«Հին Եգիպտոս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
չNo edit summary
Տող 177.
[[Պատկեր:Heiroglyphs.jpg|մինի|Հիեոգլիֆ դրված պատվանդանի վրա [[Մանչեսթրի թանգարան|Մանչեսթրի թանգարանում]]]]
[[Պատկեր:Rosetta_Stone_BW.jpeg|մինի|[[Ռոզետայի քար|Ռոզեթյան քարը]] ( մոտ մ.թ.ա. 196&nbsp;թ.). թույլ են տվել լեզվաբաններին սկսել հիեոգլիֆի վերծանման գործընթացը<ref>Allen (2000) p. 13</ref>:]]
Հիերոգլիֆային գրային համակարգը թվագրվում է մ.թ.ա. 3000 թվականին և բաղկացած է հարյուրավոր խորհրդանիշներից: Հիերոգլիֆը կարող է արտահայտել մեկ բառ, մեկ հնչյուն կամ որոշող բառ և նույն խորհրդանիշը կարող էր ծառայել տարբեր նպատակներով և տարբեր համատեքստերում: Հիեոգլիֆները օգտագործում էին քարե հուշարձանների և գերեզմանների վրա, որն կարող էր լինել արվեստի ավելի աանհատատական ոճ: Ամենօրյա գրավոր աշխատանքներ կատարելիս դպիրները օգտագործում էին գրային համակրգիհամակարգի ձեռագիր տարբերակը, որը կոչվում էր [[հիերատիկ գիր]] և այն ավելի արագ էր և հեշտ: Չնայած հիեոգլիֆները հնարավոր էր կարդալ կամ հորիզոնական կամ սյունակներով (ուղղակի աջից ձախ գրված), սակայն հեերատիկ գիրը միշտ գրվել է հորիզոնական ձևով և կարդացվել է աջից ձախ: Դեմոտական նոր գրային համակարգը դարձավ գերակշռող գրային համակարգում և հենց այս տեսակ գրային համակարգն էր Ռոզեթյան քարի վրա, որն ուղեկցվում էր հունական տեքստով<ref>Loprieno (1995a) pp. 10–26</ref>:
 
Մեր թվարկության առաջին դարի ընթացքում, ղպտիական այբուբենը սկսվեց գտագործվել դեմոտական գրային համակարգի հետ միասին: Ղպտիերենը հունական այբուբենի փոփոխված տարբերակն էր գումարած դեմոտական գրային համակարգի որոշ նշաններով<ref>Allen (2000) p. 7</ref>: Չնայած որ հիեոգլաֆիկ գիրը օգտագործվեց մինչև չորրորդ դարը և մինչև դարի ավարտ շատ քիչ քրմեր կային, որ կարողանում էին կարդալ հիեոգլիֆային գիրը: Քանի որ ավանդական կրոնական հավատալիքները դադարեցին գոյություն ունենալուց գիտելիքի և գրագիտության գաղափարախուսությունը հիմնակում կորցրեց իր նշանակությունը: Բյուզանդիան դրանք վերծանելու փորձեր էր կատարում<ref>Loprieno (2004) p. 166</ref> և Եգիպտոսի իսլամական ժամանակաշրջանում նաև փորձեր արվեցին<ref>El-Daly (2005) p. 164</ref>, բայց միայն 1820 թվականին՝ Ռոզեթյան քարի հայտնաբերումից հետո և [[Թոմաս Յունգ|Թովմաս Յունգի]] տարիների հետազոըտություններից հետո և [[Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն|Ժան Ֆրանսուա Շամպոլիոնին]] հաջողվեց վերծանել եգիպտական հիեոգլիֆային գիրը<ref>Allen (2000) p. 8</ref>: