«Հունաստան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
Տող 50.
{{see also|Հռոմեական կայսրություն}}
[[Պատկեր:NAMA Machine d'Anticythère 1.jpg|մինի|աջից|200px|[[Անտիկիթերայի սարք]]]]
Ալեքսանդրի մահվանը հաջորդած [[Դիադոխերի պատերազմներ|խառնաշփոթ ժամանակաշրջանից]] հետո՝ մ.թ.ա. 276 թվականին, Մակեդոնիայի և հունական քաղաք-պետությունների վերահսկողությունն անցավ [[Անտիգոնոսյան տոհմ]]ին, որի հիմնադիրը Ալեքսանդրի զորավար [[Անտիգոնոս Ա Միակնանի]]ն էր<ref>{{cite book | last = Ջ. Սփիելվոգել | first = Ջեքսոն | title = Արևմտյան քաղաքակրթություններ. Հատոր I | publisher = Թոմսոն Ուադսվորթ | year = 2005 | pages = 89–90 | url = https://books.google.am/books?id=xcNIBlwrjMsC&pg=PA89&dq=Antigonid+dynasty#PPA90,M1 | isbn = 0-534-64603-4}}</ref>: Հետագայում, մոտ մ.թ.ա. 200 թվականից սկսած, [[Հին Հռոմ|Հռոմը]] սկսեց ավելի ու ավելի ակտիվորեն միջամտել հունական գործերին և ներքաշվեց [[Մակեդոնյան պատերազմներ|մակեդոնացիների դեմ պատերազմների]] մեջ<ref name=Flower>{{cite book |title=Հռոմեական Հանրապետություն |last=Ֆլովեր |first=Հարիեթ (խմբ.) |coauthors= |year=2004 |isbn=0-521-00390-3 |page= |pages=248, 258}}</ref>: [[Պիդնայի ճակատամարտ]]ում (մ.թ.ա. 168) մակեդոնացիների պարտությունը հանգեցրեց [[Անտիգոնոսյան տոհմ]]ի թուլացմանը<ref>''Բրիտանիկա'', ''Անտիգոնոսյան տոհմ'', 2008, Օ. Ե.</ref> և, ի վերջո, Մակեդոնիայի միացմանը [[Հին Հռոմ|Հռոմին]] (մ.թ.ա. 146) որպես նահանգ։ Մնացյալ Հունաստանը դարձավ Հռոմի պրոտեկտորատ<ref name=Flower/><ref name=Ward>{{cite book |title=Հռոմեական ժաղովրդիժողովրդի պատմություն |last=Ուարդ |first=Ալեն Մասոն |coauthors= |year=2003 |isbn=978-0-13-038480-5 |page=276 }}</ref>: Հունաստանի լիակատար անեքսիայի պրոցեսն ավարտվեց մ.թ.ա. 27 թվականին, երբ Հռոմի կայսր [[Օկտավիանոս Օգոստոս|Օգոստոսը]] որպես նահանգ Հռոմին միացրեց հելլենիստական վերջին պետությունը՝ Պտղոմեոսյան Եգիպտոսը<ref name=Ward/>: Չնայած իրենց ռազմական հզորությանը, հռոմյացիներըհռոմեացիները հիացած էին հունական գիտության և մշակույթի ձեռքբերումներով և ակտիվորեն յուրացնում էին դրանք, ինչը զգալիորեն նպաստեց Հռոմի հետագա զարգացմանն ու հզորացմանը։ [[Հորացիուս]]ն այդ առումով ասել է. ''Graecia capta ferum victorem cepit'' ("Գերված Հունաստանը գերել է իր նվաճողեներիննվաճողներին")։<ref>{{cite book |title=Հին Հռոմ. Պատմության ներածություն |last=Զոչ |first=Փաուլ |coauthors= |year=2000 |isbn=978-0-8061-3287-7 |page=136 |pages= |url=https://books.google.am/books?id=95bu0O3LLlsC&pg=PA136&dq=Graecia+capta+ferum+victorem+cepit&hl=en&sa=X&ei=VUudT7z-NsH80QWt4tmVDw&ved=0CEAQ6AEwAg#v=onepage&q=Graecia%20capta%20ferum%20victorem%20cepit&f=false |accessdate=29 Ապրիլ 2012}}</ref>: Հունական գիտությունն ու տեխնիկան իր ցարգացման գագաթնակետին հասավ հենց այս ժամանակաշրջանում<ref>Cynthia Kosso, Anne Scott. ''The Nature and Function of Water, Baths, Bathing, and Hygiene from Antiquity Through the Renaissance'' BRILL, 2009 - 538 pages, p. 51 [https://books.google.am/books?id=UTkXFLfmLTkC&pg=PA51&dq=hellenistic+mathematics+science+technology&hl=en&sa=X&ei=BxapUKriD-yM0wWvy4G4BQ&redir_esc=y#v=onepage&q=hellenistic%20mathematics%20science%20technology&f=false]</ref>:
 
Հելլենիստական Արևելքի հունախոս համայնքները մ.թ. 1 - 3-րդ դարերում կարևորագույն դեր խաղացին քրիստոնեության տարածման գործում<ref>{{cite book |title=Վաղեմի քրիստոնեության պատկերը |last=Ֆերգյուսոն |first=Եվերեթ |coauthors= |year=2003 |isbn=978-0-8028-2221-5 |pages=617–618}}</ref>: Առաջին քրիստոնյա առաջնորդներն ու գրագիրները (նշանավորներից է [[Պողոս առաքյալ]]ը), որպես կանոն, հունարեն էին խոսում<ref>{{cite book |title=Հին Հռոմ |last=Դանսթոն |first=Ուիլյամ |coauthors= |year=2011 |isbn=978-0-7425-6834-1 |page=500 |pages= |url=https://books.google.am/books?id=xkOhwFzz1AkC&pg=PA500&dq=early+christian+leaders+speak+greek&hl=en&sa=X&ei=rFydT6f-OYiQ0AWjhtDlDg&ved=0CFMQ6AEwAw#v=onepage&q=early%20christian%20leaders%20speak%20greek&f=false |accessdate=29 Ապրիլ 2012}}</ref>, չնայած այն բանին, որ նրանցից և ոչ մեկհույն չէր։ Եվ այնուամենայնիվ, Հունաստանը վաղ քրիստոնյական ազդեցիկ կենտրոններից մեկչհանդիսացավ, քանի որ գիտական բարձր մակարդակի հասած հույների մեջ դժվար էր հավատք սերմանել մի ուսմունքի նկատմամբ, որը կարելի էր դիտարկել որպես մի փիլիսոփայական ուղղության վերաձևություն։ Եվ զարմանալի չէ, որ մինչև 4-րդ դարը Հունաստանում պահպանվում էր հեթանոսական հավատքը<ref>{{cite book |title=Վաղ քրիստոնեության մշակույթը և ճարտարապետությունը |last=Միլբուրն |first=Ռոբերտ |coauthors= |year=1992 |isbn= |page=158 |pages= |url=https://books.google.am/books?id=OcRTwsDq_Z4C&pg=PA158&dq=early+christianity+greece&hl=en&sa=X&ei=-1CdT5P_Dor68QPnnbzbDg&ved=0CG4Q6AEwCQ#v=onepage&q=early%20christianity%20greece&f=false |accessdate=29 Ապրիլ 2012}}</ref>, իսկ որոշ վայրերում՝ ինչպիսիք են օրինակ հարավ արևելյան Պելոպոննեսը, հեթանոսությունը պահպանվեց մինչև 10-րդ դարը<ref>{{cite book |title=Հելենական տաճարները և քրիստոնեական եկեղեցիները. Հունական կրոնական մշակույթի համառոտ պատմություն հին դարերից մինչև մեր օրերը |last=Մարկիդես |first=Նիկոլաս |year=2009 |publisher=NYU Press |isbn=978-0-8147-9568-2 |page=206 |pages=345 |url=https://books.google.am/books?id=kKOY5NsekfkC&pg=PA17&dq=hellenic+polytheism&hl=en&sa=X&ei=tQaeT4PAD8msjALr_rCTAQ&ved=0CEYQ6AEwAw#v=snippet&q=10th%20century&f=false |accessdate=29 Ապրիլ 2012}}</ref>: