«Աստվածատուր Խաչատրյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 3.
| բնագիր անուն = Խաչատրյան Աստվածատուր
}}
'''Խաչատրյան Աստվածատուր''', Խաչ ([[1862]], գյուղ Սուրբ Հովհաննես (Ալաշկերտի գավառում) - 1938), հայ [[Պատմություն|պատմաբան]], պրոֆեսոր (1925), ՀՍՍՀ գիտության և արվեստի ինստիտուտի անդամ (1925)։ Սովորել է [[Էջմիածին|էջմիածնի]] [[Գևորգյան ճեմարան]]ում, ապա՝ [[Ստրասբուրգի համալսարան]]ում։ [[1885]]-[[1892]] թվականներին և [[1896]]-[[1912]] թվականներին պաշտոնավարել է Էրզրումի Սանասարյան վարժարանում, միաժամանակ եղել նրա վերջին տեսուչը։ [[1921]] թվականից դասավանդել է [[Կոստանդնուպոլիս]] հայկական Կեդրոնական վարժարանում։ [[1925]] թվականին վերադարձել է հայրենիք՝ [[Հայաստան]], դասախոսել [[Երևանի պետական համալսարան]]ում։ Զբաղվել է [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ի նախաբնիկների և հայ ժողովրդի կազմավորման հարցերով։ Ըստ Խաչատրյանի, Հայկական լեռնաշխարհի էթնիկական հիմքը կազմել են տեղաբնիկ սուբարիները, որոնք հետագայում խառնվել են ներխուժած խուռի-միտանի, և ավելի ուշ՝ մուշկ հնդեվրոպական ցեղերի հետ։ Ֆրանսիացի Ն. Դոլենսի հետ Խաչատրյանը գրել է [[Ուրարտու]]ի պատմությանը նվիրված «[[Հին հայերի պատմությունը]]» (1907, ֆրանսերեն) աշխատությունը։▼
'''Խաչատրյան Աստվածատուր''', Խաչ ([[1862]], գյուղ Սուրբ Հովհաննես (Ալաշկերտի գավառում) - 1938), հայ [[Պատմություն|պատմաբան]], պրոֆեսոր (1925), ՀՍՍՀ գիտության և արվեստի ինստիտուտի անդամ (1925)։
== Կենսագրություն ==
Սովորել է [[Էջմիածին|էջմիածնի]] [[Գևորգյան ճեմարան]]ում, ապա՝ [[Ստրասբուրգի համալսարան]]ում։ Ճեմարանն ավարտելուց հետո որոշ ժամանակ զբաղվել է ուսուցչությամբ։ [[Ստրասբուրգ]]ի համալսարանում աշակերտել է մեծանուն լեզվաբան Հ․ Հյուբշմանին։ Համալսարանն ավարտելուց հետո Աստվածատուր Խաչատրյանը [[1885]] թվականին հրավեր է ստացել [[Կարինի Սանասարյան վարժարան]]ի վարչության կողմից և շուտով ստանձնել է հայոց լեզվի ուսուցչի պաշտոնը։ [[1885]]-[[1892]] թվականներին և [[1896]]-[[1912]] թվականներին պաշտոնավարել է Էրզրումի Սանասարյան վարժարանում, միաժամանակ եղել նրա վերջին տեսուչը։ Սանասարյան վարժարանում Խաչատրյանը աշխատել է 27 տարի։
[[1917]]-1919 թվականներին եղել է Ազգային վարժարանի տնօրենը։ [[1920]] թվականին Խաչատրյանը կրկին հաստատվել է Կ․ Պոլսում, վարել է նախ [[Կեդրոնական վարժարան|Կեդրոնական]], ապա՝ [[Պերպերյան վարժարան]]ի տնօրենի պաշտոնը<ref>Նշանավոր ճեմականներ, ՊՐԱԿ Բ, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին հրատարակչություն, Սուրբ Էջմիածին, 2009</ref>։
[[1915]] թվականի [[հոկտեմբերի 23]]-ին մատնության հետևանքով աքսորվել է [[Դիարբեքիր]], սակայն փախել է աքսորավայրից և գնացել [[Կոնիա]], որտեղ թաքնվել է երկու տարի։ [[1917]] թվականին Ավրամ օղլի Անաստաս կեղծանունով փորձել է անցնել [[Կիպրոս]], բայց նյութական միջոցները չեն բավարարել և որոշել է հեռանալ [[Բաղդադ]]։ Որպես Միջագետքի հայության ներկայացուցիչ՝ մասնակցել է [[1919]] թվականի փետրվարին [[Փարիզ]]ում հրավիրված Ազգային համագումարի աշխատանքներին։ Այնուհետև կարևոր առաքելությամբ մեկնել է [[Հայաստանի Հանրապետություն]]։ [[1920]] թվականի [[հունվարի 31]]-ին [[Ալեքսանդրապոլ]]ում ներկա է գտնվել Հայաստանի համալսարանի բացման հանդիսավոր արարողությանը։ Որտեղ ընդգրկվել է համալսարանի դասախոսական կազմում։ [[1921]] թվականից դասավանդել է [[Կոստանդնուպոլիս]] հայկական Կեդրոնական վարժարանում։ [[1925]] թվականին վերադարձել է հայրենիք՝ [[Հայաստան]], դասախոսել [[Երևանի պետական համալսարան]]ում։ [[1925]] թվականին Աստվածատուր Խաչատրյանին շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ Աստվածատուր Խաչատրյանի գիտամանկավարժական գործնեությունն ընդհատվել է [[1937]] թվականին։ Անհիմն մեղադրանքով նա ենթարկվել է հալածանքների, ապա բանտարկության։ Մահացել է [[1938]] թվականին։ Արդարացվել է հետմահու։
▲
{{ՀՍՀ}}
| |||