«Արագ սնունդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Ամերիկյան հայտնագործություններ ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
[[Պատկեր:Hesburger in Jūrmala, Latvia.JPG
▲[[Պատկեր:Hesburger in Jūrmala, Latvia.JPG|thumb|200px| [[Hesburger]] արագ սննդի ռեստորան [[Յուրմալա]]յում, [[Լատվիա]]]]
'''Արագ սնունդ''', '''արագ սննդի ճաշատեսակ''', '''արագ պատրաստման սնունդ''', '''ֆասթֆուդ''' ({{lang-en|fast}} «արագ» и {{lang-en2|food}} «սնունդ»), կերակրում՝ սննդի պատրաստման և կիրառման վրա ծախսվող քիչ ժամանակի տրամադրմամբ, պարզեցված սպասքով կամ առանց դրա կամ առանց սեղանի: Հանրային արագ սննդի համար նախատեսված են [[սրճարան]]ները, խոս.՝ «սրճարան՝ սնվելու համար»:
<gallery perrow="4">▼
== Արագ սննդի պատմություն ==
Պատկեր:Hamburger sandwich.jpg|[[Համբուրգեր]]▼
[[Պատկեր:Subway-piter.JPG|200px|մինի|[[Subway (ռեստորանների ցանց)|Subway]] [[ռեստորան]] [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ում: [[Subway (ռեստորանների ցանց)|Subway]]-ն արագ սպասարկման ամենախոշոր ցանցն է աշխարհում:]]
Պատկեր:Sandwich.jpg|[[Սենդվիչ]]▼
[[Պատկեր:McDonaldsLogo.jpg|200px|մինի|[[ՄաքԴոնալդս]]. նախկինում արագ սննդի ամեանախոշոր ցանցն էր աշխարհում:]]
Պատկեր:Hotdog too.jpg|[[Հոթ դոգ]]▼
Աշխարհի տարբեր երկրների խոհանոցներում գոյություն ունեն արագ պատրաստման ճաշատեսակներ (օրինակ՝ իտալական [[պիցցա]]): [[1921 թվական]]ին [[Կանզաս]]ում բացվեց White Castle ընկերությունը, որի ֆիրմային ուտեստն այն ժամանակ դեռևս արտասովոր [[համբուրգեր]]ներն էին: Կայուն գինը (ընդհուպ մինչև [[1946 թվական]]ը 5 ցենտ էր) և արտասովոր լինելը գրավում էին գնորդներին, իսկ մթերքի անվտանգության մասին կասկածները ցրվեցին ընկերության սեփականատիրոջ՝ Բիլլի Ինգրամի խորամանկ քայլի շնորհիվ (երբ հատուկ վարձված սպիտակ խալաթներով մարդիկ տպավորություն էին ստեղծում, որ նույնիսկ բժիշկներն են համբուրգերներ գնում): [[1940]]-ական թվականների վերջում White Castle ընկերության համար մրցակիցներ հայտնվեցին, որոնցից ամենալուրջը դարձավ «[[ՄաքԴոնալդս]]»-ը:
Պատկեր:Leftovers pizza.jpg|[[Պիցցա]]▼
Պատկեր:Dürüm Döner.jpg|[[Շաուրմա]]▼
Հոնկոնգյան չխաչխանտխենները ասիական արագ սպասարկման [[ռեստորան]]ների տարատեսակ են, որոնք առաջացել են [[1950]]-ական թվականներին: Այս հաստատություններում մատուցում են ճաշատեսակներ, որոնք իրենց մեջ ներառում են չինական և եվրոպական գծեր, մասնավորապես՝ յուանյան ([[թեյ]]ի, [[սուրճ]]ի և [[խտացրած կաթ]]ի խառնուրդ), արագ պատրաստվող արիշտայով և խոզապուխտով ապուր, ինչպես նաև [[սենդվիչ]]ների բազմապիսի տեսակներ<ref>{{cite web|author=Beerman, Jason|url=http://www.cnngo.com/hong-kong/eat/cha-chaan-teng-cheat-sheet-how-order-hong-kongs-temples-comfort-food-726567|title=Cha chaan teng cheat sheet: What to order at the most popular eateries in Hong Kong|publisher=CNN Go|date=2012-02-20|accessdate=2014-07-28|lang=en|ref=cnn8}}</ref>:
Պատկեր:Burrito and Coke.jpg|[[Բուրիտո]]▼
[[ՄաքԴոնալդս]] ցանցի զարգացումը նույնպես ցույց է տալիս արագ սննդի տարածումը. [[1956 թվական]]ին [[ԱՄՆ]]-ում կար [[ՄաքԴոնալդս]]ի 14 [[ռեստորան]], [[1960 թվական]]ին՝ 228, [[1968 թվական]]ին՝ 1000, [[1975 թվական]]ին՝ 3076, [[1980 թվական]]ին՝ 6263, [[1984 թվական]]ին՝ 8300, [[1990 թվական]]ին՝ 11800: Այժմ [[ՄաքԴոնալդս]] կորպորացիան աշխարհի 119 երկրներում ունի ավելի քան 30 հազար հաստատություն:
Պատկեր:Pommes-1.jpg|[[ֆրի (ուտեստ)|ֆրի]]▼
== Հանրաճանաչության պատճառներ ==
Պատկեր:Fish and chips.jpg|[[Ձուկ և չիփսեր]]▼
Այս ճաշատեսակների առավելությունը կայանում է պատրաստման ու օգտագործման արագության և էժանության մեջ (սովորական [[ռեստորան]]ների համեմատությամբ, որոնք մատուցողներ ունեն): Մի կողմից՝ դա իր արձագանքն է գտնում սպառողի մոտ (հատկապես կյանքի հագեցած ռիթմ ունեցող խոշոր քաղաքներում): Մյուս կողմից՝ այսպիսի սնունդը պարզ և խնայողական եղանակով է պատրաստվում, ինչն արագ սննդի ցանցերին թույլ է տալիս արագ զարգանալ: Ոչ պակաս կարևոր դեր է խաղում նաև նվաճողական գովազդը տարբեր [[ԶԼՄ]]-ներում<ref>[http://vitalfood.ru/fastfud.html Фаст-фуд и здоровье]</ref>:
Պատկեր:Falafel small.jpg|[[Ֆալաֆել]]▼
== Ազդեցությունն առողջության վրա ==
[[Պատկեր:Hurgada russian pelmeni.jpg|200px|մինի|[[Հուրգադա]]յի կենտրոնում խինկալու մատուցման հաստատություն]]
Ցանցային արագ սննդի մեջ լայնորեն կիրառվող կիսաֆաբրիկատները, ինչպես և «գործարանային» արտադրության այլ ուտելիքը, կարող են պարունակել տարատեսակ սննդային հավելումներ, որոնց մեծ մասը բացասաբար է ազդում օրգանիզմի վիճակի և ինչպես երեխաների, այնպես էլ մեծահասակների առողջության վրա: Դրանց թվում են ճարպաթթուների տրանսիզոմերները: Դրանց բաղադրությունը բավականաչափ տարբեր է՝ կախված մթերքից: Ըստ USDA-ի տվյալների՝ սովորական չիզբուրգերում կա ընդամենը 0,7 % տրանսճարպ<ref>[http://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/6602?qlookup=21089&max=25&man=&lfacet=&new=1 Show Foods<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>: Սակայն կարկանդակիկներում՝ սառեցված վիճակում, դրանց բաժինը կազմում է 35 %, քանի որ դրանց մեծ մասը պատրաստվում է հիդրոհանգուցային ճարպերի ([[մարգարին]]ների) կիրառմամբ: Դրանք խախտում են մարդու դիմադրողականությունը, մեծացնում են [[շաքարային դիաբետ]]ի, [[քաղցկեղ]]ի զարգացման ռիսկը, նվազեցնում են [[տեստոստերոն]]ի քանակը, խաթարում են պրոստագլանդինների (օրգանիզմի բազմաթիվ գործընթացներ կարգավորող և բոլոր հյուսվածքներում և օրգաններում գտնվող) փոխանակումը, խաթարում են ցիտոքրոմ ց-օքսիդազների (գլխավոր ֆերմենտը, որը անվտանգ է դարձնում կանցերոգենները և դեղորայքային որոշ տոքսիններ) աշխատանքը:
Այն մարդկանց մոտ, ովքեր կանոնավոր կերպով սնվում են արագ սննդով, առաջանում է [[Ավիտամինոզներ|ավիտամինոզ]]: Անգամ չնայած մարդու քաշի ավելացմանը՝ մարդուն չեն բավականացնի օգտակար բաղադրիչները: Ըստ անգլիացի գիտնականների կողմից 14 տարեկանների ուսումնասիրության՝ տպագրված BMJ-ում (№ 11, 1998)՝ ճարպաթթուների տրանսիզոմերներ պարունակող մթերքի սիրահարների մահացությունը սրտի իշեմիկ հիվանդությունից և սրտամկանի [[ինֆարկտ]]ից շատ ավելի բարձր է, իսկ կաթնագեղձի քաղցկեղը հանդիպում է 40 %-ով ավելի հաճախ<ref>{{книга
|автор = Жвиташвили Ю. Б.
|часть = Как происходит пищеварение
|заглавие = Рак и питание
|ссылка = https://books.google.ru/books?id=RzZ8J4cLBZ4C&pg=PA125&dq=чипсы+токсины&hl=en&ei=szDlTv2-OZP64QSXld2nBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q=чипсы%20токсины&f=true
|издательство = ЭЛБИ-СПб
|год = 2010
|страницы = 124-125
|страниц = 368
|isbn = 978-5-93979-245-5
}}</ref>[[Полуфабрикат|.]]
== Արագ պատրաստվող կերակրատեսակներ ==
Corndog outside.jpg|Քորնդոգ
Ош самсасы2.jpg|Սամսա
Pirozhki.jpg|Կարկանդակիկ
Döner kebab.jpg|Դյոնար քյաբաբ կամ շաուրմա
Blin1.jpg|Նրբաբլիթներ
</gallery>
== Տես նաև ==
* [[
* [[Ճաշարան]]
* [[Հացաբուլկեղեն]]
* [[Փքաբլիթ]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.rbcdaily.ru/2011/01/20/cnews/562949979572731 Психиатры установили, что фастфуд опасен для нервной системы человека] // РБК
* Andrew F. Smith. [https://books.google.com/books?id=4jIOEZ5F9fAC&printsec=frontcover&dq=Encyclopedia+of+junk+food+and+fast+food&hl=ru&cd=1#v=onepage&q=&f=false Encyclopedia of junk food and fast food] {{ref-en}}
* [http://www.rg.ru/2014/01/14/mcdonalds-site.html 10 интересных фактов о McDonald's]
| |||