Վիքիպեդիա

«Նեֆրոտիկ համախտանիշ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 27.
|}}
 
'''Նեֆրոտիկ համախտանիշ՝''' [[Երիկամ|երիկամների]] վնասմամբ պայմանավորված ախտանիշների ամբողջություն<ref name="NIH2014">{{cite web|url=https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/nephrotic-syndrome-adults|title=Nephrotic Syndrome in Adults|date=February 2014|website=National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases|accessdate=9 November 2017}}</ref>։ Այն բնութագրվում է մեզում սպիտակուցներով, ալբումինի ցածր և լիպիդներլիպիդների բարձր քանակով արյան մեջ և նշանակալի այտուցներով <ref name=NIH2014/>։ Այլ ախտանիշներն են ՝ քաշի ավելացում, հոգնածություն և փրփրոտ մեզ<ref name="NIH2014" />։ Բարդություններից են՝ արյան թանձրացումը, ինֆեկցիաները և արյան բարձր ճնշումը<ref name=NIH2014/>։
 
Պատճառներից են հանդիսանում [[Ֆոկալ-սեգմենտար գլոմերուլոսկլերոզ|ֆոկալ-սեգմենտար գլոմերուլոսկլերոզը]], [[թաղանթային նեֆրոպաթիա]]<nowiki/>[[թաղանթային նեֆրոպաթիա|ն]] և [[մինիմալ փոփոխությունների հիվանդություն|մինիմալ փոփոխությունների հիվանդությունը]]<ref name="NIH2014" /><ref name="Fer2018">{{cite book|url=https://books.google.ca/books?id=wGclDwAAQBAJ&pg=PA889|title=Ferri's Clinical Advisor 2018 E-Book: 5 Books in 1|last1=Ferri|first1=Fred F.|date=2017|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323529570|page=889|language=en}}</ref>։ Այն կարող է լինել նաև շաքարախտի կամ [[համակարգային կարմիր գայլախտ]]<nowiki/>ի բարդություն<ref name="NIH2014" />։ Հիմքում ընկած է երիկամային կծիկների վնասումը<ref name="NIH2014" />։ Ախտորոշումը կատարվում է հիմնականում մեզի անալիզի և երբեմն երկամների բիոպսիայի հիման վրա<ref name="NIH2014" />։ Այս համախտանիշը տարբերվում է [[Նեֆրիտիկ համախտանիշ|նեֆրիտիկ համախտանիշից]] , որի ժամանակ մեզում արյան կարմիր բջիջներ չկան<ref name=Fer2018/>'''։'''
Տող 37.
[[File:Gezichtsoedeem.jpg|thumb| Նեֆրոտիկ համախտանիշը սովորաբար ուղեկցվում է ջրի և նատրիումի հետներծծմամբ։ Այտուցի աստիճանը տատանվում է աննշան այտուցվածությունից աչքերի շրջանում, որը պակասում է օրվա ընթացքում, մինչև համակարգային այտուց՝ անասարկա,որը պակասում է օրվա ընթացքում<ref name=nelson>{{cite book|last= Behrman|first= Richard E.|author2=Robert M Kliegman |author3= Hal B. Jenson|editor=|others=|title= Nelson Tratado de Pediatria|edition=|year= 2008|publisher= [[Elsevier]], España|language= Spanish|id=|isbn= 8481747475|pages=1755|cite=}}</ref>։]]
 
Նեֆրոտիկ համախտանիշը բնութագրվում է արտահայտված սպիտամիզությամբ (3.5 գ-ից ավել 1,73 մ<sup>2</sup>/օր<ref name="Electronic Module">{{cite web|url=http://www.som.tulane.edu/classware/pathology/medical_pathology/New_for_2001/renal/chap7.html|title=Electronic Learning Module for Kidney and Urinary Tract Diseases|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20081220233419/http://www.som.tulane.edu/classware/pathology/medical_pathology/New_for_2001/renal/chap7.html|archive-date=2008-12-20|accessdate=2015-12-25}}</ref> կամ 40 մգ-ից ավել ամեն մ<sup>2</sup>/ժ երեխաների մոտ), հիպոալբումինեմիայով (մինչև 2,5գ/դլ), հիպերլիպիդեմիայով և այտուցներով, որոնք սկսվում են դեմքից։ Լիպիդուրիա (ճարպամիզություն) կարող է լինել, բայց առանձնահատուկ չէ նեֆրոտիկ համախտանիշի համար։ Հիպոնատրեմիան ևս կարող է առաջանալ՝ նատրիումի արտազատումով պայմանավորված։
 
Հիպերլիպիդեմիան առաջանում է երկու գործոնների ազդեցությամբ՝
Տող 68.
Նեֆրոտիկ համախտանիշի հիմնական ախտանիշներն են<ref>{{cite web |url=http://www.saber.ula.ve/db/ssaber/Edocs/grupos/nefrologia/publicaciones/monografias/compendio/e-capitulo4.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924093810/http://www.saber.ula.ve/db/ssaber/Edocs/grupos/nefrologia/publicaciones/monografias/compendio/e-capitulo4.pdf |dead-url=yes |archive-date=24 September 2015 |title=Manifestaciones clínicas del síndrome nefrótico |accessdate=12 Sep 2008 |at=See table 4.2. }}</ref>
* Սպիտամիզություն- ավելի քան 3.5 գ /24 ժ /1.73 մ<sup>2</sup> կամ ավելի քան 40&nbsp;մգ/ժ/մ<sup>2</sup> երեխաների մոտ <ref name = "Conde">
{{cite book |last= García - Conde|first= J.|author2= Merino Sánchez, J.|author3= González Macías, J.|publisher= McGraw - Hill Interamericana|title= Patología General. Semiología Clínica y Fisiopatología|year= 1995|isbn= 8448600932 |chapter= Fisiopatología glomerular}}</ref><ref>{{cite web|url = http://patologia.es/volumen39/vol39-num4/39-4n05.htm|title = Síndrome nefrótico y proteinuria en rango no nefrótico|accessdate = 2008-09-14|author = Parra Herrán, Carlos Eduardo; Castillo Londoño, Juan Sebastián; López Panqueva, Rocío del Pilar; Andrade Pérez, Rafael Enrique}}</ref> ։Մեզի։ Մեզի մեջ ալբումինի և կրեատինինի կոնցենտրացիաների հարաբերակցությունը կարող է օգտագործվել որպես ախտորոշիչ մեթոդ։ Այս գործակիցը կլինի ավելին քան 200-400 մգ/մմոլ նեֆրոտիկ համախտանիշի ժամանակ։ Սպիտակուցների կորստի պատճառը հանդիսանում է կծիկային թափանցելիության մեծացումը, որը հնարավորություն է տալիս սպիտակուցներին անցնել մեզի մեջ արյան մեջ հետներծծվելու փոխարեն։ Նորմալ պայմաններում 24-ժամյա մեզի մեջ սպիտակուցը չպետք է գերազանցի 80մգ կամ 10մգ/դլ<ref>{{cite web|url = https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/ency/article/003622.htm|title = Valores normales de proteína en orina de 24 horas|accessdate = 24 August 2012}}</ref> ։
* Հիպոալբումինեմիա 2․5 գ/դլ-ից քիչ<ref name = "Conde" /> , որը գերազանցում է լյարդային մաքրման մակարդակը՝ սպիտակուցի սինթեզը լյարդում անբավարար է և չի կարող բարձրացնել արյան սպիտակուցների քանակը։
* Այտուցը առաջանում է երկու մեխանիզմների հետևանքով։ Առաջինը հիպոալբումինեմիան է, որը իջեցնում է [[Օնկոտիկ ճնշում|օնկոտիկ ճնշումը]] անոթներում, բերում հիպովոլեմիայի և հետագա [[Ռենին-անգիոթենզին-ալդոստերոնային համակարգ|ռենին-անգիոտենզին]] համակարգի ակտիվացմանը, որն էլ պահում է ջուրը և նատրիումը օրգանիզմում։Ի հավելում այս ամենի կա կարծիք, որ ալբումինը ունի ուղղակի ազդեցություն գլխավոր բջիջների էպիթելային նատրիումական անցուղիների վրա(ENaC), որը նպաստում է նատրիումի և ջրի հետներծծմանը։ Նեֆրոտիկ համախտանիշի ժամանակ այտուցը սկզբում առաջանում է աչքերի և ստորին վերջույթների շրջանում։ Պրոցեսի խորացմանը զուգընթաց հեղուկի կուտակում լինում է նաև թոքամզային խոռոչում և որովայնում, կարող է վերածվել նաև անասարկայի։ Վերջերս պարզվել է, որ ներերիկամային նատրիումի պահման խանգարումները կապված են նաև նախասրտային նատրիուրետիկ պեպտիդի անհանդուրժողականության հետ՝ երիկամային խողովակիկների ենթաբջջային դոֆամինի ընկալիչների պակասելու և վնասվելու հետևանքով<ref>{{cite journal|author1=Cátia Fernandes-Cerqueira |author2=Benedita Sampaio-Maia |author3=Janete Quelhas-Santos |author4=Mónica Moreira-Rodrigues |author5=Liliana Simões-Silva |author6=Ana M. Blazquez-Medela |author7=C. Martinez-Salgado |author8=Jose M. Lopez-Novoa |author9=Manuel Pestana |title=Concerted Action of ANP and Dopamine D1-Receptor to Regulate Sodium Homeostasis in Nephrotic Syndrome|journal=BioMed Research International|year=2013|volume=2013|issue=397391|doi=10.1155/2013/397391|pmid=23956981|url=http://www.hindawi.com/journals/bmri/2013/397391/|pmc=3727124}}</ref>։
Տող 110.
* [[Հեպատիտ B|Հեպատիտ B-ի]] ժամանակ առկա որոշակի [[Հակածին|հակածիններ]] կարող են կուտակվել երիկամներում և առաջացնել երիկամների վնասում։
* [[Շեգրենի համախտանիշ|Շեգրենի համախտանիշի]] ախտաֆիզիոլոգիան նման է համակարգային կարմիր գայլախտին։
* [[ՄԻԱՎ]] վիրուսի հակածինըառաջացնումհակածինն առաջացնում է կծիկային մազանոթների լուսանցքի խցանման, որը վնասում է երիկմաների ֆունկցիան։
* [[Ամիլոիդոզ|Ամիլոիդոզի]] ժամանակ կծիկներում կուտակվում է ամիլոիդ նյութ (ոչ նորմալ կառուցվածքով սպիտակուցներ) փոխելով նրանց ձևը և ֆունկցիան։
* [[Բազմակի միելոմա|Բազմակի միելոմայի]] ժամանակ հեռադիր խողովակներում կուտակվում են իմունոգլոբուլինների թեթև շղթաներ և խցանում են լուսանցքը։ Թեթև շղթաները ունեն նաև ուղղակի թունահար ազդեցություն մոտակա խողովակների վրա առաջացնելով երիկամների դիսֆունկցիա։
Տող 116.
* Ուռուցքի ժամանակ կծիկներում կուտակվում են ուռուցքային բջիջներ, որը խանգարում է երիկամների նորմալ ֆունկցիային։
* Գենետիկ խանգարումներին է պատկանում [[Բնածին նեֆրոտիկ համախտանիշ|բնածին նեֆրոտիկ համախտանիշը]], որը հանդիպում է հազվադեպ։ Այս դեպքում կծիկային ֆիլտրացիայի պատնեշային սպիտակուց [[Նեֆրին|նեֆրինի]] վնասում է լինում։
* Դեղեր ( ոսկու աղեր, պենիցիլին, կապտոպրիլ)<ref>{{cite web|url = http://www.cepvi.com/medicina/enfermedades/sindrome_nefrotico4.shtml|title = Fármacos que pueden producir síndrome nefrótico |accessdate =8 Sep 2008}}</ref> ։Ոսկու։ Ոսկու աղերը մետաղային կուտակումների հաշվին բերում են մեզով տարբեր սպիտակուցների հեռացմանը։ [[Պենիցիլին|Պենիցիլինը]] նեֆրոտոքսիկ է երիկամային անբավարարություն ունեցող մարդկանց մոտ։ [[Կապտոպրիլ|Կապտոպրիլը]] խորացնում է սպիտամիզությունը։
 
==== Հյուսվածաբանական տեսակետից ====
Տող 178.
 
Սուր հեղուկի կուտակում կարող է լինել երիկամային անբավարարության ժամանակ։ Այս հիվանդները ունեն երիկամային անբավարարության պատմություն, օգտագործել են մեծ քանակությամբ ալկոհոլ կամ բաց են թողել դիալիզի հերթական կուրսը։ Ուռուցքի դեպի [[թոքեր]] կամ [[Որովայնի խոռոչ|որովայն]] [[Մետաստազներ|մետաստազների]] դեպքում առաջանում է հեղուկի կուտակում՝ այտուց, [[Լիմֆատիկ անոթներ|լիմֆատիկ անոթների]] և երակների խցանման, ճնշման հետևանքով։
* Սպիտամիզություն։ Նախքան հիվանդի մոտ նեֆրոտիկ համախտանիշ ախտորոշելը անհրաժեշտ է բացառել մի շարք ինֆեկցիոն գործոնների առկայությունը, որոնք կարող են առաջացնել սպիտամիզություն։ Բազմակի միելոմային հիվանդությունը կարող է պատճառ լինել պրոտեինուրիայի, որը չի ուղեկցվում հիպոալբումինեմիայով և այս փաստը կարևոր է տարբերակիչ ախտորոշում կատարելիս<ref>{{cite web|url = http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:MKktIJ4-hrQJ:www.revistanefrologia.com/mostrarfile.asp%3FID%3D672|title = La proteinuria en el mieloma múltiple|accessdate = 2008-09-14|author = Rivera, F |author2= Egea, J.J|author3= Jiménez del Cerro, L.A|author4= Olivares, J }}</ref>։Այլ։ Այլ պատճառներից է [[Աստենիա|ասթենիան]], քաշի կորուստը, [[Ոսկոր|ոսկրի]] ցավը։ Դիաբետիկների մոտ կա կորելյացիոն կապ [[Գլիկոլիզացված հեմոգլոբին|գլիկոլիզացված հեմոգլոբինի]] մակարդակի և պրոտեինուրիայի միջև<ref>{{cite web|url = http://www.bvs.sld.cu/revistas/end/vol9_2_98/end05298.htm|title = Relación de la proteinuria con el nivel de hemoglobina glicosilada en los diabéticos|accessdate = 2008-09-14 |author = Bustillo Solano, Emilio}}</ref> ։Մեկ։ Մեկ այլ պատճառ է ամիլոիդոզը և որոշ ալերգիկ և ինֆեկցիոն հիվանդություններ։
 
== Բարդություններ ==
Տող 213.
* '''Հիպոալբումինեմիան''' բուժվում է սննդակարգում կենդանական սպիտակուցներով հարուստ սնունդ օգտագործելով.<ref>{{cite web|url = http://www.cun.es/areadesalud/tu-salud/nutricion-y-salud/alimentos-ricos-en-proteinas/ |title = Lista de alimentos ricos en proteínas|quote = Expressed as grams per 100 g of food.|accessdate =8 Sep 2008}}</ref>
* '''Հիպերլիպիդեմիա''' կախված հիվանդության ծանրության աստիճանից հնարավոր է սահմանափակվել սննդակարգի փոփոխությամբ կամ համակցել դեղորայքային բուժման հետ։ Խոլեստերոլի ընդունումը չպետք է գերազանցի 300մգ/օր <ref name = "Dietoterapia" /> ,որը կպահանջի սահմանափակել հագեցված ճարպերի քանակը<ref>{{cite web|url=http://www.tusalud.com.mx/221005.htm |title=Sustitución de los alimentos ricos en grasas de la dieta |quote=Organizations in the US recommend that no more than 30% of total daily calorie intake is from fats. |accessdate= 8 Sep 2008 |deadurl=yes |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080212091444/http://www.tusalud.com.mx/221005.htm |archivedate=February 12, 2008 }}</ref>։ Պետք է խուսափել հագեցած ճարպեր պարունակող սննդից՝ կարագ, պանիր, կարմիր յուղոտ միս, ձվի դեղնուց, տապակած ուտելիքներ, թռչնամսի մաշկ։ Անհրաժեշտ է բարձրացնել չհագեցած ճարպերի քանակը՝ ձիթապտղի, գետնանուշի, կանոլայի յուղերի, ավոկադոյի, ձկան և ընկույզի միջոցով։ Ծանր հիպերլիպիդեմիան միայն սննդակարգով չի կարգավորվում և անհրաժեշտ է նշանակել հիպոլիպիդեմիկ դեղեր ([[Ստատին|ստատիններ]], [[ֆիբրատներ]] և լեղաթթուներից անջատված խեժ<ref>{{cite book |last= Martín Zurro|first= Armando |publisher= Elsevier España|title= Compendio de atención primaria: Conceptos, organización y práctica clínica|edition= Segunda|year= 2005|isbn= 8481748161|pages= 794|chapter= Hipolipemiante, diuréticos, estatina. }}</ref>։
* '''Թրոմբոֆիլիա-''' անախտանիշ հիվանդներին, ովքեր չունեն թրոմբոէմբոլիայի նշաններ, երբեմն կանխարգելիչ նշանակում են ցածրամոլեկուլային հեպարին(ՑՀ)<ref>{{cite web |url=http://www.hvn.es/servicios_asistenciales/medicina_interna/descargas/EstadosdeHipercoagulabilidad_20062007.pdf |title=Profilaxis de los fenómenos tromboembólicos |accessdate=2008-09-14 |author=Jiménez Alonso, Juan }}{{dead link|date=May 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="pmid17599972">{{cite journal|author=Glassock RJ|date=August 2007|title=Prophylactic anticoagulation in nephrotic syndrome: a clinical conundrum|url=http://jasn.asnjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=17599972|journal=J. Am. Soc. Nephrol.|volume=18|issue=8|pages=2221–5|doi=10.1681/ASN.2006111300|pmid=17599972}}</ref>։ Երբ անոթներում առաջանում են արյան մակարդուկներ, հեպարինը նշանակվում է ներքին ընդունման հակամակարդիչների(ՀՄ) հետ առնվազն 5 օր։Այսօր։ Այս ընթացքում , եթե պրոթրոմբինային ժամանակը նորմայի սահմաններում է (2-3)<ref>{{cite web|url = http://www.iqb.es/cbasicas/farma/farma05/analisis/i1.htm|title = Rango Internacional Normalizado (INR)|accessdate = 2008-09-14}}</ref> կարելի է հանել ՑՀ-ն թողնելով ՀՄ առնվազն 6 ամիս<ref>{{cite web |url=http://www.fisterra.com/guias2/tao.asp |title=Tratamiento de la hipercoagulabilidad |accessdate=2008-09-14 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080915104946/http://www.fisterra.com/guias2/tao.asp |archivedate=2008-09-15 |df= }}</ref>։
* '''Ինֆեկցիոն բարդությունների''' դեպքում հակամանրէային դեղեր։
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նեֆրոտիկ_համախտանիշ» էջից