«Ժողովրդավարություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 56.
Տարբեր ժողովրդավարական պետությունների քաղաքական համակարգերի միջև գոյություն ունեն մի շարք տարբերություններ։ Ստորև ներկայացվում են ժողովրդավարական համակարգերի հիմնական տեսակները<ref name="Linz-97">''Линц Х.'' [http://old.russ.ru/antolog/predely/2-3/dem31.htm Достоинства парламентаризма] // Век XX и мир. Пределы власти. № 2-3, 1997.</ref>․
 
==== ;Իշխանության գերիշխող ճյուղը ====
 
* [[Պառլամենտական համակարգ|Պառլամենտական]] (խորհրդարանական) ժողովրդավարություն. Կառավարությունը նշանակում է օրենսդրական մարմնի կողմից. Կառավարությունը և կառավարության ղեկավարը (վարչապետը) նույնպես կարող են հաշվետու լինել պետության ղեկավարին (միապետին, նախագահին կամ որևէ այլ հատուկ մարմնին)։ Պառլամենտական հանրապեությունում պետության ղեկավարը պարբերաբար ընտրվում է պառլամենտի կողմից կամ այդ պաշտոնը համատեղելիության կարգով զբաղեցնում է կառավարության ղեկավարը։
* [[Նախագահական համակարգ|Նախագահական հանրապետություն]]։ Նախագահն ընտրվում է ժողովրդի կողմից և հանդիսանում է գործադիր իշխանության ղեկավարը։
* Գոյություն ունեն նաև խառը համակարգեր։
 
==== ;Իշխանության տարածաշրջանային աստիճանակարգը ====
 
* [[Ունիտար պետություն]]. Քաղաքական իշխանությունը կենտրոնացված է կենտրոնական կառավարության ձեռքում, որն էլ որոշում է տարածաշրջանային իշխանության մարմինների իշխանական պարտականությունների ծավալը։
* [[Դաշնություն]]. Համաձայն Սահմանադրությանը, իշխանությունը բաժանված է կենտրոնական կառավարության և հարաբերական տարածաշրջանային ինքնավար կառավարությունների միջև։
 
==== ;Օրենսդրական իշխանության կառուցվածքը ====
 
* Միապալատ պառլամենտ. Նորմատիվ ակտերն ընդունվում են հանդիպումների ժամանակ, կառավարության բոլոր անդամների մասնացությամբ։
* Երպալատ պառլամենտ. Գործադիր ժողովը կազմված է երկու պալատներից, որոնք ձևավորվում և գործում են առանձին-առանձին։ Մեկ նորմատիվ ակտը կարող է արժանանալ միայն մեկ պալատի հավակնությանը, իսկ մյուսը՝ երկու պալատների հավակնությանը։
 
==== ;Ներկայացուցչական մարմինների ընտրական համակարգը ====
 
* Մեծամասնական (մաժորիտար) ընտրական համակարգ։ Տարածքը բաժանված է շրջանների, որոնցից յուրաքանչյուրն օրենսդրական ժողովում ունի մեկ ներկայացուցչի իրավունք։ Այդ պատգամավորը դառնում է այն թեկնածուն, ով հավաքում է ձայների մեծամասնությունը։
* Համամասնական ընտրական համակարգ. Քաղակաքական կուսակցույուններն օրենսդրական ժողովում ստանում են այնքան տեղեր, որոնք համամասնական են իրենց կողմից հավաքած ձայների քանակին։
* Խմբային ընտրական համակարգ։ Բնաչության որոշակի խմբեր առաջադրում են իրենց պատգամավորներին՝ համաձայն նախորոք քննարկված քվոտայի։
 
==== ;Առաջատար կուսակցությունների քանակը ====
 
* Երկկուսացական համակարգ։ Քաղաքական դաշտում գերիշխում են երկու խոշոր կուսակցություններ;
* Բազմակուսակցական համակարգ։ Կառավարության նշանակմանը հիմնականում հաջորդում է իշխող [[կոալիցիա]]իյի (աշինքի) ձևավորումը՝ երկու կամ ավելի կուսակցություններից, որոնք առաջադրվում են օրենսդրական ժողովին։
 
==== Ազատական (լիբերալ) ժողովրդավարության հիմնական ինստուտները ====
Այսօր մի շարք ազատական ժողովրդավարության համար բնորոշ են հետևյալ ինստիտուտների առկայությունը<ref name="Karl">''Карл Т. Л., Шмиттер Ф.'' Что есть демократия? //Journal of Democracy. Summer 1991. Volume 2. Number 3. P. 75-88.</ref>.
* Ընտրովի պետական պաշտոններ։ Ժամանակակից ժողովրդավարությունները ներկայացուցչական են, համաձայն հիմնական օրենքի՝ նորմատիվ ակտերի և որոշումներ իրականացման հանդեպ անմիջական վերահսկումն իրականացվում են ժողովրդի կողմից ընտրված անձինք։