«Ախուրյան (գետ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 2.
{{Արևմտահայերեն|Ախուրեան (գետ) }}
{{Տեղեկաքարտ Գետ}}
'''Ախուրյան,''' գետ [[Հայաստան]]ի [[Շիրակի մարզ]]ում և [[Թուրքիա]]յում, սկիզբ է առնում [[Աշոցքի սարահարթ]]ի [[Արփի լիճ|Արփի լճից]]։ Ջրառատությամբ այն հանրապետության երրորդ գետն է միջին ծախսը 26,9խմ/վ (տարեկան 900 միլիոն խոր մ)։ Վերին հոսանքում այն անցնում է ճահճապատ ափերով, այնուհետ ընդունում է մի քանի մանր վտակներ, ապա որպես ջրառատ գետ մտնում է [[Շիրակի դաշտ]]։ Այստեղ Ախուրյանին միանում են [[Արագած]]ի լանջերից սկիզբ առնող մի քանի գետակներ, որոնցից ամենամեծը [[Մանթաշ (գետ)|Մանթաշն]] է։ Աղին կայարանից մի փոքր հյուսիս [[Կարս (գետ)|Կարսագետն]] ընդունելուց հետո Ախուրյանը կտրում է Արագածի արևմտյան փեշերը և, խորացնելով իր հունը, քարքարոտ ափերի մեջ շարունակում է հոսել մինչև [[Արաքս]]ի հետ միանալը։ Ախուրյանն ունի 186 կիլոմետր երկարություն։ Գետի ձախ ափին է [[Գյումրի]]ն, իսկ աջ ափին՝ Հայաստանի վաղեմի մայրաքաղաք [[Անի]]ն (ամբողջովին ավերված)։ Ախուրյանի ջրերն օգտագործելու համար դեռ [[1922]] թվականից սկսվել է [[ՇիրակՇիրակի ջրանցք]]ի ջրանցքի շինարարությունը, որը ղեկավարում էր անվանի ինժեներ Հ. Ա. Տեր-Աստվածատյանը։ Ջրանցքը շահագործման հանձնվել [[1925]] թվականին։ Նրա գործարկումը զգալիորեն հեշտացրել է հողամասերի ոռոգումը։ Ջրանցքի բացմանը ներկա է եղել նաև նորվեգացի ականավոր գիտնական և աշխարհահռչակ բևեռախույզ [[Ֆրիտյոֆ Նանսեն]]ը։
 
== Այլ անվանումներ ==
Տող 8.
* [[Մատթեոս Ուռհայեցի|Մ. Ուռհայեցին]] գետը հիշատակում է նաև ''Ահուր'' ձևով<ref name="Գիրք:ՏԲ|151">{{Գիրք:ՏԲ|151}}</ref>
* Գետը երբեմն կոչվել է նաև ''Ահուրա''<ref name="Գիրք:ՏԲ|151"/>
* Գետն անվանվել է նաև ''Ահուրան''<ref>{{Գիրք:ՏԲ|էջ}}</ref>
* Հնում գետը հիշատակված է նաև որպես ''Ախուրան''<ref>{{Գիրք:ՏԲ|157}}</ref>
* Հին մատենագիրներից ոմանք անվանում էին ''Ախորան'' կամ ''Ախորեն''<ref>{{Գիրք:ՏԲ|120}}</ref>