«Բերինգի նեղուց»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 33.
10 հազար և ավելի տարի առաջ Բերինգի նեղուցը [[Մարդաբանություն|մարդաբանության]] մեջ հիշատակվում է որպես Բերինգի [[պարանոց]], որով մարդիկ՝ [[պալեոհնդկացի|պալեոհնդկացիները]] բնակեցվել են [[Ամերիկա]], ովքեր մեզ հայտնի [[Հնդկացիներ|հնդկացիներ]]ն են:
== Իրավական կարգավիճակը ==
ԱՄՆ-Ռուսաստան պայմանագրի համաձայն, Ալյասկայի թերակղզու օտարումը ԱՄՆ-ի օգտին էր,և ոչ մի կարգախոս չէր սահմանվել հարակից ջրերի և ափամերձ գոտու կարգավիճակի համար, քանի որ Ալյասկան և Ալեության կղզիները միացվելու էին Ռուսաստանի կայսրությանը: Մինչև 1991 թվականի հունիսի 12-ը ներառյալ, այսինքն պայմանագրերի նախքան ուժի մեջ մտնելը, 1990 թվականի հունիսի 1-ին ԽՍՀՄ արտաքին գործերի նախարար Էդուարդ Շևարնաձեի և ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Ջորջ Բեյքերի հանդիպման ժամանակ Կոպենհագենում կնքված պայմանագիրի համաձայն, համապատասխան պայմանագրով Խորհրդային Միությունը տարածքային զիջումներ էր անելու Միացյալ Նահանգներին (սկզբունքորեն պայմանավորվածությունը երկու երկրների ղեկավարների միջև եղել էր նախկինում, Վաշինգտոնի գագաթնաժողովում, ԽՍՀՄ նախագահ Միխայիլ Գորբաչովի և ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշ ՝ ավագի միջև), Բերինգի նեղուցը, Չուկոտյան թերակղզու արևմտյան ծովափից մինչև Ալյասկայի արևելյան ծովափը, ունեցել է Ռուսաստանի ներքին ջրերի կարգավիճակ:
Այնուամենայնիվ, խորհրդային տարիներին այդ հարցը չանցավ ոչ խորհրդայինի կողմը և ոչ էլ ամերիկյանի:<ref>''McNeill, John H.'' America’s Maritime Boundary with the Soviet Union{{en icon}}. // ''Naval War College Review'' — Newport, R.I.: Naval War College, Summer 1991. — Vol.XLIV — No. 3(335) — P. 46—57 — ISSN 0028-1484.</ref>
Գորբաչովի հրամանով, Շևարնաձեի ստորագրմամբ,«ԽՍՀՄ-ի եւ ԱՄՆ-ի միջև ծովային տարածքների սահմանագիծը», գաղտնի բնույթ կրեց, փաստորեն այն գաղտնի էր պահվում խորհրդային բնակչությունից, մի քանի տարի Խորհրդային Միության մամուլում այս հարցը չէր քննարկվում և տպագրվում, միևնույն ժամանակ արևմտյան մամուլը բացահայտ տեղեկացնում էր ամերիկյան դիվանագետների հերթական հաղթանակը: Ինչպես տեղեկացնում է ակադեմիկոս Ա.Ի. Ֆուրսովը, այս համաձայնագրի կնքումը Պուսաստանի տարածքային ամբողջականության և տնտեսության վրա մեծ հարված հասցրեց, քանի որ ամերիկյան կողմի օգտին օտարվեց Ռուսաստանի բացառիկ տնտեսական գոտու մի մասը և հատված մայրցամաքային ծանծաղուտից:<ref>{{cite video|people= [[Фурсов, Андрей Ильич|Фурсов А. И]]|date2= 3 июня 2016|url= https://www.youtube.com/watch?v=91ScbLohWJA&t=2368|title= Курс лекций по русской истории : Лек. 83 Перестройка и ее результаты 1985–1991 гг. (Ч. 3)|medium= лекция|format= 39:28 — 41:35|location= {{М.}}|publisher= [[Российский экономический университет имени Г. В. Плеханова|РЭУ им. Г. В. Плеханова]]|accessdate= 2018-06-06}}</ref>.
Как утверждает академик А. И. Фурсов, заключение этого соглашения нанесло большой ущерб территориальной целостности и экономике России, поскольку в пользу американской стороны были безвозмездно отчуждены часть исключительной экономической зоны и участок континентального шельфа России[4].
== Ծանոթագրություններ ==
| |||