դիոկղետիանոս կայսեր հալածանքներից փախչելով, 4-րդ դարում Մեծ Հայքի թագավորություն են ժամանում քրիստոնյա քույրեր, ովքեր նպատակ ունեին այստեղ տարածել քրիստոնեությունը։ Նրանցից ավագն էր Հռիփսիմեն, ով էլ մերժել էր Դիոկղետիանոսի կնության առաջարկությունը։ Կայսրը լուր է հղում հայոց [[Տրդատ Գ Մեծ|Տրդատ Մեծ]] արքային, որ գտնի Հայաստանում ապաստանած կույսերին և վերադարձնի [[Հռոմ]], բայց եթե ուզենա, կարող է և կնության առնել Հռիփսիմեին։ Տրդատ թագավորը, գտնելով կույսերին ու տեսնելով Հռիփսիմեի գեղեցկությունը, ինքն էլ է ցանկությամբ է համակվում, սակայն վերստին մերժում ստանալով հրամայում է նրան և իր քույրերին՝ Գայանեին, Շողակաթին և մյուսներին, դաժանաբար սպանել։ Հռիփսիմյանց և Գայանյանց կույսերի հետ միաժամանակ Հայաստան էր ժամանել նաև Նունեն (վրացական աղբյուրներում՝ Նինոն), ով էլ ի սկզբանե հեռանալով հավատակից քույրերնից ապաստանել էր Վիրքի թագավորությունում՝ Մցխեթա քաղաքի շրջակայքում։ ԱյԱյս կապակցությամբ ևս գրել է հայոց քերթողահայրը․{{քաղվածք|Նունե անունով մի կին, որ սուրբ հռիփսիմյանների ցրված ընկերներից էր, փախչում հասնում է Վրաստան՝ Մծխիթա, որ նրանց նախագահ քաղաքն է: Բայց Միհրանի և Վրաստանի հավատալու մասին մենք դեռ պատմելու ենք: |Մովսես Խորենացի, «Պատմություն Հայոց»}}
Նախքան Նունեն իր գործունեությունն էր ծավալում Վիրքում, 301 թվականին հայոց Խոսրով արքային սպանած Պարթև Անակի որդի Գրիգորի ջանքերով քրիստոնեությունը Հայաստանում ընդունվում է որպես պետական կրոն։ Այսպիսով՝ Վիրքի հարևան Մեծ Հայքը դառնում է առաջին քրիստոնյա պետությունն աշխարհում։ Վերջինիս օրինակին է ծառայում նաև Վրաստանը, ով Նունեի անձնազոհ ջանքերի շնորհիվ դառնում է աշխարհում երկրորդ քրիստոնյա պետությունը։ Քույրերից հեռանալով՝ Նունեն հաստատվում է Մցխեթայում, որտեղից էլ վերջինս մուտք է գործում վրաց արքունիք։ Ի տարբերություն հավատակից քույրերի՝ Նինոն Վիրքում չի հալածվում։ Նունեի վարդապետության պատմությունը տեղ է գտել վրաց ավանդական պատմագիտության մեջ։ Այն ներառված է 9-րդ դարի հեղինակ Ղևոն Ռուիսեցու «Քարթլիի կյանքը» աշխատության «Վրաց թագավորների և նախահայրերի ու տոհմերի պատմություն» բաժնում։ Այնտեղ վերջինս ներկայացվում է որպես հայրենյաց հավատի և վրաց ժողովրդի բարորության համար պայքարի գործիչ՝ օժտված մարդկային և քրիստոնեական բարձր արժանիքներով և նվիրումով։ Ըստ նույն վրացական սկզբնաղբյուրի՝ սուրբ Նունեն դեպի Վիրք իր ուղևորության ժամանակ նախ եղել է [[Ջավախք|Ջավախքում]]՝ [[Փարվանա]] լճի մոտ։ Այստեղ քրիստոնյա կույսը մնացում է ոչ ավելի քան օր, կերակուր խնդրում ձկնորսներից։ Այնտեղ նաև նշվում է, որ Նունեն հովիվների հետ խոսել [[Հայերեն|հայոց լեզվով]]։
 
== Հայկական աղբյուրները Վիրքի քրիստոնեականացման մասին ==