«Թոմաս Յունգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

1800 թվականին Յունգը տեղափոխվեց Լոնդոն բժշկական գործունեություն ծավալելու նպատակով։ Նրա առաջին որոշումն էր վաճառել ԲրոլկսբիիցԲրոկլսբիից որպես ժառանգություն ստացած պերճաշուք տունը, սակայն իր իրական դրդապատճառների մասին նա երբեք չէր հիշատակում։ Իր կյանքի հաջորդ 25 տարիների ընթացքում Յունգը բնակվում էր նոր թաղամասի Ուելբեկ փողոցի 48 հասցեում գտնվող տանը։ Քանի որ հարևանությամբ գտնվում էին բազմաթիվ ազդեցիկ ընտանիքների կեցավայրեր, այդտեղ բժիշկները պրակտիկ գործունեություն էին ծավալում։ Վերջնականորեն Յունգը այնդտեղ տեղափոխվեց 1801 թվականի հունիսի 27-ին, ինչը հետևումհայտնի է Делзелу-ինԴելզելին ուղղված նամակից։ Յունգը շատ չերչէր մտահոգվում այն մասին, որ այդպես էլ իրեն չհաջողվեց սկսել աշխատանքը, քանի որ նա դեռ դիպլոմ չուներ։ Նրա կարգավիճակը թւյլ էր տալիս ծառա ունենալ և ուղևորվել։ճանապարհորդել։ Իր՝Իր այդ շրջանում գրված նամակների զգալի մասը նվիրված էր լույսի ալիքային տեսությանը։ 1790-ական թվականների վերջից Յունգը ակտիվորեն զբաղված էր օպտիկական և ակուստիկ փորձերով։ Իր ընկերներից մեկին Յունգը գրել է՝է․

''Ես ուսումնասիրում էի ոչ թե փողային գործիքների տեսությունը, այլ օդի տեսությունը, և կատարեցի հարմոնիկների, ինչպես ինձ է թվում՝թվում, նոր դիտուներ։դիտումներ։''

Առաջին հերթին Յունգը ուսումնասիրում էր լարերի տատանումները, փաթաթում էր նրանք արծաթյա թելերով և զննում մթության մեջ, որոշակի կետերի վրա ուղղելով լուսի ճառագայթ։ Կա ենթադրություն, որ Յունգը այդ մեթոդը մշակլմշակել էր դեռևս Էդինբուրգում՝ երբ աշխատում էր որպես լարախաղաց։ Հենց այդ ժամանակ էլ նա մտածել էր լարերի տատանումների մասին, հնարավոր է նաև՝ լարման, սեղղմանսեղմման և սահքի մասին։ 1799 թվականի ամռանը ավարտի հասցվեց «Ձայնի և լույսի փորձեր և խնդիրներ» հոդվածը, որը նշանավորեց Յունգի անցումը ալիքային տեսության դիրքերին։ 1800 թվականի հունվարին նա Թագավորական ընկերությանը ներկայացրերցներկայացրեց իր «մեմուարըՀիշողությունները»։ Ե․Մ․ Կլյաուսի խոսքերով դա մի փուլանիշփուլ էր, որը բաժանեց XVIII—XIX դարերի օպտիկան։ 1801-1803 թվականներին Յունգը գրեց երկու հոդված, որոնցում շարադրցշարադրեց օպտիկական ֆիզիկային վերաբերող իր հայացքները․ «Լույսի և գույների տեսություն» և «Ֆիզիկական օպտիկային վերաբերող փորձեր և հաշվարկներ»։ Նշված աշխատություններում Յունգը ներմուծեց ֆիզիկական օպտիկայի և լուսային ալիքի հասկացությունները, որոնք ինքն էլ առաջարկել էր։ Բացի այդ, առաջին հոդվածում նա բնութագրեց նաև աստիգմատիզմի երևույթը։

Ընդունելով լույսի ալիքային տեսությունը, Յունգը ընդունեց նաև եթերի վարկածը։ Այդ տեսության հիմնական խնդիրը եթերի իրական գոյությունը հիմնավորելն էր, ինչի համար Յունգը ստիպված էր լինում փաստարկներ փնտրել։ Նա ապացույց էր համարում էլեկտրական երևույթները՝երևույթները․

''Էլեկտրական լիցքի արագ տարածումը ցույց է տալիս, որ էլեկտրական միջավայրը այնպիսի արժեքի առաձգականություն ունի, որը անհրաժեշտ է լույսի տարածման համար։ Այն հարցը, թե պետք է արդյոք էլեկտրական եթերը դիտարկվի որպես լուսային եթեր, եթե իհարկե այդպիսի հեղուկը գոյություն ունի, հնարավոր է որ լուծվի փորձնական ճանապարհով, բայց մինչև այժմ ես ես ի վիճակի չեմ եղել տեսնել, որ հեղուկի բեկիչ ուժը էլեկտրականության ազդեցությամբ որևէ փոփոխության է ենթարկվում։''

Լ․Ս․ Պոլակը նշում է, որ նշված թեզիսները ցույց են տալիս Յունգի գիտական մտքի ունիվերսալությունը։ Եթերի գոյությունը միայն օպտիկայի փաստարկներով հիմնավորելու անհնարությունը ստիպում էր Յունգին ֆիզիկայի այլ բաժիններից նյութ ներգրավել, ղեկավարվելով բնության նյութական երևույթների համընդհանուր կապի սկզբունքով։ Հանաձայն Յունգի, եթերը ոչ թե ուղղակի օպտիկական երևույթների կրող էր, այլև նրանում տեղի էին ունենում տարատեսակ էլեկտրական և օպտիկական պրոցեսներ։ Զարգացնելով Հյուգենսի հայացքները, Յունգը առաջ քաշեց վարկած այն մասին, որ լույսը ալիք է եթերում։ Բնութագրական է, որ Յունգը հղումներ չերչէր անում ոչ Հյուգենսի, ոչ էլ Էյլերի աշխատություններին, որոնց անունները հայտնի չէին բրիտանացի գիտնականներին։ Զբաղվելով ակուստիկայով, Յունգը ուշադրություն էր դարձրել ձայնային ալիքների վերադրման արդյունքում ձայնի ուժեղացման կամ թուլացման վրա, և, դիմելով վերադրման սկզբունքին, բացահայտել ալիքների ինտերֆերենցը։ Ինտերֆերենցի ընդհանուր սկզբունքի բացահայտումը Յունգը թվագրեց 1801 թվականի մայիսով։ Յունգը հրաժարվեց այն պատկերացումից, որ ալիքները վերադրվելով կարող են միայն ուժեղանալ։ Հակառակը, նա ապացուցեց թուլացման և որոշակի պայմանների դեպքում նաև փոխչեզոքացման հնարավորությունը։ Այդպես են առաջանում Նյուտոնի օղակները։

Յունգը հստակ ձևակերպեց ինտերֆերենցի անհրաժեշտ պայմանը, իր տերմինալոգիայով՝ «ինտերֆերում են միայն նույն լույսի երկու բաժինները» (ժամանակակից լեզվով ասած, ճառագայթները պետք է կոհերենտ լինեն)։ Նա նաև առաջարկեց իր կողմից բացահայտված երևույթի դիտման եղանակ․ «ինտերֆերում էին նույն աղբյուրից, ոչ թափանցիկ էկրանի վրա բացված իրար մոտ գտնվող երկու անցքերից եկող երկու լուսային ճառագայթները»։ Երկու լուսային կոները, որոնք գոյանում էին ոչ թափանցիկ էկրանի հետևում, լայնանում են դիֆրակցիայի շնորհիվ, մասնակիորեն ծածկվում են, և ծածկման մասում առաջացնում իրար հաջորդող լուսավոր և մութ շերտերի սերիա։ Եթե մի անցքը փակ է, շերտերը վերանում են և հայտնվում են միայն մի անցքից գոյացող դիֆրակցիոն օղակները։ Շերտերը առաջանում են միայն երկու անցքերի բաց լինելու դեպքում, անկախ լույսի արևային կամ արհեստական լինելուց։ Յունգը հեշտությամբ բացատրեց այդ երևույթը՝ մութ շերտերը առաջանում են այն մասում, որտեղ մի անցքով անցած ալիքի մաքսիմումը հանդիպում է մյուսով անցած ալիքի մինիմումին։ Դրանով իսկ նրանց էֆեկտները կոմպենսացվում են։ Լուսավոր շերտերը ստացվում են այնտեղ, որտեղ հանդիպում են երկու ալիքների մաքսիմումները կամ մինիմումները։ Կապելով ինտերֆերենցը դւֆրակցիայիդեֆրակցիայի հետ, Յունգը օպտիկական ֆիզիկայի հիմնական մեծության՝ լուսային ալիքի երկարության հաշվարկ կատարեց։ Կարմիր լույսի համար նա ստացավ 1/36 000 դյույմ (0,7 մկմ) արժեքը, իսկ մանուշակագույնի համար՝ 1/60 000 դյույմ (0,42 մկմ)։ Դա ֆզիկայիֆիզիկայի պատմության մեջ լուսային ալիքի երկարության չափման առաջին՝ անհրաժեշտ ճշտությամբ կատարված փորձերն էին։

Ֆրանսուա Արագոն այսպես է բնութագրել Յունգի ձեռքբերումները ֆիզիկայում՝ֆիզիկայում․

''Առհավետ իր անունը անմահացրած դոկտոր Յունգի արժեքավոր բացահայտումները ներշնչված էին կարծես թե մի չնչին իրողությամբ՝ օճառափրփուրիօճառի փրփուրի այն պայծառ ու թեթև պղպջակներով, որոնք դժվարությամբ դուրս պրծնելովգալով դպրոցականի ձեռքի խողովակից, օդի ամենաաննկատ շարժումների համար խաղալիք էին դառնում։ <…> Անվիճելիորեն, սա է ամենատարօրինակ հիպոթեզը։ Անսպասելի էր տեսնել գիշեր՝ պարզ ցերեկվա ընթացքում, այն կետերոմկետերում, որտեղ անարգել հասնում էին արևի ճառագայթները, բայց ով կարող էր մտածել, որ լույսը միանալով լույսի հետ, կարող է խավար առաջացնել։''

1803 թվակնին Յունգի աշխատանքները ծայրահեղ անկոռեկտորենանհիմն քննադատվեցին ապագա լորդ-կանցլեր Հենրի Բրոգմանի կողմից։ Յունգը փորձում էր արհամարհել անձնական հարձակումները, սակայն 1804 թվականին նա հրապարակում է առանձին բրոշյուր, որտեղ զետեղում է իր օգտին գոյություն ունեցող փաստարկները՝ հղումներ կատարելով ոչ թե ընդունված հեղինակություններին, այլ միայն փորձի արդյունքում ձեռք բերված նյութերին։ Տարօրինակ է, որ Ֆիզիկական օրենքների կարևորությունը հասկանալու համար կարևոր կուրյոզից Յունգի տեսությունը ի հայտ բերվեց Հելմհելցի 1850-ական թվականների աշխատությունով, որոնք ձևավորեցին գունավոր տեսողության Հելմհելց - Յունգի տեսությունը։

1801 թվականի մայիսի վերջին Թագավորական ինստիտուտը հրավիրեց Յունգին՝Յունգին բժշկական պրակտիկային չվերաբերող հանրային դասախոսությունների դասընթաց կարդալու համար։կարդալու։ Յունգը, միջոցների տիրապետելով, թույլ տվեց իրեն վիճել հոնորարի արժեքի համար։ Այն ժամանակ նա արդեն երկու անգամ Բեյքերյան դասախոսություն կարդալու իրավունք էր ձեռք բերել, 1803 թվականին ձեռք բերերցբերեց նաև երրորդ անգամ։ Ի վերջո, Բենջամին Րումֆորդի հանձնարարությամբ, Յունգին տվեցին պրոֆեսորի պաշտոն և նշանակեցին տարեկան 300 ֆունտ ստերլինգ հոնորար (մոտավորապես 25 000 ժամանակակից ցենտ), և նա ամբողջությամբ նվիրվեց այդ դասախոսություններին, որոնց պատրաստման վրա ծախսեց ինը ամիս։ Տարբեր առարկաներին նվիրված թվով 50 դասախոսությունները տեղիդասախոսություններ ունեցանկարդացին 1802 թվականի հունվարի 20-ից մինչև մայիսի 17-ը՝ երկուշաբթի և չորեքշաբթի օրերին ժամը 14։00-ին և ուրբաթ ժամը 20։00-ին։ Գրեթե նույն ռեժիմով, սակայն լրացված տարբերակով, դասախոսությունները կրկնվեցին 1803 թվականին։ 1807 թվականին հրապարակվեցին 60 դասախոսություններ՝ դասակարգված հետևյալ առարկաներում՝ «Մեխանիկա», «Հիդրոդինամիկա», «Ֆիզիկա» և «Մաթեմատիկա»։ Դասախոսությունների իրական բովանդակությունը շատ ավելի լայն էր՝ առաջին բաժնում խոսվում էր նաև գեղանկարչության և ճարտարապետության մասին, երկրորդում՝ երաժշտության և օպտիկայի, երորդում՝ աստղագիտության և աշխարհագրության, իսկ չորորդում՝ ինչպես մաքուր, այնպես էլ կիրառական մաթեմատիկայի։