«Անդալուսական արաբերեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Անդալուսական արաբերեն''' կամ '''արաբերեն լեզվի անդալուսական դիալեկտ''' ({{lang-ar|عربية أندلسية}}), [[Պիրենեյան թերակղզու արաբական նվաճումներ|Պիրենեյան թերակղզում արաբական տիրապետության ժամանակաշրջանում]] ձևավորված [[Ալ-Անդալուս|ալ-Անդալուս պետության]] (գոյություն է ունեցել ժամանակակից [[Իսպանիա|Իսպանիայի]] և [[Պորտուգալիա|Պորտուգալիայի]] տարածքում) տարածքում [[9-րդ դար|9]]-[[17-րդ դար|17-րդ դարերում]] տարածված [[Արաբերեն|արաբերեն լեզվի]] բարբառ։բարբառ<ref>{{citation|last=Corriente|first=Frederico|title=A Dictionary of Andalusi Arabic|year=1997|location=New York|publisher=Brill}}</ref>։

Անդալուսական արաբերենը ներկայումս օգտագործվում է [[Անդալուսա-արաբական երաժշտություն|անդալուսա-արաբական երաժշտությունում]]։ Վերջինս զգալի կերպով ազդել է [[Սֆաքս|Սֆաքսի]], [[Ֆես (քաղաք)|Ֆեսի]], [[Ռաբաթ|Ռաբաթի]] և այլ քաղաքային բնակավայրերի բարբառների ձևավորման գործում։գործում<ref>{{cite web|url=http://www.alyamiah.com/cema/modules.php?name=News&file=print&sid=499|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090214223902/http://alyamiah.com/cema/modules.php?name=News|archivedate=2009-02-14|accessdate=2009-05-23|deadurl=yes|df=}}</ref>։ Բացի այդ, ակնառու է անդալուսական արաբերենի որոշակի ներգործությունը մոսարաբերենի, [[Իսպաներեն|իսպաներենի]], [[Կատալաներեն|կատալոներենի]], [[Պորտուգալերեն|պորտուգալերենի]], դասական արաբերենի, ինչպես նաև [[Թունիսյան արաբերեն|թունիսյան]] և [[Ալժիր|ալժիրական բարբառների]] ձևավորման վրա։

Անդալուսական բարբառը [[9-րդ դար|9]]-[[15-րդ դար|15-րդ դարերում]] դարձել է [[Ալ-Անդալուս|ալ-Անդալուսի]] բանավոր խոսքի կարևորագույն բաղադրիչը։ Վերջին տարիներին այդ երկրամասի մեծ մասը խոսում էր արաբերենով։ Անդալուսական դիալեկտի բանախոսների թիվը կրճատվում է [[Ռեկոնկիստա|Ռեկոնկիստայի]] հետևանքով։հետևանքով<ref>Corriente, Frederico (1997), A Dictionary of Andalusi Arabic, New York: Brill</ref>։ 1567 թվականին [[Իսպանիայի թագավորների ցանկ|Իսպանիայի թագավոր]] [[Ֆիլիպ II Հաբսբուրգ|Ֆիլիպ II-ը]] ընդունում է արքայական հրամանագիր, որով արգելում է արաբերենի գրավոր և բանավոր ձևերի օգտագործումը թագավորությունում։ Դրան հաջորդում է մորիսկների (իսպանաբնակ արաբներ) խոշոր ապստամբությունը, որը պսակվում է անհաջողությամբ։ Այնուամենայնիվ, արաբերենն Իսպանիայում որոշ քանակությամբ խոսվում է մինչև 17-րդ դարի սկզբին վերջ՝ մինչև [[Մորիսկների արտաքսում|վերջին մորիսկի արտաքումը]] [[Ֆիլիպ III (Իսպանիայի թագավոր)|Ֆիլիպ III թագավորի]] ընդունած հրամանագրով։հրամանագրով<ref>Kees Versteegh, et al.: ''Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics'', Brill Publishers, 2006.</ref>։

Ինչպես արաբախոս ցանկացած այլ երկրում, այնպես էլ ալ-Անդալուսում, տարածված արաբերենի բառապաշարը եղել է շատ աղքատիկ և բավականաչափ տարբերվել է դասական արաբերենից։ Անդալուսի արաբերենը կարգաբանորեն պատկանում է արևմտաարաբական լեզուների դասին։դասին<ref>Corriente, Frederico (1978), "Los fonemas /p/ /č/ y /g/ en árabe hispánico", Vox Romanica, 37, pp. 214–18</ref>։