|
[[Պատկեր:Rialto bridge.jpg|thumb|200px|]]
[[Պատկեր:Rialto Bridge.jpg|thumb|200px|right|]]
'''ՌիալտոՌիալտոյի կամուրջը''' (կամուրջ) —(իտալերեն` Ponte di Rialto), [[Վենետիկ]]ի ([[Իտալիա]]) չորսամենահայտնի կամուրջներից մեկն է, որոնք անցնում են [[Մեծ ջրանցք]]ի վրայով: Այն ամբողջ ջրանցքի առաջին և ամենահին կամուրջն է, և բաժանարար գիծ է համարվում [[Սան Մարկո]]յի և [[Սան Պոլո]]յի համար:
Մեծ Ջրանցքի չորս կամուրջներից առաջինն ու ամենահինն է: Բաժանարար գիծ էր համարվում Սան Մարկոյի և Սան Պոլոյի շրջանների համար:
==Պատմութունը==
ԿամուրջըԿամուրջն առաջին անգամ կառուցվել է 1181 թ. [[Նիկոլո Բարատիերի]]իԲարատիերիի (Nicolò Barattieri) կողմից: Այն կոչվում էր Ponte della Moneta (թարգմանաբար` գումարիԴրամահատարանի կամուրջ), հավանաբար տարադրամիդրամահատարանի համարպատճառով, որը տեղակայված էր կամրջի արևելյան մուտքի մոտ:
<br />Ռիալտոյի շուկայի զարգացումը և նշանակությունընշանակալիությունը արևելյան ափում ավելացրեց երթևեկությունը լողացող կամուրջիկամրջի վրա, այսպիսովուստի 1255թ. այն փոխարինվեց փայտե կամուրջով 1255թ. կամրջով: Այս կառույցը ուներ 2 թեքված կամարներ, որոնք հանդիպում էին շարժական կենտրոնական բաժնում, որը բարձրանումհնարավոր էր բարձրացնել, որպեսզի բարձր նավերը կարողանային անցնել տակով: Շուկայի հետ կապի պատճառով պոխվեց կամրջի անվանումը: ի վերջո փոխվեց: 15-րդ դարի առաջին կեսերումկեսում կամրջի երկայնքով կարուցվեցինկառուցվեցին երկու շարք խանութներ:, Վարձավճարներըորոնցից եկամուտգանձվող բերեցինվարձավճարների շնորհիվ պետական գանձարանին,գանձարանն որնի օգնեցվիճակի էր պահպանել կամուրջը: Պահպանումը կարևոր էր փայտե կամրջի համարկամուրջը: Այն մասամբ այրվել է [[Բենջամոնտե Տիեպոլո]]յի (Bajamonte Tiepolo) ապստամբության ժամանակ 1310թ.: Կամուրջը փլուզվել է 1444 թ. ամբխի քաշից, որոնք կամրջից դիտում էին նավերի շքերթը: Այն կրկին փլուզվեց 1524 թ.:
<br />1310թ. կամուրջը մասամբ այրվել է Բաջամոնտե Տիեպոլոյի (Bajamonte Tiepolo) գլխավորած ապստամբության ժամանակ: 1444թ. կամուրջը փլուզվել է նավակների շքահանդեսը դիտող ամբխի ծանրությունից: Այն կրկին փլուզվել է 1524թ.:
<br />Կամուրջը քարովքարից վերակառուցելու գաղափարը առաջին անգամ արծածվեցառաջարկվել է 1503թ.: ՄիՀետագա քանիտասնամյակների տասնամյակումընթացքում առաջարկվեցինդիտարկվել են մի քանի նախագծեր: Կամրջի(այդ դիզայնիթվում՝ վրա1551թ. աշխատելիշխանությունների եննախաձեռնությամբ) այնպիսի նշանավոր ճարտարապետներճարտարապետների կողմից, ինչպիսիք ենեն՝ [[Ջակոպո Սանսովինո]]նՍանսովինոն ( Jacopo Sansovino), Պալադիոն (Palladio) և [[Վիգնոլա]]նՎիգնոլան (Vignola): Նույնիսկ հանճարեղ [[Միքելանջելո]]ն նույնպես համարվել է համարվում դիզայներներիցկամուրջի մեկըճարտարապետ:
==Կամուրջը ներկայում==
Ներկայիս տեսքով միակամար քարե կամուրջը կառուցվել է 1588-91թթ. ճարտարապետ Անտոնիո դը Պոնտեի (Antonio da Ponte) նախագծով (նման է փայտե կամրջին, որին փոխարինել է):
Ներկա տեսքով կառուցվել է 1588-91թթ. ճարտարապետ Անտոնիո դը Պոնտեյի նախագծով:<br />Կամուրջի երկարությունը 28 մետր է, առավելագույն լայնությունըբարձրությունը կենտրոնական մասում` 7,5 մետր: Հենվում է 12 սյուներիհազար ցցերի վրա, որոնք մխրճված են ծովածոցիջրանցքի հատակը: ԿամուրջիԿամրջի վրա կառուցվածտեղակայված էեն 24 առևտրային տաղավարներ (յուրաքանչյուր կողմում 12 հատ), որոնց կենտրոնում երկու մասիբաժանում են բաժանումկամրջի երկու կամարներ: Ներկայումս Ռիալտոն Վենետիկի ամենահայտնի կամուրջներից մեկն էկամարները:
[[Պատկեր:Canal Side.jpg|left|800px]]
Կամուրջը հիշատակվում է [[Ավետիք Իսահակյան]]ի բանաստեղծություններից մեկում՝
<br />Մի մրահոն աղջիկ տեսա
<br />Ռիալտոյի կամուրջին,
<br />Հորդ մազերը - գետ գիշերվա
<br />Եվ հակինթներ` ականջին...
{{Վիքիպահեստ երկար|Ponte di Rialto|Պոնտե դի Ռիալտո}}
| 