«Դմիտրի Մենդելեև»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 129.
Մենդելեևի աշխատանքի առաջին մասում, նրա կողմից օրիգինալ միտք է արտահայտված գազանման մարմինների ծավալի և զանգվածի մոլեկուլային կապի մասին։ Գիտնականը գազի [[Մոլեկուլային զանգված|մոլեկուլային զանգված]]ի հաշվման բանաձև է դուրս բերել, այսինքն առաջին անգամ տրվել է [[Ավոգադրոյի օրենք|Ավոգադրո-Ժերարի]] օրենքի ձևակերպումը։ Հետագայում ռուս ֆիզիկոքիմիկ [[Եվգենի Վլադիսլավովիչ Բիրոն|Եվգենի Վլադիսլավովիչ Բիրոնը]] կգրի՝
{{քաղվածք|Ինչքանով ինձ է հայտնի, Դ․ Մենդելեևը առաջինն է սկսել համարել, որ հնարավորն էարդեն խոսել Ավոգադրոյի օրենքի մասին, քանի որ այն հիպոթեզը, որի տեսքով սկզբից ձևակերպված է եղել օրենքը, ստուգվել է փորձարարական ճանապարհով․․․|}}<ref>''Бирон Е. В.'' Учение о газах и жидкостях. Пг., 1923.</ref>
Հենվելով, «Տեսակարար ծավալներ և սիլիկահողերի բաղադրություն» բաժնում հսկայական<ref name="bibl1"/> փաստացի նյութի վրա, Դ․ Մենդելեևը գալիս է համընդհանուր հանրագումարի։ Ի տարբերություն ([[Գերման Կոպ|Գերման Կոպի]], Ի․ Շրեդերի և այլոց) շատ հետազոտողների չեմ հավակնում, միացությունների ծավալների մեխանիկական բացատրությանը՝ որպես նրանց բաղադրիչների առանձին տարրերի ծավալների գումարի, բայց հարգելով այդ գիտնականների կողմից ստացված արդյունքները, Մենդելեևը որոնում է ծավալների ոչ ձևական քանակական օրինաչափություններ, ձգտելով կապ հաստատել [[Ծավալ|ծավալների]] քանակական հարաբերակցության և նյութի որակական բնութագրիչների միջև։ Այսպիսով գալիս է այն եզրակացության, որ բյուրեղային ձևի նման ծավալը, հանդիսանում է տարրերի ու նրանցով կազմված միացությունների նմանության և տարբերության սհմանագիծը, քայլ անելով պարբերական համակարգի ձևավորման ուղղությամբ, միևնույն ժամանակվ ուղղակի ձևով մատնանշելով, որ ծավալների ուսումնասիրությունը «կարող է օգտակար լինել հանքանյութերի և օրգանական մարմինների բնական դասակարգման համար»։
Առավել մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում «Սիլիկահողերի բաղադրության մասին» բաժինը։ Մենդելեևը բացարձակ խորությամբ և հանգամանորեն առաջին անգամ սիլիկատների՝ որպես միացություններ, տեսակետ է հայտնել, որպես [[Օքսիդ|օքսիդային]] համակարգերի հալույթներ։ Գիտնականի կողմից կապ է հաստատվել (MeO)<sub>x</sub>(SiO)<sub>x</sub> տիպի սիլիկատային միացությունների և այլ տիպի «անորոշ» միացությունների միջև, մասնավորապես, լուծույթների, որը ճշգրտորեն արտահայտվել է ապակենման վիճակ բացատությամբ<ref name="let"/>։
Հենց [[ապակեգործություն|ապակեգործության]] պրոցեսների ուսումնասիրմամբ էլ սկսվել է գիտության մեջ Մենդելեևի ուղին։ Հնարավոր է, որ հենց այս փաստն է կարևոր դեր կատարել նրա ընտրության մեջ, համենայն դեպս, տվյալ թեման, որը անմիջականորեն կապված է [[Սիլիկատներ|սիլիկատների]] քիմիայի հետ, օրինաչափորեն առնչվում է նրա ուրիշ որոնումներին<ref name="sil"/>։