«Մասնակից:MNvard/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 8.
Պատմվածքի հանգուցալուծումը մասամբ հիմնված է իրական դեպքերի վրա, որը տեղի է ունեցել Տոլստոյի հետ նրա ծառայության ընթացքում 1850-ական թվականներին Կովկասում։ 1853 թվականի հւնիսի 23-ին նա գրում է իր օրագրում․ «Հազիվ չընկա գերի, բայց այս դեպքում պահել եմ ինձ թեև շատ զգայուն»<ref>{{Cite news|url=http://readr.ru/lev-tolstoy-dnevniki.html?page=26|title=«Дневники», Лев Толстой {{!}} Readr – читатель двадцать первого века|date=2012-08-01|work=archive.is|archiveurl=https://archive.is/20120801090126/readr.ru/lev-tolstoy-dnevniki.html?page=26|archivedate=2012-08-01|accessdate=2018-03-26|deadlink=yes}}</ref>։ Ըստ Ս․ Ա․ Բերսի հիշողությունների, գրողի աներոջ<ref>{{Книга|автор=С. А. Берс|заглавие=Воспоминания о гр. Л. Н. Толстом|ответственный=|издание=|место=Смоленск|издательство=|год=1894|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։
{{քաղվածք|Խաղաղ չեչեն Սադոն, ում հետ Լ․Ն․ գնում էր, նրա ընկերն էր։ Դրանից քիչ առաջ նրանք փոխվեցին ձիերով։ Սադոն գնեց երիտասարդ ձի։Փորձելով նրան,նա տրամադրեց նրան իր ընկերոջը, իսկ նա տեղափոխվեց նրա շորորաքայլ ձիու վրա,որը ինչպես հայտնի է չէր կարող ոստոստել։ Այդ պահին նրանց հասան չեչենները։ Լ․Ն․,ունենալով հնարավորություն փախչել իր ընկերոջ արագավազ ձիյով,նրան չլքեց։ Սադոն,ինչպես բոլոր լեռնաբնակները,ոչ մի անգամ չէր բաժանվում հրացանից,բայց այդ պահին դժբախտաբար հրացանը լիցքավորված չէր։ Այնուամենայնիվ նա նշան բռնեց հրացանով հետապնդողներին,վախեցնելով,բղավումէր նրանց վրա։Դուրս գալով հետապնդողների գործողություններից,նրանք մտադրված էին գերի վերցնել երկուսին էլ,հատկապես Սադոին վրեժի նպատակով,դրա համար չէին
Տոլստոյի դուստրը պատմում է այդ մասին հետևյալ կերպ<ref name=":02">{{Книга|автор=Толстая А. Л|заглавие=Отец. Жизнь Льва Толстого|ссылка=https://books.google.ru/books?id=aRAwDwAAQBAJ&pg=PA2&dq=%D0%9E%D1%82%D0%B5%D1%86.+%D0%96%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C+%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%B0+%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiwiNmokIraAhVMBSwKHc-NCNAQ6AEILDAB|ответственный=|издание=|место=М. - Берлин|издательство=Directmedia|год=2016|страницы=|страниц=892|isbn=9785447579647|isbn2=}}</ref>:
{{քաղվածք|Толстой с другом своим Садо провожал обоз в крепость Грозную. Обоз шел медленно, останавливался, Толстому было скучно. Он и еще четверо верховых, сопровождавших обоз, решили его обогнать и уехать вперёд. Дорога шла [[ущелье]]м, горцы ежеминутно могли напасть сверху, с горы, или неожиданно из-за утесов и уступов скал. Трое поехали по низу ущелья, а двое — Толстой и Садо — по верху хребта. Не успели они выехать на гребень горы, как увидали несущихся навстречу им чеченцев. Толстой крикнул товарищам об опасности, а сам, вместе с Садо, во весь дух помчался вперед к крепости. К счастью, чеченцы не стреляли, они хотели взять Садо в плен живым. Лошади были резвые, и им удалось ускакать. Пострадал молодой офицер, убитая под ним лошадь придавила его и он никак не мог из-под нее высвободиться. Скакавшие мимо чеченцы до полусмерти изрубили его шашками, и, когда русские подобрали его, уже было поздно, он умер в страшных мучениях|}}
Տոլստոյը իր ընկեր Սադոյի հետ ճանապարհում էր գումակ Գրոզնիի բերդ։ Գումակը շարժվում էր դանդաղ, կանգնում էր, Տոլստոյը ձանձրանում էր։ Նա և ևս չորս ձիավորներ,ովքեր ուղեքցում են գումակը, որոշեցին նրանցից առաջ անցնել և գնալ առաջ։ Ճանապարհն անցնում էր քարանձավով,լեռնաբնակները ամեն րոպե կարող էին հարձակվել վերեվից,սարից, կամ ժայռի հետևից։ Երեքը գնացին քարանձավի ներքևի մասով,իսկ երկուսը՝ Տոլստոյը և Սադոն,լեռնաշղթյի վերեվի մասով։ Չհասցրեցին նրանք դուրս գալ լեռների կատարին,տեսան դեպի իրենց կողմ սլացող չեչեններին։ Տոլստոյը զգուչացրեց ընկերներին վտանգի մասին,իսկ ինքը Սադոյի հետ ամբողջ թափով սլացան առաջ դեպի բերդը։ Բարեբաղտաբար,չեչենները չէին կրակում, նրանք ուզում էին Սադոին վերցնել գերի կենդանի։ Ձիերը արագավազ էին և նրանց հաջողվեց փախչել։ Վնասվեց երիտասարդ սպայը,սպանված իր ձին նրան----- և նա ոչ մի կերպ չէր կարող ազատվել ---։ Սլացող դեպի սպան չեչենները, նրան սուրերով սրախողխոր արեցին, իսկ երբ ռուսները նրան վերցրին, արդեն ուշ էր,նա մահացավ տանջանքների մեջ։
«Այբբենարանի» կազմելու ժամանակ Տոլստոյը գրել է պատմվածք Կովկասի գերու մասին։ Ուղարկելով պատմվածքը Ն․ Ն․ Ստրախովին 1872 թվականի մարտին Տոլստոյը նշել է<ref>{{Cite web|url=http://www.rvb.ru/tolstoy/01text/vol_17_18/vol_18/0597.htm|title=Л.Н. Толстой. Письма. 237. Н. Н. Страхову. 1872 г. Марта 22, 25. Москва.|publisher=www.rvb.ru|accessdate=2018-03-26|author=Толстой Л.Н.|lang=ru}}</ref>:
{{քաղվածք|Все время и силы мои заняты «Азбукой». Для «Зари» я написал совсем новую статью в «Азбуку» — «Кавказский пленник» и пришлю не позже как через неделю... Пожалуйста, напишите, что вы думаете об этой статье. Это образец тех приёмов и языка, которым я пишу и буду писать для больших|}}
Ամբողչ իմ ժամանակը և ուժերը զբաղված են «Այբբենարանով»։ «Զարյա» ամսագրի համար ես գրել եմ նոր հոդված ------------՝ «Կովկասի գերին» և կուղարկ եմ մի շաբաթից ոչ ուշ։․․․․․․Խնդրում եմ գրեք ինչ էք մտածում այդ հոդվածի մասին։ Դա օրինակ է այն ոճաձևի և լեզվի, որով ես գրում եմ և պիտի գրեմ մեծերի համար։
«Կովկասի գերի» պատմվածքը տպագրվել է «Զարյա» ամսագրում (1872, № 2)։ Նա տեղ է գտել «Ընթերցանության համար չորրորդ ռուսսական գրքում», որը լույս է տեսել 1872 թվականի նոյեմբերի 1-ին<ref>{{Cite web|url=http://ru.wikisource.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D1%87%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_II_(%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9)#%D0%9A%D0%90%D0%92%D0%9A%D0%90%D0%97%D0%A1%D0%9A%D0%98%D0%99_%D0%9F%D0%9B%D0%95%D0%9D%D0%9D%D0%98%D0%9A_(%D0%91%D1%8B%D0%BB%D1%8C)|title=Четвёртая русская книга для чтения II (Лев Толстой) — Викитека|publisher=ru.wikisource.org|accessdate=2018-03-26|lang=ru}}</ref>։
Տող 21 ⟶ 24՝
{{քաղվածք|…свои художественные произведения я причисляю к области дурного искусства, за исключением рассказа «[[Бог правду видит, да не скоро скажет|Бог правду видит]]», желающего принадлежать к первому роду, и «Кавказского пленника», принадлежащего ко второму|}}
Ընդ որում «երկրորդ տեսակը» լավ արվեստի, նրա կողմից դիտարկվում է որպես «արվեստ, որը ներկայացնում է տարբեր առօրեական զգացմունքներ, որոնք հասանելի են բոլոր մարդկանց՝ համաշխարհային արվեստ»։
Մեկնաբանելով տվյալ տրակտատը, փիլիսոփա Լև Շեստովը նկատում է, որ «․․․ նա իրականում հիանալի հասկանում է, որ ոչ մի անգամ նրա «Կովկասի գերին» կամ «Աստված ճիշտը գիտի, բայց շուտ չի ասի» (միայն նրա երկու պատմվածքն է, որ նա համարում է լավ արվեստ)», չեն ունենա կարդացողի համար այն նշանակությունը, որն ունեն նրա մեծածավալ վեպերը, նույնիսկ «Իվան Իլիչի մահը»<ref>{{Книга|заглавие=Добро в учении гр. Толстого и Ницше|ссылка=https://books.google.ru/books?id=WVkKq1rZv_EC|издательство=DirectMEDIA|страниц=225|isbn=9785948654119}}</ref>։
== Սյուժե ==
Գործողությոնը տեղի է ունենում Կովկասյան պատերազմի ժամանակ։ Կովկասում ծառայում է սպա Ժիլինը։ Նրա մայրը նամակ է ուղարկում, որում խնդրում է այցելել նրան և Ժիլինը դուրս է գալիս
== Արձագանք ==
Տող 33 ⟶ 36՝
{{քաղվածք|«Кавказский пленник» написан совершенно особым, новым языком. Простота изложения поставлена в нем на первом плане. Нет ни одного лишнего слова, ни одной стилистической прикрасы... Невольно изумляешься этой невероятной, небывалой сдержанности, этому аскетически строгому исполнению взятой на себя задачи рассказать народу интересные для него события «не мудрствуя лукаво». Это подвиг, который, пожалуй, окажется не под силу ни одному из прочих корифеев нашей современной литературы. Художественная простота рассказа в «Кавказском пленнике» доведена до апогея. Дальше идти некуда, и перед этой величественной простотой совершенно исчезают и стушёвываются самые талантливые попытки в том же роде западных писателей.}}
Կովկասի գերին գրվել է ամբողջովին հատուկ և նոր լեզվով։Պատմվածքում առաջի տեղումդրված է շարադրանքի պարզությունը։ Չկա ոչ մի ավելորդ բառ, ոչ մի ոճաբանական թերություն։ Ակամայից հիանում ես այդ անհավատալի զսպվածությանը։ Դա սխրագործություն է,որը, հավանաբարր,հասանելի չէ մեր ոչ մի ականավոր գործիչնեի ժամանակակիցգրականության։ Պատմվածքի գեղարվեստական պարզությունը հասցրած է գագաթնակետի։
* [[Վիկտոր Շկլովսկի]]<ref>Виктор Шкловский. Лев Толстой ([[ЖЗЛ|«ЖЗЛ»]])</ref>:
| |||