«Ամինաթթու»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Պատկեր:Glycin_-_Glycine.svg |
չ →top |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:
'''Ամինաթթուները''' երկֆունկցիոնալ միացություններ են, որոնց կազմի մեջ մտնում են մեկ կամ մի քանի ամինա և կարբօքսիլ խմբեր։ Ամինաթթուները ունեն կարևոր նշանակություն բոլոր կենսաբանական համակարգերի համար։ Նրանցից շատերն ունեն կարգավորիչ ֆունկցիա զանազան [[հյուսվածք]]
▲[[Պատկեր:4-Aminobenzoic acid.svg|thumb|Պարաամինաբենզոաթթու]]
Սուլֆա-դեղանյութերը (սուլֆանիլամիդները) նման են ՊԱԲԹ-ին և գործում են շնորհիվ այդ նմանությանը։ Սուլֆանիլամիդների կիրառման պայմաններում [[մանրէ]]ները ՊԱԲԹ-ի փոխարեն սկսում են օգտագործել սուլֆամիացությունները և մահանում են ֆոլաթթվի անբավարարության զարգացման հետևանքով։ Որոշ արոմատիկ ամինաթթուների<ref>{{Cite journal|title=The discovery of a new plant principle in Asparagus sativus |author=Vauquelin LN, Robiquet PJ |journal=Annales de Chimie |year=1806 |volume=57 |pages=88–93}}</ref>
էսթերներ առաջացնում են տեղային անզգայացում.այդ հատկությունը առավել արտահայտված է պարա-ածանցյալների մոտ։ Բժշկության մեջ լայն կիրառում ունեն անեսթեզինը (պ-ամինաբենզոաթթվի էթիլ էսթեր) և նովոկաինը (ՊԱԲԹ-ի դիէթիլամինաէթիլ էսթեր)։<ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/medical/alpha-amino%20acid|title=Alpha amino acid - Medical definition|publisher=Merriam-Webster dictionary}}</ref>
[[Պատկեր:Benzocaine.svg|
[[Պատկեր:Procaine Structural Formulae.png|
Ամինաթթուների առավել կարևոր դերը կայանում է նրանում, որ [[սպիտակուց]]ները,որոնք կենդանի օրգանիզմներում, կատարում են բազմաթիվ ֆունկցիաներ (կարգավորիչ, կատալիտիկ, պաշտպանողական, տրանսպորտային, ռեցեպտոր, կառուցվածքային և այլն), կազմված են ամինաթթուներից։ Մի շարք անտիբիոտիկներ, հորմոններ և տոքսիններ նույնպես ունեն պեպտիդ-սպիտակուցային կառուցվածք։ Պեպտիդները և սպիտակուցները α-ամինաթթուներից կառուցված բարձրամոլեկուլյար միացություններ են։ Սպիտակուցների կազմի մեջ մտնող ամինաթթուները բոլորը Լ-շարքի α-ամինաթթուներ են, այսինքն ամին և կարբօքսիլ խմբերը գտնվում են նույն ածխածնի մոտ և ամինաթթուները տարբերվում են միայն ռադիկալների կառուցվածքով։<ref>{{cite web| url = http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AminoAcid/AA1n2.html | title = Nomenclature and Symbolism for Amino Acids and Peptides | publisher = IUPAC-IUB Joint Commission on Biochemical Nomenclature | year = 1983 | accessdate = նոյեմբերի 17, 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20081009023202/http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AminoAcid/AA1n2.html| archivedate= հոկտեմբերի 9, 2008 | deadurl= no}}</ref>
Այժմ գոյություն ունեն ամինաթթուների մի շարք դասակարգումներ՝ ըստ ածխածնաին շղթայի կառուցվածքի, ամինախմբի դիրքի, կարբօքսիլ- և ամինախմբերի քանակի, ստերեոիզոմերների, կենսաբանական դերի և այլն։ Օրինակ, ըստ ամինախմբի դիրքի տարբերում են α, β, γ և
[[Պատկեր:Alanina.svg|
[[Պատկեր:Beta alanine comparison.svg|
ըստ կարբօքսիլ և ամինախմբերի քանակի՝ թթվային, հիմնային և չեզոք։
Տող 24 ⟶ 22՝
[[Պատկեր:Glutamic Acid.png|thumb|Գլուտամինաթթու (թթվային)]]
Ըստ կենսաբանական դերի ամինաթթուները բաժանվում են երկու խմբի՝ փոխարինելի և անփոխարինելի (ոչ էսենցիալ և էսենցիալ)
[[Պատկեր:Alanin-Zwitterion.svg|thumb|Երկբևեռ (բիպոլյար) իոն]]
Սպիտակուցների կազմի մեջ մտնող α-ամինաթթուները ջրում լավ լուծվող, բարձր հալման ջերմաստիճան ունեցող բյուրեղային նյութեր են։ Որոշ ներկայացուցիչները քաղցրահամ են (գլիցինը), մի մասը անհամ, իսկ, օրինակ L-գլուտամինաթթուն պայմանավորում է մսի յուրահատուկ համը։ Կարևոր նշանակություն ունի այն փաստը, որ բավականին հաճախ սպիտակուցների սինթեզը ավարտելուց հետո սպիտակուցի կազմում որոշ ամինաթթուներ ենթարկվում են մոդիֆիկացիայի։ Դրանով է պայմանավորված սպիտակուցների հիդրոլիզատներում քսանից ավելի ամինաթթուների առկայությունը։<ref>{{Cite book|author=Simmons, William J.; Gerhard Meisenberg |title=Principles of medical biochemistry |publisher=Mosby Elsevier |location= |year=2006 |isbn=0-323-02942-6 |oclc= |page=19}}</ref>
== Ամինաթթուների ստերեոիզոմերիա ==
|