«Ֆրենկ Լլոյդ Ռայթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 15.
| ազդել է =
}}
'''ՖրանկՖրeնկ Լլոյդ Ռայթ''' (Frank Lloyd Wright, [[հունիսի 8]], [[1867]] - [[ապրիլի 9]], [[1959]]), ամերիկացի ճարտարապետ-նորարար, որը մեծ ազդեցություն է գործել 20-րդ դարի սկզբումառաջին կեսի արևմտյան ճարտարապետության զարգացման վրա։ «Օրգանական ճարտարապետությանճարտարապետություն» ուղղության ականավոր ստեղծողներից մեկըմեկն էր և բաց պլանի ջատագով։
 
Երկու տարի սովորել է Վիսքոնսինի համալսարանի ինժեներական կոլեջում։քոլեջում (Վիսկոնսինի համալսարաը 1956 թվականին Ռայթին շնորհել է պատվավոր դոկտորի կոչում, թեև նա համալսարանը չի ավարտել)։ Աշխատել սկսել է [[Չիկագո]]յում ճարտարապետներ Ջ․ Լ․ Սիլսբիի ([[1887 թվական]]ից), ապա՝ Լ․ Սալլիվենի ([[1888 թվական]]ից) մոտ։ Վերջինիս, ինչպես և [[Չիկագո]]յի դպրոցի գաղափարները՝ ձևի և ֆունկցիայի միասնության մասին, կարևորխոր ազդեցություն են ունեցելգործել նրա վրա և ուղեկցել են ստեղծագործական ողջ կյանքում։ Սակայն Ֆրանկ Լլոյդ Ռայթի առաջին իսկ գործերում (ՉառնլիիՉառլիի տունը [[Չիկագո]]յում, [[1891]]) առկա է այդ գաղափարների ռոմանտիկ մեկնաբանությունը, որն ավելի ակնառու է դարձել [[1893 թվական]]ից, երբ (սկսել է աշխատել ինքնուրույն), և, հատկապես, [[1900 թվական]]ից հետո՝ «պրերիաների տներ» շարքի կառույցներում։ Ուշագրավ են Ուիլիտսի տունը [[Հայլենդս շրջան (Ֆլորիդա)|Հայլենդ]] զբոսայգում ([[Իլինոյս]], [[1902]]) և Ռոբիի տունը ([[1909]]) [[Չիկագո]]յում, որոնցում Ֆրանկ Լլոյդ Ռայթ, ճապոնական ճարտարապետության ազդեցությամբ առաջին անգամ իրագործել է «հոսող» ներքին տարածությունների միասնական համակարգի գաղափարը։
 
Ռայթը ամենաբեղմնավոր ճարտարապետներից է. ավելի քան յոթանասուն տարի ձգված իր ստեղծագործական կյանքի ընթացքում հասցրել է նախագծել հազարից ավելի կառույցներ, որոնցից 532-ը ավարտի են հասցվել: Մասնագետների կարծիքով՝ «օրգանական ճարտարապետության» փիլիսոփայությունը լավագույնս մամնավորվել է 1935 թվականին Ռայթի նախագծով կառուցված «Տուն՝ ջրվեժի վրա» (Fallingwater) կառույցում, որն անվանվել է «բոլոր ժամանակների ամերիկյան ճարտարապետության լավագույն աշխատանքը»:<ref name="Brewster" />
Ֆրանկ Լլոյդ Ռայթը դերասանուհի [[Էնն Բաքսթեր]]ի մորական պապն է։
 
Նա եղել է ճարտարապետության մեջ հետագայում «պրերիայի դպրոց» անվանված շարժման առաջամարտիկը, մշակել է ու զարգացրել «ուսոնիական տան» հիմնադրույթները, ինչպես նաև իր ուրույն, եզակի հայեցակարգը՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում քաղաքների պլանավորման վերաբերյալ: Տներից բացի՝ Ռայթը նախագծել է ինքնատիպ այլ շինություններ ևս՝ թանգարաններ (դրանցից Գուգենհեյմի թանգարանի շենքը համարվում է ճարտարապետական գլուխգործոց), նորաոճ օֆիսներ, եկեղեցիներ, հյուրանոցներ, դպրոցներ, երկնաքերներ և այլն: Հաճախ նախագծել է նաև կառույցների ներքին ձևավորման տարրերը, ներառյալ կահույքն ու ձևավոր ապակին:
 
Այս ամենի հետ մեկտեղ Ֆրենկ Լլոյդ Ռայթը հեղինակել է քսան գիրք և բազմաթիվ հոդվածներ, եղել է մեծ ժողովրդականություն վայելող դասախոս, ով բազմամարդ լսարաններում դասախոսություններով հանդես է եկել և՛ ԱՄՆ-ում, և՛ Եվրոպայում:
 
1991 թվականին ճարտարապետների ամերիկյան ինստիտուտը նրան ճանաչել է «բոլոր ժամանակների ամերիկյան մեծագույն ճարտարապետ»:
Ուշագրավ են Ուիլիտսի տունը [[Հայլենդս շրջան (Ֆլորիդա)|Հայլենդ]] զբոսայգում ([[Իլինոյս]], [[1902]]) և Ռոբիի տունը ([[1909]]) [[Չիկագո]]յում, որոնցում Ֆրանկ Լլոյդ Ռայթը, ճապոնական ճարտարապետության ազդեցությամբ առաջին անգամ իրագործել է «հոսող» ներքին տարածությունների միասնական համակարգի գաղափարը։
 
ՖրանկՖրենկ Լլոյդ Ռայթը դերասանուհի, ամերիկյան կինոակադեմիայի հեղինակավոր «Օսկար» մրցանակի դափնեկիր [[Էնն Բաքսթեր]]ի մորական պապն է։
 
{{ՀՍՀ}}