«Գոթֆրիդ Լայբնից»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 133.
=== Փիլիսոփայական սկզբունքներ ===
Լայբնիցը լուրջ հոգեբանական և հետևաբար, ծայրահեղ սուբյեկտիվ էր համարում իրականության դեկարտյան մոտեցումը՝ ակնհայտության, ճշգրտության և գաղափարների որոշակիության սկզբունքը: Դեկարտի ակնհայտության փոխարեն նա առաջարկեց որպես իրականության և օբյեկտիվության չափանիշ օգտագործել տրամաբանական ապացույցը{{sfn|Новая философская энциклопедия|2001}}: Համաձայն Լայբնիցի, «դատողության անկեղծության չափանիշները...հանդիսանում են սովորական տրամաբանության օրենքները, որոնցից որ օգտվում են երկրաչափերը՝ օրինակ, հավաստի համարելու կարգադրությունը միայն այն է, որ հաստատված է փորձով կամ ճշգրիտ ապացույցով»<ref>Hauptschriften zur Grundlegung der Philosophie, Bd. l, Lpz., 1904, S. 27—28.</ref>: Իրեն նպատակը համարելովօբյեկտիվ իրականությունը, Լայբնիցը մասնավորապես ընդունում էր ակնհայտության սկզբունքը, սակայն, Ի տարբերություն Դեկարտի, հետ էր մղվում ոչ թե մարդկությունից, այլ Աստծուց{{sfn |Новая философская энциклопедия|2001|с= }}: Մեթոդաբանության մեջ Լայբնիցի առաջարկած կարևորագույն պահանջները փիլիսոփայական դատողությունների ունիվերսալությունն ու խստությունն էին, որոնց կատարումը ապահովվում էր կենցաղի, փորձից անկախ «ապրիորական», սկզբունքների առկայությունը, որոնց Լայբնիցը համարում էր{{sfn |Философский энциклопедический словарь. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов|1983|с= }}՝
* կամայական հնարավոր կամ
* հնարավորի տրամաբանական առաջնակարգները արդեն գոյություն ունեցողի համար (իրական); անհակասական «աշխարհների» անթիվ բազմության հնարավորությունը;
* այն փաստի բավարար հիմնավորումը, որ գոյություն ունի հենց տվյալ աշխարհը, այլ ոչ թե մեկը հնարավորներից, որ ընթանում է հենց այդ իրադարձությունը, և ոչ թե մեկ ուրիշը (բավարար հիմքերի օրենքը, տես [[բավարար հիմքերի սկզբունք]]);
Տող 200.
|pages=245–8
}}</ref>:
Լայբնիցը, հնարավոր է, առաջին [[ծրագրավորում|ծրագրավորողն]] ու ինֆորմացիոն տեսաբանն էր<ref>Davis, Martin, 2000. ''The Universal Computer: The Road from Leibniz to Turing''. WW Norton.</ref>: Նա հայտնաբերել է, որ եթե երկուկան թվերի որոշակի խմբեր գրառվեն մեկը մյուսի տակ, ապա ուղղահայց սյուներում զրոները և մեկերը կանոնավոր կերպով կկրկնվեն, և այս հայտնագործությունը նրան այն մտքին տարավ, որ գոյություն ունեն մաթեմատիկայի բոլորովին այլ օրենքներ<ref name=tin-vek />: Լայբնցիը հասկացավ, որ երկուական կոդը մեխանիկայի համակարգի համար օպտիմալ է, որը կարող է աշխատել ակտիվ և պասիվ պարզ ցիկլերում<ref name=tin-vek />: Նա փորձում էր կիրառել երկուական կոդը մեխանիկայում և նույնիսկ կատարել էր, նրա նոր մաթեմատիկայի հիման վրա աշխատող, հաշվողական մեքենայի գծագիրը, բայց շուտով հասկացավ, որ այն ժամանակվա տեխնոլոգիական հնարավորությունները չէին թույլ տա ստեցծել այդ մեքենան<ref name=tin-vek />: Երկուական համակարգով աշխատող հաշվողական մեքենայի պրոեկտը, որում օգտագործված էր [[ծակոտաքարտ]]ի նախատիպը, Լայբնիցը շարադրել էր դեռևս 1679 թվականին գրված աշխատանքում (մինչ այդ նա երկուական համակարգի մասին մանրամասն նկարագրել էր 1703 թվականին ''Explication de l’Arithmétique Binaire'' տրակտատում)<ref name="Computerworld">«Computerworld Россия». — 2006. — № 15.</ref>:
=== Մեխանիկա և ֆիզիկա ===
| |||