«Պարթևներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-(հարավ|հյուսիս)\-(արևելյան|արևմտյան) +\1\2); կոսմետիկ փոփոխություններ
No edit summary
Տող 4.
 
== Անվան ծագումնաբանություն ==
Պարթևների անվան ծագումնաբանությունն անբաժան է հնդկաիրանական ցեղերի անուններից՝ Ռիգվեդայում պարշու, պարսիկներ։ *Parśṷ(a)- բառացի նշանակում է «կրծքեղ», այսինքն «ամրակազմ», «դյուցազուն»<ref>''Грантовский Э. А.'' Ранняя история иранских племён в Передней Азии. М. 2007, стр. 196</ref>: Մինչ դեռՄինչդեռ հին {{lang-fa|pārsa-}} - պարսիկների անվան և Պարսկաստանի ծագումնաբանությունն իրենից ներկայացնում է այդ անվան հին ձևը (*pārśṷa «դյուցազնական ցեղից սերող»)։
 
== Էթնոգենեզ ==
Տող 13.
 
== Պատմություն ==
Պարթևները ռազմատենչ ժողովուրդ էին, հմուտ և լավ ձիավորներ ու նետաձիգներ։ Մ.թ.ա. 256 թվականին Արշակունիների գլխավորությամբ ստեղծեցին ինքնուրույն պետություն, որը ժամանակի ընթացքում վերածվեց խոշոր կայսրության, որը ներառում էր [[Եփրատ]]ի և [[Ինդոս]]ի, [[Կասպից ծով]]ի և [[Արաբական ծով]]ի միջև ընկած տարածքը։ Պարթևական պետությունը գոյություն ունեցավ մինչև մ.թ. 226 թվականը, երբ այն փոխարինեց պարսկական նոր՝ [[Սասանյանների պետություն|Սասանյանների]] կայսրությունը։ Արշակունյաց դինաստիայի անկումից հետո պարթևները, այնուամենայնիվ պահպանեցին իրենց արտոնյալ կարգավիճակը [[Սասանյանների պետություն]]ում: Դրա մասին է վկայում պարթևների հաճախակի հիշատակումը սասանյան դարաշրջանի ժայռափոր գրություններում։ Նրանք պահպանեցին իրենց իշխող դերը զորքում, ինչպես նաև Սասանյանների կայսրության բազում նահանգներում<ref>[http://www.kulichki.com/~gumilev/HE1/he130.htm В течение всей истории Парфянской державы особую роль играли могущественные роды парфянской знати — Карены, Сурены, Михраны и др., имевшие каждый свое войско. К пережиточным явлениям родо-племенной организации относится и сохранение у парфян общегосударственного совета родовой знати.]</ref>: Պարթևական 3 խոշոր ցեղեր՝ Միհրանը, Կարենը և Սուրենը, համարվում էին Սասանյան գահի հենարանը<ref>[http://www.kulichki.com/~gumilev/articles/Article107.htm Когда Сасаниды взяли власть в 225—226 гг., они совершенно беспощадно истребили основную линию аристократии, но сохранились три младшие аристократические фамилии: Карены, Сурены и Михраны. Карены были в Армении, властвовали там, Сурены — в Хорасане, а Михраны — на современной территории Азербайджана. Но те и другие были парфяне, которых персы за своих не считали, хотя со стороны особой разницы между ними не было]</ref>: Նույնիսկ Արշակունիների անկումից 3 դար անց պարթևական ինքնագիտակցությունը պահպանվում էր։ Հատկանշական է Վահրամ Չուբինի պատմությունը, որը 6-րդ դարում տապալեց սասանյան Որմիզդ IV շահին և հռչակեց Պարթևստանի վերստեղծումը։ Հետագայում պարթևների մի մասը, որը ապրում էր Իրանի ներքին շրջաններում ձուլվեց պասրկականպարսկական բնակչության հետ, իսկ ժամանակակից Թուրքմենստանի և Կենտրոնական Ասիայի տարածքներում բնակվող պարթևները, ձուլվեցին թյուրքերի կողմից կազմելով թուրքմենների էթնիկ բաղադրիչներից մեկը<ref>[http://www.kulichki.com/~gumilev/articles/Article107.htm Особое происхождение у туркменов. Они в древности были известны как парфяне, которые в 250 г. до н. выгнали македонцев из Ирана, захватили его целиком, но с персами не слились, составили слой, близкий к феодальным аристократам. А персы были дехканами и составляли пехоту. Когда Сасаниды взяли власть в 225—226 гг., они совершенно беспощадно истребили основную линию аристократии, но сохранились три младшие аристократические фамилии: Карены, Сурены и Михраны. Карены были в Армении, властвовали там, Сурены — в Хорасане, а Михраны — на современной территории Азербайджана. Но те и другие были парфяне, которых персы за своих не считали, хотя со стороны особой разницы между ними не было]</ref>:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Պարթևներ» էջից