«Հյուսիսային Մակեդոնիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մակեդոնիա կամ Մակեդոնիայի Հանրապետություն''', պետություն Բալկանյան թերակղզում հարավարևելյան [[Եվրոպա]]յում։Այն նախկին Յուգոսլավիայի իրավահաջորդ նահագներից մեկն էր,որից հռչակվեց անկախ 1991թ։Այն դարձել է Եվրամիության անդամ 1993թ․բայց Հունաստանի հետ «Մակեդոնիա »անվան շուրջ անընդհատ վեճի արդյունքում,այն ընդունվեց որպես [[Նախկին|նախկին '''Հարավսլավիայի Մակեդոնիայի Հանրապետություն''']][9] ,երբեմն նաև Մակեդոնիա և ՆՀՀ Մակեդոնիա ,տերմին,որը օգտագործվում է միջազգային կազմակերպությունների կողմից ինչպիսիք են [[Եվրոպական Միությունը]]12] և [[ՆԱՏՕ]][13]– ն։2018թ․ հունիսի 17 –ին Մակեդոնիան և Հունաստանը սգտորագրեցին համաձայնագիր, որը նախատեսում էր փոխել անվանումը ''Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետություն'' մինչև հարցի վերաբերյալ ազգային հանրաքվե անցկացնելը։[14]15]Դեպի ծով ելք չունեցող Մակեդոնիայի Հանրապետությունը հյուսիս–արևմուտքից սահմանակից է [[Կոսովո|Կոսովոյին]],հյուսիսից [[Սերբիա|Սերբիային]],արևելքից [[Բուլղարիա|Բուլղարիային]],հարավից [[Հունաստան|Հունաստանին]] և [[Ալբանիա|Ալբանիային]] արևմուտքից։[16]Այն կազմում է Մակեդոնիա աշխարհագրական տարածաշրջանի մոտավորապես երրորդ մասը, որն իր հերթին ներառում է Հունաստանի հյուսիսային , Բուլղարիայի հարավարևմտյան և Ալբանիայի հարավարևելյան հարակից տարածաշրջանները։Երկիրը աշխարհագրականորեն եզերված է լեռներով ,հովիտներով և գետերով։Մայրաքաղաքը և ամենամեծ քաղաքը Սկոպյեն մոտավորապես 2.06 միլլիոն բնակիչների բնակավայրն է։Բնակչության մեծ մասը բնիկ մակեդոնացի է կամ հարավ սլավոնական ծագում ունեն։Ալբանացիները փոքրամասնություն են կազմում ,մոտավորապես 25 %,նրանց հաջորդում են թուրքերը,սերբերը,բուլղարացիները։Տարածաշրջանի պատմությունը սկսվում է հնագույն ժամանակաշրջանից ՝<nowiki/>[[Պաենոյա թագավորություն|Պաենոյա թագավորությունից]] մինչև [[Թրքո-Իլլյանական]] իշխանությունը[17]։Մ․թ․ա․ վեցերորդ դարի վերջին տարածաշրջանը գրավվում է [[Պարսկական Աքեմենյան կայսրության]] կողմից,իսկ մ․թ․ա․ չորրորդ դարի վերջին այն միանում է Մակեդոնիայի թագավորությանը։Ք․ա երկրորդ դարում տարածաշրջանը գրավվում է հռոմիացիների կողմից և դառնում է Մակոդոնիայի ամենամեծ նահանգը։Տարածաշրջանը եղել է [[Բյուզանդական (Արեւելյան Ռոման)]] կայսրության մի մաս և Ք․հ․ վեցերրորդ դարի սկզբին հաճախ ենթարկվել է հարձակումների և բնակեցվել սլավոնական ցեղերով։Հաջորդող դարերին [[Բուլղարիայի, Բյուզանդական]] և [[Սերբական կայսրություն|սերբական կայսրությունների]] միջև պայքարի արդյունքում այն տասնչորսերորդ դարից աստիճանաբար հայտնվեց [[Օսմանյան տիրապետութն|Օսմանյան տիրապետության]] տակ։19–րդ դարի վերջին և 20–րդ դարի վերջին [[Մակեդոնիայի ինքնիշխանություն|Մակեդոնիայի ինքնիշխանությունը]] հաստատվեց, չնայած 1912թ–ից մինչև 1913թ [[Բալկանյան պատերազմ|Բալկանյան պատերազմի]] ընթացքում Մակեդոնիայի ժամանակակաից տարածքը հայտնվեց Սերբիայի տիրապետության տակ։Առաջինտակ։<nowiki/>[[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմից]] հետևանքով (1914–1918) այն ներառվեց [[Սերբիայի Հարավսլավիայի Թագավորության]] մեջ,որը [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում զոհվածների հուշարձան (Մեղրաձոր)|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից]] հետո վերահիմնադրվեց որպես հանրապետություն (1945)թ․,իսկ 1963 թ․ դարձավ [[Հարավսլավիայի սոցիալիստական դաշնային հանրապետություն։Մակեդոնիանհանրապետություն]]։Մակեդոնիան եղել է [[Յուգոսլավիայում]] ներգրավված [[սոցիալիստական դաշնային հանրապետություն]] մինչև 1991թ․ խաղաղ տարանջատումը։,

Մակեդոնիան [[Եվրամիության]] և [[Եվրոպայի խորհրդի]] անդամ է։2005թ․ սկսած այն եղել է [[Եվրամիությանն անդամակցելու թեկնածու]] և միևնույն ժամանակ [[անդամակցել է ՆԱՏՕ–ին։չնայածՆԱՏՕ]]–ին։չնայած լինլով Եվրոպայի ամենաաղքատ երկրներից մեկը,այն մեծ առաջխաղացում է ունեցել բաց շուկայական հարաբերությունների զարգացման մեջ

Պետության անունը ծագոում է հունարեն [[Μακεδονία (Մակեդոնիա)[18] [19],[[թագավորություն]] (ավելի ուշ [[ռեգիոն]]),[[հին Մակոդոնացիների]] անունով։Մակեոդոնա անունը ծագում է հունարեն [[Μακεδνός (makednós)|μακεδνός (''makednós'')]] ,որը նշանակում է «բարձրահասակ,կոնաձև» [20],այն ունի նույն արմատը ինչ [[Μακρός (makrós)|μακρός (''makrós'')]] ածականը,որը Հին Հունաստանում նշանակում է«Երկար, բարձր, ուժեղ»[21]։Ի սկզբանե անունը նշանակելու էր կամ բարձրահարկեր կամ բարձրահասակներ, [[մարդկանց]] հավանական բնութագիր։[19][22][23]։Այնուամենայնիվ, [[Ռոբերտ Ս. Բ. Բեկեսը]] հավաստիացնում է, որ երկու տերմիններն էլ [[նախապատմական]] ծագում ունեն և չեն կարող մեկնաբանվել Հնդեվրոպական մորֆոլոգիայի առումով։