«Կոմպոտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Առանց խմբագրման ամփոփման
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 2.
|պատկեր=Տնային պայմաններում պատրաստած հոնի կոմպոտ.jpg
}}
'''Կոմպոտ''' (фр. compote), [[Սլավոններ|սլավոնական]] ծագմամբ, ոչ ալկոհլայինալկոհոլային քաղցր [[աղանդ]]երային [[ըմպելիք]]<ref>{{cite web|url=http://www.thekitchn.com/kompot-the-fruit-punch-of-eastern-europe-175659|title=Kompot: The Fruit Punch of Eastern Europe|website=thekitchn.com}}</ref>. պատրաստում են [[Միրգ|մրգերից]] կամ հատապտուղներից, կամ մրգերը, [[չրեր]]ն ու չորացրած հատապտուղները [[Օշարակ (շարբաթ)|օշարակի]] մեջ եփելով, կամ մրգերն ու հատապտուղները [[Պահածոյացում|պահածոյացնելով]]։
 
== Ծագումը ==
Տող 8.
Կոմպոտ բառը ռուսերեն լեզվի մեջ է մտել 18-րդ դարում՝ ֆրանսիական compote բառից։ Առաջինը ֆրանսիացի խոհարարներն են սկսել կոմպոտ պատրաստել, մինչև հիմա [[Ֆրանսիա]]յի խանութներում վաճառվում է կոմպոտ։
Կոմպոտը [[Ռուսաստան]]ի և [[Արևելյան Եվրոպա]]յի երկրների համար հանդիսանում է ավանդական ըմպելիք։ Կոմպոտը համարվում է լավագույն հատապտղամրգային պահածոն։ Կոմպոտները պահպանվում են ստերիլիզացիայի շնորհիվ։ Կոմպոտների մեծ մասը պատրաստվում է շաքարավազով, բայց այդ բաղադրիչը պարտադիր չէ։ Կոմպոտ պատրաստում են բոլոր ուտելի մրգերից և հատապտուղներից։
[[Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան]] կոմպոտ է կոչվում [[մուրաբա]]ն, որը պատրաստված է տեխնիկական ճանապարհով սպիտակեցված մրգերից և հատապտուղներից, որոնք եփվածեփվում են այնքան ժամանակ,մինչև պտուղները փափկեն, պարունակում են ավելի քիչ քանակությամբ շաքար, քան ավանդական մուրաբաները, քանի որ այն նախատեսված չի եղելչէ երկարատև պահպանման համար։ Ոչ երկար եփվելու շնորհիվ՝ մրգերի և հատապտուղների բնական համը լավ է պահպանվում<ref name=autogenerated2>[http://ru.wikisource.org/wiki/ЭСБЕ/Компот Компот — Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона]</ref>։
 
18-րդ դարում կոմպոտը լայնորեն տարածվեց Ռուսաստանում, բայց նախևառաջ այն համարվում էր հյուսիսային ըմպելիք։ Կոմպոտի մեջ ավելացնում էին նաև ձավարեղեն՝ նրա սննդարար հատկանիշները բարձրացնելու համար։ Այսօր կոմպոտը պատրաստում են տնային պայմաններում՝ թարմ մրգերից և հատապտուղներից, չրերից, սառեցրած մրգերից ու հատապտուղներից, չորացրած մրգաջրային խառնուրդներից կամ սառեցրած մրգաջրային տեսակակազմից։ Պատրաստի կոմպոտը մատուցում են սեղանատներում և սրճարաններում, ինչպես նաև վաճառվում են վաճառակետերում՝ փաթեթավորված ապակե տարաներում։
Տող 19.
 
Մասեդուանը մատուցում են բաժակների մեջ՝ սառը վիճակում։
*Կոմպոտը ժամանակակից ընկալմամբ դա մրգային զովացնող խմիչք է, որը պատրաստված է քաղցրաջրում եփած թարմ, չոր կամ սառեցված մրգերի խառնուրդից։ Կոմպոտը պահպանում է մրգերի և հատապտուղների բնական համը, հագեցնում է ծարավը։ Կոմպոտներիի մեծ մասը պատրաստվում է շաքարի օգտագործմամբ, բայց այդ բաղադրիչը պարտադիր չէ։ Կոմպոտը պատրաստում են ուտելի տեսակի բոլոր մրգերից ու հատապտուղներից։
*Եփուկը դա կոմպոտն է, որում առկա է չրերի մրուրը, այն չեն եռացնում, միայն հասցնում են մինչև եռման աստիճանի կամ թրմում են։
*Պահածոյացված կոմպոտը դա երկարատև պահպանման համար ստերիլացված խիտ մրգային աղանդերն է։
Տող 29.
Որպեսզի պտուղները չկորցնեն իրենց ձևն ու գույնը, պետք է հետևել պատրաստման ժամանակին և չափից ավելի շատ չեփել․ մեծ կորիզավոր պտուղները՝ սալորը, ծիրանը, դեղձը, տանձը, խնձորն ու [[սերկևիլ]]ը պետք է լրացուցիչ եփել եռացող շաքարային օշարակի մեջ, իսկ [[ձմերուկ]]ը, [[սեխ]]ը, ցիրտրուսները, բանանը, ելակը, հաղարջը, ազնվամորին կամ խաղողը չեն եփում, դրանք լցվում են եռացող օշարակի մեջ և անմիջապես էլ կոմպոտը վերցնում են կրակից։
*Նուրբ և փափուկ հատապտղային կոմպոտը (ելակի, մորու կամ ազնվամորու) պետք է պատրաստել հետևյալ կերպ․թարմ հատապտուղները լցվում են սպասքի մեջ և նրանց վրա լցվում է օշարակը։
*Լվացված չրերը երեկոյան թրջում են, առավոտյան առաջացած թուրմին ավելացնում են շաքար և առացնումեռացնում են։ Հետո եփուկը թրմում են մի քանի ժամ՝ մինչև ամբողջովին զովանալը։
*Լվացված չրերը լցնում են թերմոսի մեջ, ավելացնում են եռացրած ջուր և թրմում են 8-ից 10 ժամ։
*Վակումով չորացված մրգերի ու հատապտուղների վրա եռացրած ջուր են լցնում և թրմում են 4 ժամ՝ մինչև կոմպոտը հովանա, այն թրմվում է։
Տող 35.
== Մշակույթում ==
=== Ֆիլմերում ===
*[[«Ի» գործողությունը և Շուրիկի այլ արկածները]] ֆիլմի «Զուգընկեր» գլխում կա կոմպոտի հետ կապված մի առանձին դրվագ․ շինհրապարակում ճաշի ժամանակ սկանդալիստ Ֆեդյան (Ալեքսեյ Սմիրնովի հերոսը) նկատելով, որ իրեն չեն տվել երրորդ ուտեստը՝ կոմպոտը, պահանջում է այն․ «А компот?» (ֆիլմի ամենահայտնի նախադասություններին մեկը)։ Հետո, երբ նրան հսկող ոստիկանը գնում է, Ֆեդյան թափում լցնում է կոմպոտի մի մասը և դրան ավելացնում է օղի, բաժակի մեջ ծղոտ է դնում և խմում է կոմպոտի հիմքով ալկոհոլային կոկտելը։
 
== Ծանոթագրություններ ==