«Հոգեբուժություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

Դեռևս վաղ միջնադարյան հայ մատենագրության մեջ ([[Փավստոս Բուզանդ]], [[Եղիշե]] և ուրիշները) հանդիպում են հոգեախտաբանության տարբեր վիճակների և առանձին [[հոգեկան հիվանդություննե]]րի ուշագրավ նկարագրություններ։ [[Եզնիկ Կողբացի]]ն [[«Եղծ աղանդոց»]] (V դ․) երկում նյարդային ու հոգեկան հիվանդությունների առաջացման պատճառ է համարում նաև արտաքին միջավայրի վնասակար գործոնները։ [[Մխիթար Հերացին]] (XII դ․) [[«Ջերմանց մխիթարութիւն»]] աշխատությունում մեծ տեղ է հատկացրել հոգեբուժման մեթոդներին։ XIII դ․ [[Գրիգորիս]]ը [[«Քննութիւն բնութեան մարդոյ և նորին ցաւոց»]] աշխատությունում հոգեկան հիվանդությունների պատճառագիտությունն ու ախտածագումը մեկնաբանում է նախասկզբնական ներվիզմի դիրքերից։ [[Ամիրդովլաթ Ամասիացի|Ամիրդովլաթ Ամասիաց]]ու երկերում արժեքավոր տեղեկություններ կան [[էպիլեպսիա]]յի, [[շիզոֆրենիա]]յի, [[ցիկլոֆրենիա]]յի և [[հոգեծին հիվանդություններ]]ի վերաբերյալ։ 1926-ին ԵՊՀ բժշկական ֆակուլտետում, Ա․Արզումանյանի նախաձեռնությամբ, կազմակերպվել է նյարդախտաբանության ու հոգեբուժության ամբիոն։ Գիտական հոգեբուժության բնագավառում լուրջ աշխատանքներ են կատարվել [[ԽՍՀՄ]] հայրենական պատերազմից հետո․ ուսումնասիրվել են [[գանգուղեղային վնասվածքներ]]ի հետևանքները (Ս․ Դավթյան), երկրամասային ախտաբանություն համարվող [[մալարիային պսիխոզ]]ները (Վ․ Հովհաննիսյան), ինչպես նաև [[բրուցելոզ]]ի, [[ռևմատիզմ]]ի, [[տուբերկուլոզ]]ի, [[գրիպ]]ի ժամանակ առաջացող հոգեկան խանգարումները։ Աշխատանքներ են կատարվել նաև Հայաստանում [[հոգեբուժության պատմություն|հոգեբուժության պատմության]] և հոգեկան հիվանդությունների կլինիկա-վիճակագրական ուսումնասիրության, ինչպես նաև շիզոֆրենիայի կլինիկայի, [[պիրոգեն թերապիա]]յի և [[սուլֆազինաբուժություն|սուլֆազինաբուժման]] (Գ․ Տեր-Հակոբյան) բնագավառներում։ Ուսումնասիրվել են անձի և [[գիտակցություն|գիտակցության]], շիզոֆրենիայի պրոբլեմները (Ա․Մեհրաբյան), լուսաբանվել այդ հիվանդության վաղաժամ դրսևորումները և նրա նևրոզանման ընթացքը (Ս․Դավթյան), շիզոֆրենիայի անընդմեջ ձևերի ընթացքի առանձնահատկությունները (Գ․Աղբալյան), շիզոֆրենիայի և [[աթերոսկլերոզ]]ի դեպքում առաջացած արատի կառուցվածքի և փոխհատուցման մեխանիզմի հարցերը (Մ․Մելիք-Փաշայան)։ Ուսումնասիրվել է [[հաշիշամոլութուն|հաշիշամոլության]] և [[հաշիշային պսիխոզ]]ների (Վ․ Հովհաննիսյան), ալկոհոլային տիպիկ և խառը պսիխոզների կլինիկան։ Աշխատանքներ են կատարվել հատկապես էպիլեպսիայի ուսումնասիրության բնագավառում, օգտագործվել են փորձարարահոգեբանական և կլինիկակատամնեստիկ մեթոդներ։ Բացահայտվել են էպիլեպտիկ պսիխոզների ընթացքի կլինիկական, էլեկտրաֆիզիոլոգիական (էլեկտրաուղեղագրական) առանձնահատկությունները, որոնց շնորհիվ էական շտկումներ են մտցվել էպիլեպսիայի վաղաժամ հայտնաբերման, տարբերակիչ ախտորոշման, ելքի և արդյունավետ բուժման, կանխարգելման, բժշկածագումնաբանանական խորհրդատվության և այլ բնագավառներում։ Ուսումնասիրվել են հոգեդեղաբուժության որոշ հարցեր․ փորձարկվել են նորաստեղծ պսիխոլեպտիկ դեղանյութեր։ Կարևոր աշխատանքներ են կատարվել նաև նյարդահոգեկան հիվանդությունների ([[էպիլեպսիա]], [[մանիակալ-դեպրեսիվ պսիխոզ]], [[նևրոզ]]ներ, [[պսիխոպաթիա]]ներ և ռեակտիվ վիճակներ) համաճարակաբանության առանձին հարցերի ուսումնասիրման բնագավառներում։ Կատարվում են նաև [[ՀՀ]]-ում [[ալկոհոլամոլութուն|ալկոհոլամոլության]] և [[թմրամոլություն|թմրամոլության]] տարածվածության համաճարակաբանության բազմակողմանի հետազոտություններ։

 

* [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu/333 Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան]

 

[[Կատեգորիա:Բժշկություն]]