«Սախալին»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ +{{անաղբյուր}} |
No edit summary |
||
Տող 4.
Ամենամեծ քաղաքը Յուժնո-Սախալինսկն է։
== Կլիմա ==
Սախալինի մթնոլորտի միջին ջերմաստիճանը միջին մուսսոնային է՝ (հունվարի միջին ջերմաստիճանը` հյուսիսից հարավ -6 ° С - 24 ° С, օգոստոսին՝ -19 ° C- ից + 10 ° C), ծովային երկարատև ու ձնառատ ձմեռներով և միջին ջերմությամբ ամռաներով:
Կղզու հյուսիսում միջին տարեկան ջերմաստիճանը (բազմամյա տվյալների համաձայն) կազմում է -1.5 ° C, իսկ հարավ-արևելքում՝ մինչև + 5.0 ° C:
''' XXI դարի տեղումն երի և օդի ջերմաստիճանի տվյալներ''' (''միջին ջերմաստիճաներ և բացարձակ ծայրահեղություն. III.2001-IX.2011; միջին ցերեկային ժամերի ջերմաստիճան և տեղումների քանակը: IV.2005-IX.2011''):
{| class="wikitable" style="font-size:90%;width:100%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;"
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Պարամետր / Ամիս
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | I
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | II
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | III
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | IV
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | V
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | VI
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | VII
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | VIII
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | IX
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | X
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | XI
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | XII
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Год
|-
! style="background: #80FFFF; color:#000000;" | Օդի մաքսիմալ ջերմաստիճան, ºС
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 4,3
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 4,1
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 9,5
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 23,0
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 25,0
! style="background: #FF8000; color:#000000;" | 30,8
! style="background: #FF8000; color:#000000;" | 30,6
! style="background: #FF8000; color:#000000;" | 32,2
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 28,7
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 22,8
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 17,5
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 7,4
! style="background: #FF8000; color:#000000;" | 32,2
|-
! style="background: #80FFFF; color:#000000;" | Օրվա մաքսիմում ջերմաստիճան, ºС
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −5,7
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −5,5
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 0,4
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 6,2
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 12,1
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 18,3
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 21,1
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 23,6
! style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 20,0
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 12,7
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 3,7
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −3,1
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 8,8
|-
! style="background: #80FFFF; color:#000000;" | Օդի միջին ջերմաստիճան, ºС
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −11,2
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −10,9
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −4,9
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 1,7
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 7,2
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 12,4
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 16,5
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 17,6
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 13,6
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 6,6
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −0,8
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −8,6
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 3,3
|-
! style="background: #80FFFF; color:#000000;" | Ցերեկային մինիմում ջերմաստիճան, ºС
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −15,7
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −16,6
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −9,6
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −2,7
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 2,1
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 8,3
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 12,2
! style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 15,0
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 9,1
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 1,8
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −4,6
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −11,7
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | −1,0
|-
! style="background: #80FFFF; color:#000000;" | Օդի մինիմալ ջերմաստիճան, ºС
! style="background: #99CCCC; color:#000000;" | −29,5
! style="background: #99AACC; color:#000000;" | −30,5
! style="background: #99CCCC; color:#000000;" | −25,0
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −14,5
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −4,7
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −0,8
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 3,0
! style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 4,2
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −2,1
! style="background: #99FFCC; color:#000000;" | −8,0
! style="background: #99EECC; color:#000000;" | −16,5
! style="background: #99CCCC; color:#000000;" | −26,0
! style="background: #99AACC; color:#000000;" | −30,5
|-
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | Տեղումների քանակ, մմ
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 60
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 61
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 53
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 61
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 70
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 76
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 90
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 101
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 99
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 90
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 81
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 81
! style="background: #FFCC99; color:#000060;" | 938
|-
|}
===Ներքին ջրեր===
{{Հիմնական հոդվածը|Սախալինի տարածաշրջանի գետերը}}
'''Սախալինի ամենամեծ գետերը''':
{| class="wikitable sortable"
!Գետ
!Վարչական շրջան
!Ուր է հոսում
!Երկարություն, կմ
!Լողավազանի տարածք, կմ²
!Ջրի սպառումը, մ³/մ
|-
![[Պորոնայ (գետ)|Պորոնայ]]
|[[Տիմովսկի]], [[Սմիռնիխովսկի]], [[Պորոնայսկի]]
|[[Համբերության ծոց]] [[Օղոտի ծով]]ում
!350
!7990
!120<ref name="Поронай ">{{Из БСЭ|заглавие=Поронай}}</ref>
|-
![[Տիմ]]
|[[Տիմովսկի]], [[Նոգլիսկի]]ում
|[[Նիյի ծոց]] [[Օղօտի ծով]]ում
!330
!7850
!89<ref name="Тымь">{{ԲՍԷ}}</ref>
|-
![[Նայբա (գետ)|Նայբա]]
|[[Դոլինսկի]]
|[[Օխոտի ծով]]
!119
!1660
!
|-
![[Լյուտոգա]]
|[[Խոլմսկի]], [[Անիվսկի]]
|[[Անիվի ծոց]] [[Օխոտի ծով]]
!130
!1530
!
|-
![[Վալ]]
|[[Նոգալսկի]]
|[[Չայվո ծոց]] [[Օղօտի ծով]]
!112
!1440
!
|-
![[Այինսկայա]]
|[[Տոմարինսկ]]
|[[Այինսկո լիճ]]
!79
!1330
!
|-
![[Նիշ (գետ)]]
|[[Նոգալսկի]]
|[[Տիմ (գետ)]] (ձախ վտակ)
!116
!1260
!
|-
![[Ուգլեգորկա (գետ)]] (Էսուտորու)
|[[Ուգլեգորսկի]]
|[[Ճապոնական ծով]] ([[Թաթարական նեղուց]])
!102
!1250
!
|-
![[Լանգերի]] (Լանգերի)
|[[Օխինսկի]]
|[[Ամուրի գետաբերան]] [[Օխոտի ծով]]
!130
!1190
!
|-
![[Բոլշայա]]
|[[Օխինսկի]]
|[[Սախալինի ծոց]] [[Օխոտի ծով]]
!97
!1160
!
|-
![[Ռուկուտամա]] (Վիտնիցա)
|[[Պորոնայ]]
|[[Լիճ Նեվսկոյե]]
!120
!1100
!
|-
![[Օլանյա (գետ)]]
|[[Պորոնայսկ]]
|[[Տերպենիյա (ծոց)]] [[Օխոտի ծով]]
!85
!1080
!
|-
![[Լեսոգորկա գետ)]] (տայմիր)
|[[Ուգլեգորսկի]]
|[[Ճապոնական ծով]] ([[Թաթարական ծոց]])
!72
!1020
!
|-
![[Նաբիլ]]
|[[Նոգլիսկի]]
|[[Նաբիլի ծոց]] [[Օղոտի ծով]]
!101
!1010
!
|-
![[Մալայա Տիմ (գետ)]]
|[[Տիմսկի]]
|[[Տիմ (գետ)]] (ձախ վտակ)
!66
!917
!
|-
![[Լեոնիդովկա (գետ)]]
|[[Պորոնայ]]
|[[Պորոնայ (գետ)]] (աջ վտակ)
!95
!850
!
|-
![[Սուսույա (գետ)]]
|[[Հարավ-Սախալինսկ]], [[Անիվսկի]]
|[[Анива (залив)|залив Анива]] [[Охотское море|Охотского моря]]
!83
!823
!
|}
Սախալինում հաշվում է շուրջ 16 120 լիճ, 1000կմ² ընդհանուր մակերեսով: Նրանք աղ չեն պարունակում: Ամենամեծ լճերն են՝ Նևա լիճը-178 կմ² մակերեսով և Տունայչան՝ 174 կմ² մակերեսով<ref name="вос">{{книга|автор=В. С. Лабай, И. А. Атаманова, Д. С. Заварзин, И. В. Мотылькова, О. Н. Мухаметова, В. Д. Никитин|заглавие=Водоёмы острова Сахалин: от лагун к озерам|ссылка=http://sakhalinmuseum.ru/ufile/66_14_10_2015_19_17_44_vodoemi_ostrova_compressed.pdf|ответственный=Г. В. Матюшков|издание=Государственное бюджетное учреждение культуры «Сахалинский областной краеведческий музей»|место=Южно-Сахалинск|издательство=Сахалинская областная типография|год=2014|страницы=8,10,13|страниц=208|isbn=978-5-900334-71-4|тираж=500}}</ref>:
{{ՎՊԵ|Sakhalin}}
| |||