|
'''Ամիրյան փողոց''' ({{lang-hy|Ամիրյան փողոց}}) — փ կենտրոնում [[Երևան|Երևանի]]<nowiki/>համար: Անցնում է [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակից]] մինչև Սարյան փողոց. Երկարությունը փողոց կազմում է մոտ 900 մ<ref>Վ. Բելի, Ի. Բելայա-Բարսեղյան, Հայաստան. ճանապարհորդի հանրագիտարան, Երևան, ՀՍՀ գլխ. խմբ., 1990, 320 էջ (ռուսերեն), 107-րդ էջ (Երևանի կենտրոնի փողոցների երկարությունը)</ref>. Փողոց անունը հայ եւ ռուս հեղափոխական [[Արսեն Ամիրյան|Արսեն Ամիրյանի]] (1881-1918).
{{coord|40.1798|44.5094|display=title}}
{{Երևանի փողոց
| x=
| y=
| քարտեզ=
|համայնք1= Կենտրոն վարչական շրջան
|անուն=Ամիրյան փողոց
|սկիզբ=Հանրապետության հրապարակ
|ավարտ = Սարյան փողոց
|երկարություն= 900<ref>Վ. Բելի, Ի. Բելայա-Բարսեղյան, Հայաստան. ճանապարհորդի հանրագիտարան, Երևան, ՀՍՀ գլխ. խմբ., 1990, 320 էջ (ռուսերեն), 107-րդ էջ (Երևանի կենտրոնի փողոցների երկարությունը)</ref>
|լայնություն=
|անվանում= Արսեն Ամիրյան
|հիմնում=
|պատկեր = Պատկեր:Amiryan street winter2.jpg|230pt
| նկարագրություն=
}}
'''Ամիրյան փողոց''', փողոց [[Երևան]]ի [[Կենտրոն վարչական շրջան (Երևան)|Կենտրոն վարչական շրջանում]]։ Անվանվել է ի պատիվ հայ հեղափոխական, լրագրող, հրապարակախոս, Բաքվի 26 կոմիսարներից մեկի՝ [[Արսեն Ամիրյան]]ի։
== ՏվյալներՊատմություն ==
Մինչև Հոկտեմբերյան հեղափոխության վերնագիրն ''Назаровская փ''<ref name="armeniasputnik">[https://ru.armeniasputnik.am/armenia/20170408/6961736/zhivie-prizraki-starogo-yerevana-ulitsa-amiryana-28-6.html "Живые призраки старого Еревана": улица Амиряна 28/6] // Sputnik от 08.04.2017</ref>. Նա ակտիվորեն застраивалась XX դարի սկզբին. Այստեղ էր գտնվում կանանց վարժարանը և քաղաքային հիվանդանոցը: Խորհրդային տարիներին, քաղաքի վերակառուցման, փողոց էր застроена առավելապես տների 1950-ական թվականներին եւ ավելի ուշ ժամանակի<ref name="Жидченко">''Александр Жидченко''. [https://books.google.ru/books?id=cJlGDwAAQBAJ&pg=PT48&dq=улица+Еревана&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwi10ey9h4jcAhVyb5oKHUF5DYAQ6AEIJzAA#v=onepage&q=улица%20Еревана&f=false Улица Амирян] // Ереван – Гюмри. Армения. Два города в один weekend</ref>.
Սկսվում է [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակից]] և ձգվում մինչև [[Սարյան փողոց (Երևան)|Սարյան փողոցը]]։ Հատվում են [[Եզնիկ Կողբացու փողոց (Երևան)|Եզնիկ Կողբացու փողոցը]], [[Մաշտոցի պողոտա]]ն և [[Մայիսյան փողոց]]ը։ Ամիրյան փողոցից սկիզբ է առնում [[Զաքյան փողոց (Երևան)|Զաքյան]] փողոցը, ավարտվում է [[Քոչինյան փողոց (Երևան)|Քոչինյան]] փողոցը։
== Ուշագրավ շենքեր և կառույցներ ==
Հայաստանի անկախանալուց հետո, 1990-ական թվականներին, փողոցը մի քանի տարի կոչվել է [[Վռամշապուհ|Վռամշապուհ արքայի]] անունով, այնուհետև կրկին ստացել է նախկին անվանումը։
* № 2 — Նախկին շենքը Իսահակյանի անվան Գրադարանի: 2010-ական թվականներին եղել է քանդվի, բացառությամբ այն մասի фасадной պատի<ref>[http://www.aravot-ru.am/2016/02/21/201040/ Разрушают фасад бывшего здания Библиотеки имени Исаакяна в Ереване, вмешались граждане (ФОТО)] // Aravot Ru </ref>.
== Նշանակալի օբյեկտներ ==
* Թիվ 4/6 — Ռեստորան "կովկասի գերուհին". Մուտքի մոտ քանդակը Труса, Балбеса եւ Бывалого.
Փողոցի սկզբնամասում է գտնվում «[[Արմենիա Մարիոթ|Մարիոթ Արմենիա»]] հյուրանոցը։
* Թիվ 6 — Շենք է նախկին հռիփսիմյան իգական գիմնազիայի. Հռիփսիմե. Կառուցվել է 1898 թվականին նախագծի Վասիլի Միրզոյանի. "1902-1905 թթ էր надстроен երկրորդ հարկ և կատարվել է շինություն աջ կողմում.
Ամիրյան* Թիվ 9 հասցեումԴպրոց է' թիվ 67 Եղիշե Չարենցի անվան. թիվԱվելի 67վաղ հիմնականիր դպրոցը։տեղում Նախկինումկանգնած այդ վայրում գտնվել էէր [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին]]<ref>[https://books.google.ru/books?id=Smc9AAAAMAAJ&q=%22средняя+школа+им.+Е.+Чаренца%22&dq=%22средняя+школа+им.+Е.+Чаренца%22&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwi1qf6OkojcAhWEDpoKHSo1D-QQ6AEIJzAA Ереван]. Стройздат, որը1968</ref>, քանդվելснесенная է1939 խորհրդայինթվականին իշխանությունների։ հրամանով։
Yerevan* State№ Institute26 Of— Theater And Cinematography.jpg|[[Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ ]]▼
Ամիրյան փողոցի և Մաշտոցի պողոտայի հատման վայրում է գտնվում [[Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարան]]ը։
Փողոցի վերջնամասում են [[Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ]]ը, Հայէկոնոմբանկը, ՀՀ ԱԱԾ Երևանի քաղաքային վարությունը։
== Պատկերասրահ ==
<gallery mode=packed>
Surb grigor lusavorich.png|1939 թվականին քանդված Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին
Զաքյան-Ամիրյան.jpg|Զաքյան, Ամիրյան, Քոչինյան փողոցների խաչմերուկ
Ամիրյան 3 2.JPG|Ամիրյան 3 շենքը
Amiryan Yerevan.jpg|Ամիրյան 3 շենքը
Հուշարձան` Եղիշե Չարենցի (1).JPG|Եղիշե Չարենցի կիսանդրին նրա անվան դպրոցի մոտ
Ամիրյան-Մաշտոց խաչմերուկ.jpg|Ամիրյան-Մաշտոց խաչմերուկ. աջից երաժշտական ուսումնարանի շենքն է
▲Yerevan State Institute Of Theater And Cinematography.jpg|Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ
Ամիրյան փողոց.jpg|Փողոցի վերջնամասը
Amiryan Street, Yerevan 111.JPG|[[Հռիփսիմյան օրիորդաց դպրոց (Երևան)|Հռիփսիմյան օրիորդաց դպրոց]]
</gallery>
== Տես նաև ==
* [[Երևանի փողոցների ցանկ]]
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Աղբյուրներ ==
* [https://www.yerevan.am/edfiles/files/avagani%2028.11/1.pdf Երևան քաղաքի քաղաքային նշանակության փողոցների ցանկ]
* Երևան քաղաքի հասցեների տեղեկատու, Երևան, 1983, էջեր 369-506, Երևան քաղաքի փողոցների անվանումները
* {{Գիրք:Ավագյան:Երևանի փողոցները}}
== Նշումներ ==
{{примечания}}
[[Կատեգորիա:Երևանի փողոցներ]]
[[Կատեգորիա:Փողոցներ այբբենական կարգով]]
| 