|
'''Հուղարկավորություն''', թաղում, հանգուցյալի դին թաղելու (հողին հանձնելու) կարգն ու դրա հետ կապված, ինչպես նաև մահվան հանդեպ մարդկանց վերաբերմունքն արտահայտող արար-սովորույթ: Հուղարկավորության ձևերը փոփոխվում են ըստ ժամանակաշրջանի: Ամենուր, այդ թվում նաև [[Հայկական լեռնաշխարհումլեռնաշխարհ]]ում, սկզբնական թաղումները կապված են եղել կրոնական պատկերացումների հետ և կատարվել են քարայրերում[[քարայր]]երում ու բնական փոսերում: [[Հանդերձյալ կյանքիկյանք]]ի վերաբերյալ հավատը մարդկանց ստիպել է մեռածին զարդարել, լավ հագցնել, դամբարանում[[դամբարան]]ում դնել ուտելիք, զենքեր, աշխատանքային գործիքներ և այլն, մյուս կողմից, վախենալով նրանից, զանազան ծեսերի[[ծես]]երի միջոցով «խանգարել» նրա «վերադարձը»: Ի պատիվ հանգուցյալի, գերեզմանի վրա ստեղծել են բլուրներ (տես [[Դամբարանաբլուր]]), կառուցել տարաձև դամբարաններ ([[բուրգ]], [[աշտարակ]], [[մատուռ]] և այլն), դրել խաչքարեր[[խաչքար]]եր ու տապանաքարեր[[տապանաքար]]եր: Հայկական լեռնաշխարհում բրոնզի[[բրոնզ]]ի ու երկաթի[[երկաթ]]ի դարերում թաղել են տարբեր ձևերով՝ պպզած ու թևերը կծկած, կողքի պառկեցրած՝ գլխի տակ ձեռքերը, գետաքար կամ կավաման դրած, գլուխն ու մարմինը իրարից անջատ՝ միևնույն կամ առանձին դամբարաններում, դիակառքի վրա՝ խսիրով փաթաթած, մեկ դին՝ մեկ կամ երկու կարասում, խմբով՝ 3-45 դիակ մեկ դամբարանում ([[Լճաշեն]], [[Աստղաձոր]], [[Կարճաղբյուր]] և այլն): Հանգուցյալի հոգու հանգստության համար կատարվող մի շարք արարողություններ՝ [[հոգեհանգիստ]], հոգեհաց, յոթ, քառասունք, տարի և այլն մեզանում պահպանվել են առ այսօր:
{{ՀՀՀ}}
==Աղբյուր==
*Հայկական համառոտ հանրագիտարան
|
