«Արևադարձային տարի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
հայերեն պատկեր, +մանր֊մունր
Տող 1.
'''''Արևադարձային տարի''''', ժամանակահատված էժամանակահատվածը, որի ընթացքում Արեգակը[[արեգակ]]ն ավարտում է մեկ տարվա եղանակների փոփոխության շրջանը (հայտի է նաև որպես արեգակնային տարի)։ Օրինակ, մի գարնանային գիշերահավասարից[[գիշերահավասար]]ից մինչև հաջորդ գարնանային գիշերահավասարը։ Անտիկ ժամանակներից աստղագետները կատարելագործել են արևադարձային տարվա սահմանումը։
 
Արևադարձային տարի կոչվում է կոչվում այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում [[Արեգակ|Արեգակի]] միջին արևադարձային լայնությունը մեծանում է 360°-ով<ref name="Meeus">[http://adsabs.harvard.edu/abs/1992JBAA..102...40M Meeus, J., Savoie, D. The history of the tropical year ''Journal of the British Astronomical Association'', 102(1), 40—42.]{{ref-en}}</ref>։
[[Պատկեր:Solstice1-ruhy.png|thumb|300px|Ամառային արևադարձ։Օրվա տևողության փոփոխությունը սկսած հյուսիսային բևեռից]]
Արեգակնային համակարգում հաշվարկներ անելիս օգտագործում են 2 կարևոր հարթություն։հարթություն․
 
#[[Խավարածիր|Խավարածրի]] հարթությունը՝ Երկրի ուղեծրով սահմանափակված մակերեսը։
# Երկնային [[Հասարակած|հասարակածըհասարակած]]ը ընդգրկող մակերեսը։
 
Այս հարթությունները ունեն հատման գիծ։ Այդ գծի երկայնքով ուղղված, [[Երկիր|Երկրից]] դեպի [[Ձկներ (համաստեղություն)|Ձկներ]] համաստեղությունը ցույց տվող ուղղությունը գարնանային գիշերահավասարն է, որը նշանակվում է ♈ ([[Խոյ (համաստեղություն)|Խոյ]] համաստեղության խորհրդանիշն է, որտեղ գտնվել է գարնանային գիշերահավասարի կետը հեռավոր անցյալում)։ Հակառակ ուղղությամբուղղությամբ՝ դեպի [[Կույս (համաստեղություն)|Կույսի]] համաստեղություն ուղղված է աշնանային գիշերահավասարը և նշանակվում է ♎ ([[Կշեռք (համաստեղություն)|Կշեռքի]] համաստեղության խորհրդանիշն է, որտեղ գտնվել է [[Գիշերահավասար|գիշերահավասարը]] հեռավոր անցյալում)։
 
=== Արևադարձային տարվա տևողությունը գարնանային գիշերահավասարով արտահայտված ===
Արևադարձային տարվա տևողությունը կախված է [[Հաշվարկման համակարգ (ֆիզիկա)|հաշվարկման]] կետից։ Աստղագետները այդ մեթոդը բացահայտել են ոչ անմիջապես, սկզբում հաշվարկման կետ էին համարում գիշերահավասարներից մեկը, քանի որ այդ ժամանակահատվածում սխալանքը հնարավորինս քիչփոքր են։է։ Ժան Մեյոսն ու Սավոյն իրենց աշխատանքներում<ref name=Meeus/> ցույց են տալիս գարնանային գիշերահավասարների միջև հետևյալ ժամանակահատվածները։
{| class=wikitable
! !!Օրեր!!Ժամ!!Րոպ.!!Վրկ.
Տող 42.
 
=== Արևադարձային տարվա ընթացիկ միջին տևողության ===
Արևադարձային տարվա ընթացիկ միջին տևողության հաշվարկման բանաձևը՝
 
: <math>365{,}242\ 189\ 669\ 8 - 6{,}153\ 59 \cdot 10^{-6} \cdot T - 7{,}29 \cdot 10^{-10} \cdot T^2 + 2.64\cdot 10^{-10} \cdot T^3</math>
Տող 54.
[[Գրիգորյան օրացույց|Գրիգորյան]] օրացույցը, որն օգտագործվում է քաղաքացիական նպատակներով, միջազգային ստանդարտ է։ Այն ունի 400 տարի պարբերություն (146 097 օր)։ Ամեն մի պարբերության մեջ կրկնվում են բոլոր ամիսները, շաբաթներն ու օրերը։ Գրիգորյան օրացույցը իրենից ներկայացնեւմ է [[Հուլյան օրացույց|հուլյան]] օրացույցի բարելաված տարբերակը։
 
Միջին արեգակնային օրը մեծանում է 1,5 մվ-ով՝ 100 արևադարձային տարվա ընթացքում։ Այդ էֆեկտները առաջացնում են 3200 տարվա ընթացքում 1 օր օրացույցի տեղաշարժ։ [[Օրացույց|Օրացույցի]] շտկման համար առաջարկվող տարբերակները առայժմ հարմարավետ չեն<ref>Blackburn, B. & Holford-Strevens (2003, corrected reprint of 1999). ''The Oxford companion to the year''. Oxford University Press.</ref>։ Այդ խնդիրը գրիգորյան օրացույցը լուծում է այնքան լավ, որ մի օրվա տարբերությունն առաջանում է ոչ շուտ, քան 10000 տարվա ընթացքում<ref>S. Cassidy, [http://www.hermetic.ch/cal_stud/cassidy/err_trop.htm Error in statement of tropical year], 1996</ref><ref>[[Городецкий, Михаил Леонидович|М. Л. Городецкий]], К вопросу о точности григорианского календаря и лунного цикла // Историко-астрономические исследования, Вып. XXXV. —М.: Физматлит, 2010, C. 289—293.</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==