«Ռուս-թուրքական պատերազմ (1877-1878)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 132.
[[Պատկեր:Kärtchen zur Schlacht bei Plewna (11. & 12.09.1877).jpg|thumb|left|Ռուսական, ռումինական և օսմանյան զորքերի տեղաշարժը [[Պլևեն]]ում]]
 
Մայիսի 25-26-ին ռումինական տորպեդոնավ ռումինա-ռուսական անձնակազմով խորտակեց օսմանյան մոնիտորը Դանուբի վրա<ref>[http://www.navypedia.org/ships/turkey/tu_of_hizber.htm Navypedia.org: Ottoman navy: Hizber river monitors]</ref>: Գեներալ մայոր [[Միխայիլ Իվանովիչ Դրագոմիրով]]ի հրամանատարության ներքո 1877 թվականի հունիսի 27/28-ի գիշերը ռուսները պոնտոն կամուրջ կառուցեցին Դանուբի վրա [[Սվիշտով]]ում: Կարճ ճակատամարտից հետո, որում ռուսները ունեցան 812 սպանված և վիրավոր<ref>{{Citation | title = Bayonets before Bullets: The Imperial Russian Army, 1861–1914 | first = Bruce | last = Menning | publisher = Indiana University Press | year = 2000 | page = 57}}.</ref>, կարողացան մյուս ափը վերցնել վերահսկողության ներքո և հետ մղել օսմանյան հետևակային բրիգադին, որը պաշտպանում էր Սվիշտովը: Այս կետից ռուսական զորքերը բաժանվեցին երեք մասի` արևելյան զորամիավորում ցարևեիչ Ալեքսանդր Ալեքսանդրովիչի հրամանատարությամբ, ով ապագա [[Ալեքսանդր III]] ցարն էր և պետք է նվաճեր Ռուսչուկ ամրոցը և փակեր բանակի արևելյան թևը: Արևմտյան զորամիավորումը պետք է նվաճեր [[Նիկրոպոլ]]ի ամրոցը և փակեր բանակի արևմտյան թևը և առաջավոր զորամիավորումը կոմս [[Իոսիֆ Վլադիմիրովիչ Գուրկո]]յի գլխավորությամբ, որը պետք է շարժվեր [[Վելիկո Տիռնովո]]յով և ներթափանցեր [[Բալկանյան լեռներ]], որը Դանուբի և Կոստանդնուպոլսի ամենանշանակալի պատնեշն էր:
Մայիսի 25-26-ին ռումինական տորպեդոնավ ռումինա-ռուսական անձնակազմով խորտակեց օսմանյան մոնիտորը Դանուբի վրա<ref>[http://www.navypedia.org/ships/turkey/tu_of_hizber.htm Navypedia.org: Ottoman navy: Hizber river monitors]</ref>:
 
[[Պատկեր:Boj u Ivanovo-Chiflik.jpg|thumb|Կռիվներ Իվանովո-Չիֆլիկի մոտ]]
 
Արձագանքելով ռուսների կողմից Դանուբի անցումը, օսմանյան բարձր հրամանատարությունը հրամայեց [[Օսման Նուրի փաշա]]յին շարժվել դեպի [[Վիդին]] և նվաճել Նիկրոպոլ ամրոցը, որը ռուսների հենց արևելքում էր: Նիկրոպոլի ճանապարհին Օսման փաշան իմացավ, որ ռուսները արդեն գրավել են ամրոցը և փոխեց ուղղությունը դեպի Պլևնա (ներկայիս [[Պլևեն]]), որը նա նվաճեց մոտ 15.000 զորքով հուլիսի 19-ին{{Sfn | von Herbert | 1895 | p = 131}}: Ռուսները մոտ 9.000 զորքով Գեներալ Շիլդեր-Շուլդների հրամանատարությամբ հասան Պլևնա վաղ առավոտյան և սկսվեց [[Պլևնայի պաշարում]]ը:
 
Օսման փաշան կազմակերպեց պաշտպանությունը և հետ մղեց երկու ռուսական գրոհ` պատճառելով մեծ կորուստներ: Այս ժամանակ կողմերի ուժերը գրեթե հավասար էին, սակայն ռուսական բանակը հուսահատված էր<ref>{{Citation | title = Reminiscences of the King of Roumania | publisher = Harper & Brothers | year = 1899 | pages = 274–75 | url = https://archive.org/stream/reminiscencesofk00kremiala#page/274/mode/2up}}.</ref>: Շատ վերլուծաբաններ կարծում էին, որ եթե օսմանցիները հակագրոհեին, ապա կորղ էին շարքից հանել ռուսական բրիգադը: Սակայն Օսման փաշան հրամայեց մնալ Պլևնայում և չլքել ամրոցը:
 
[[Պա:GhaziOsmanPasha.jpg|thumb|left|[[Օսման Նուրի փաշա]]]]
 
Ռուսները պետք է ավելի շատ զորք ուղղարկել Պլևնա և որոշեցին հանել ամրոցի պաշարումը և նույն ժամանակ<ref>{{Citation | title = Reminiscences of the King of Roumania | publisher = Harper & Brothers | year = 1899 | page = 275 | url = https://archive.org/stream/reminiscencesofk00kremiala#page/274/mode/2up}}.</ref> խնդրեցին ռումինացիների տրամադրել հավելյալ զորք: Օգոստոսի 9-ին Սուլեյման փաշան 30.000 զորքով փորձեց օգնության հասնել Օսման փաշային, սակայն նրան կանգնացրեցին բուլղարացիները [[Շիպկայի ճակատամարտ]]ում: Երեք օր տևած կռիվներից հետո բուլղարացի կամավորներին օգնության հասան ռուսական զորքերը Գեներալ Ռեդեսկիի գլխավորությամբ և թուրքերը նահանջեցին: Դրանից քիչ հետո ռումինական զորքերը անցան Դանուբը և միացան պաշարմանը:
 
Օսմանցիները Պլևնայի շրջակայքում կառուցեցին մի քանի ամրություններ, որոնց թիվը ռուսները և ռումինացիները աստիճանաբար կրճատեցին<ref>{{Citation | last = Furneaux | first = Rupert | title = The Siege of Pleven | year = 1958}}.</ref>{{Sfn|von Herbert|1895}}{{Rp | needed = yes|date=March 2013}}: Ռումինական 4-րդ դիվիզիան Գեներալ [[Գեորգի Մանու]]ի գլխավորությամբ չորս արյունալի փորձից հետո նվաճեց Գրիվիստա ամրոցը և պահեց այն մինչև պաշարման ավարտը: Պլևնայի պաշարումը (1877 թվականի հուլիսից դեկտեմբեր) հաղթանակով ավարտվեց միայն երբ ռուսները և ռումինացիները կտրեցին թուրքերի բոլոր մատակարարման ուղիները: Երբ մատակարարումները քչացան Օսման փաշան փորձեց ճեղքել ռուսների պաշարումը Օպանեցի ուղղությամբ: Դեկտեմբերի 9-ի կեսգիշերին, օսմանցիները կամուրջներ փռեցին Վիտ գետի վրա, անցան այն և ճեղքեցին ռուսների առաջին գծի խրամատները: Այստեղ կռիվը փոխվեց ձեռնամարտի: Ռուսները շատ լինելով օսմանցիներից հինգ անգամ հետ մղեցին նրանց Վիտ գետի մյուս ափ: Օսման փաշան վիրավորվեց ոտքից: Շարունակելով մարտը օսմանցիները հասկացան որ այն պարտվում են, նահանջեցին քաղաք` կորցնելով 5.000 զինվոր, ռուսները ունեցան 2.000 կորուստ: Մյուս օրն Օսման փաշան հանձնեց քաղաքը և իր սուրը հանձնեց ռումինացի գնդապետ Միխաիլ Չեկեզին: Նրան բուժեցին արժանապատվությամբ, սակայն նրա զինվորները մահացան ձյան մեջ, երբ գտնվում էին գերության մեջ: Ավելի ծանր վիրավորվածները մնացին, սակայն նրանց սպանեցին բուլղարացիները<ref>{{Citation | author = Lord Kinross | title = The Ottoman Centuries | year = 1977 | page = 522 | publisher = Morrow Quill}}.</ref>:
 
 
Այս ժամանակից սկսած Սերբիան վերջապես դրամային օգնություն ստացավ Ռուսաստանից և նորից պատերազմ հայտարարեց Օսմանյան կայսրությանը: Այս ժամանակ սերբական բանակում ավելի քիչ ռուս սպաներ կային, սակայն շատ սպաներ մեծ փորձ ունեցին 1876-77 թվականների պատերազմում:
 
== Տես նաև ==