«Արդարադատություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 14.
| align="center" |[[Պատկեր:Plato-raphael.jpg|235px|right|]]
|}
Պլատոնն իր «Պետություն» աշխատությունում մանրակրկին կերպով ներկայացնում է կատարյալ պետության սահմանումը։ Ըստ նրա՝ կատարյալ պետությունն էությամբ [[արիստոկրատիա]] է, որը պետք է կառավարեն [[Փիլիսոփա|փիլիսոփաները]], քանզի ամենախելացի հսկիչներն են: Միևնույն ժամանակ Պլատոնը քննադատում է [[Ժողովրդավարություն|ժողովրդավարությունը]] և ''«տալիս դեմոկրատի՝ որպես հարստացած դարբնի ծաղրական կերպարը, որը ճաղատ է և կարճահասակ, նոր է դուրս եկել բանտից, լվացվել լոգարանում, նոր վերարկու է ձեռք բերել և պատրաստվում է ամուսնանալ իր տիրոջ դստեր հետ՝ օգտվելով նրա աղքատությունից և անօգնական լինելուց… Նա հաճախ հանդուգն է, անզուսպ, խճճված և անազնիվ»''։
 
== Արդարադատության միջնադարյան ընկալումներ ==
[[Պատկեր:Homme de vitruve.jpg|ձախից|մինի|Լեոնարդո դա Վինչիի հանրահայտ Վիտրուվյան մարդ կտավը, որը համարվում է կանոնավոր համաչափությունների բացահայտման վառ օրինակ։|alt=]]
[[Միջնադար|Միջնադարյան ժամանկահատվածը]] նշանավորվում էր [[Կրոն|կրոնական բովանդակությամբ]] [[Պետություն|ազգային պետությունների]] վերելքով։ [[Պատմություն|Մարդկության պատմության]] [[Միջնադար|նոր ժամանակաշրջանում]] մարդիկ մի կողմ են դնում իրենց նախորդածներինախորդների [[Փիլիսոփայություն|խորափիլիսոփայական տեսություններն ու պնդումներըհետևությունները]] և փորձում ամեն ինչ ներկայացնել կրոնական քողի տակ՝ որպես աստծո բարեհաճություն։ Միջնադարյան շրջանում արդարադատությունը ընկալվում էր որպես բարոյական վիճակ, որն ինքնին համարվում է աստծո բարեհաճ հորդորն առ մարդկություն։ Ըստ ժամանակաշրջանի հոտևորհոգևոր գործիչների՝ [[Սպանություն|սպանությունը]] սխալ է, քանզի աստված ասում է այդպես։ Այսպիսով, արդադարատության միջնադարյան ընկալումները համակցված էին այն համոզմունքի հետ, որ աստծո ցանկացած հորդոր ճշմարիտ է և անառարկելի։
 
Մտածողները հակված էին այն համոզմունքին, որ աստծո խոսքը արդարացի է, անկողմնակալ և ճշմարիտ՝ բարոյականության, արժանապատվության և ճշմարտության գաղափարական արժեքներով լեցուն։ Արդարացի է, երբ սխալ գործողը պատժվում է իր արարքի համար, իսկ նրանք, ովքեր նման սխալներ չեն գործել, չեն պատժվում։ [[Կրոնապետություն|Միջնադարյան կրոնապետությունների]] գերակշռության պայմաններում անգամ մարդիկ և ժամանակաշրջանի գործիչները ձգտել են [[Հավասարություն|հավասարության]] և [[Արդարություն|արդարության]], քանի որ դրանց ապահովումը լավ հասարակություն կառուցելու գերակա և անկասելի նախապայմանն է։ Արդարության գաղափարը եղել է բոլոր միջնադարյան հասարակություններում և սոցիալական խավերում։ Այս շրանի անգլիական մատյաններից մեկում գրված է ''«դատավորն ունի մեկ կշեռք, որով կշռում է հարուստին և աղքատին, մեծին և փոքրին։ Նրա դատավճիռը պայմանավորված է ոչ թե անհատով, այլ գործի հանգամանքներով»''։ Այսինքն՝ մարդուն գնահատելու, դատելու համար դիտարկում ենք նրա վարքագիծը, նրա կատարած գործողությունը և դրա արդյունքը, ոչ թե այդ մարդուն՝ ըստ իր հատկանիշների և հասարակական պատկանելության։
 
== Բնական իրավունք ==
Արդարության գաղափարը եղել է բոլոր միջնադարյան հասարակություններում և սոցիալական խավերում։ Այս շրանի անգլիական մատյաններից մեկում գրված է «<nowiki/>[[Դատավոր|դատավորն]] ունի մեկ կշեռք, որով կշռում է հարուստին և աղքատին, մեծին և փոքրին։ Նրա դատավճիռը պայմանավորված է ոչ թե անհատով, այլ գործի հանգամանքներով»։ Այսինքն՝ մարդուն գնահատելու, դատելու համար դիտարկում ենք նրա վարքագիծը, նրա կատարած գործողությունը և դրա արդյունքը, ոչ թե այդ մարդուն՝ ըստ իր հատկանիշների և հասարակական պատկանելության։
 
== Ծանոթագրություններ ==